Şair, yazar ve çevirmen. 1957
yılında Artvin’in Yukarı Maden (eski adı Yukarı Xod) köyünde doğdu. İlk ve orta
öğrenimini Artvin’de, yükseköğrenimini Ankara’da tamamladı. Aşıklık geleneğinin
yaygın olduğu bir çevrede büyüdü ve bu gelenekten etkilendi. Bağlı olarak
edebiyat ve müzikle küçük yaşlarda ilgilenmeye başladı. 14 yaşında bağlama
çalmayı öğrendi.
Sonraki yıllarda Kuzeydoğu
Anadolu’dan başlayarak öteki tüm yöreleri inceledi. Araştırmaları sırasında
yazılı, sözlü ve görsel boyutlu çok büyük bir arşiv oluşturdu. Bu verilerin bir
bölümünü şairler/aşıklar için hazırladığı internet sitelerinde değerlendirdi.
Geleneksel türküler üzerine ayrıntılı araştırmalar gerçekleştiren Karadeniz,
önceleri yalnızca yazmasına karşın, giderek kendi yazdığı ya da başka
şairlerin/aşıkların şiirlerini de bestelemeye yöneldi. Heceli şiir geleneğine
bağlı olarak kendine özgü tümüyle yeni yöntemler geliştirdi ve uyguladı. Ayrıca
birçok şiiri başka sanatçılar tarafından da bestelenerek yorumlandı.
Pertev Naili Boratav Halk Bilimi
ödülü, şiir yarışmalarında birincilik, mansiyon gibi çeşitli ödülleri bulunan
Bekir Karadeniz’in folklor ve müzik araştırmaları ABD’den Japonya’ya,
Almanya’dan Rusya’ya dek birçok üniversitenin kütüphanesine girdi ve yardımcı
ders kitabı ya da kaynak olarak kullanıldı. Öykü, şiir, çeviri ve yazıları
değişik ülkelerde yayımlanan Karadeniz, edebiyat ve müziğin yanında fotoğrafla
uğraşmaktadır. Aynı zamanda bir yayınevinde genel yayın yönetmenliği ve
editörlük yapmaktadır.
ESERLERİ:
Şiir: Yedi Yılın Şiirleri (1996), Uzayda Bir Işık (1999), Gecikmiş
Şiirler (1999), Kervan Oldum (2000), Gitmeli Şiirler (2000), Gün Döndü (Kum,
2001), Zamansız Şiirler (2008), Geri Gelmez Pişmanlıklar (2016), Nazar Et (2016).
Araştırma-İnceleme: Xodlu Noksani-Yaşamı ve Şiirleri (2000), Artvinli
Halk Şairleri (2002), 1900’den 2000’e Halk Şiiri (2007), Türküler-Külliyat (6
Cilt, 2010), Vadideki Çocuklar (2016), Doğulu Halk Şairleri (Orhan Bahçıvan’la
birlikte, 2010), Xod Türküleri (Seyfettin Kaya’yla, 2011), Alevi-Bektaşi
Şairleri (Ali Cem Akbulut’la birlikte, 8 Cilt, 2016), Cerattepe-Bir Sivil
Direniş Hikayesi (Özgür Kalın’la birlikte, 2018).
Çeviri: Erich Fried-Seçmeler (Ulla Karadeniz’le birlikte çevirdiği,
1994), Erich Fried-Vatansız 100 Şiir (1998), H. M. Enzensberger-Seçme Şiirler
(Kavram, 1998), Erich Fried-Sevgi Şiirleri (Kum, 2000).
Bekir Karadeniz İçin ne Dediler?
Yurtdışı koşullarının dar
olanaklarını genişletme gücünü göstererek hazırladığınız bu kitap, halk
yazınımız açısından büyük bir kazançtır. (Adnan Binyazar)
***
B. Karadeniz arkadaşımın, bilmem
kaç yıl gecesini gündüzüne verdiği bu türküler çalışmasını birkaç yıldır
izliyordum. Şimdi onun basılmasından büyük sevinç duyuyor, kapışılmasını
diliyorum.
(Fakir Baykurt)
***
Toplumsal gelişme ile sanatsal
gelişme arasındaki koşutluğun farkında olan bir araştırmacının ürünü, gerektiğinde
gönül rahatlığıyla başvuracağımız bir yapıt olarak kitaplıklarımızda yerini
alacaktır, eminim. (Tolga Çandar)
***
Geçmişte denenen ‘İkinci Yeni’
salgını, aslında günümüzde de çoğu şairce bir başka biçimiyle sürdürülmektedir.
Bekir Karadeniz’in yapıtı, bir yerde, bu salgına karşı bir karşı çıkıştır da.
Yazar, Kömür Gözlüm’de âşıklar, ozanlar geleneğinin en güzel örneklerini
sunarak, bizlere bu geleneğin ne kadar köklü, vazgeçilmez olduğunu da
göstermektedir. Şiirde yenilik arayanların, biraz da geçmiş tarihlerine,
kökenlerine, Anadolu’nun o binlerce yıllık halklar mozaiği dediğimiz gerçeğe
bakmalarında yarar vardır, diye düşünüyorum. (Ali Özenç Çağlar)
KAYNAKÇA: Ali
Özenç Çağlar / Kömür Gözlüm (Cumhuriyet Kitap, 1.6.2000) - Kömür Gözlüm
(Cumhuriyet Kitap, 15.2.2001), Gültekin Emre / Türkü ve Şiir Arasında Bir Adam
Bekir Karadeniz (Cumhuriyet Kitap, 13.1.2000), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar
Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli
ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006,
gen. 2. bas. 2007), Bekir Karadeniz (Bilgi teyidi, 24.08.2018).
