Akademisyen,
yazar, tarih profesörü (D. 1946, İstanbul – Ö. 3 Haziran 2023, İstanbul). İstanbul Saint-Joseph Fransız Lisesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası
İlişkiler Bölümü (1969) mezunu. Londra Üniversitesi Ekonomi Tarihi Bölümünde
yüksek lisansını (1971), İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde (1981)
doktorasını tamamladı. 1977’den itibaren Boğaziçi Üniversitesinde öğretim
üyeliğinin yanı sıra lisansüstü eğitim veren Atatürk Enstitüsünün müdürlüğünü
de üstlendi. Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü yönetim kurulu başkanı, Türkiye
Sosyal Tarih ve Ekonomi Kurumu yönetim kurulu başkan yardımcısı olarak görev
yaptı. Boğaziçi Üniversitesinde profesör oldu. XIX. ve XX. yüzyıl toplum tarihi
üzerine çok sayıda kitap ve makalesi yayımlandı.
Makaleleri,
Birikim, Toplum ve Bilim, B.Ü. Beşeri Bilimler Dergisi, ODTÜ Gelişme Dergisi,
Bilim ve Sanat, İktisat Dergisi, Travaux et Recherches en Turquie, Yapıt,
Düşün, Milliyet Sanat, Yeni Gündem, Cumhuriyet, Bilgi Mecmuası, Tarih ve
Toplum, Boğaziçi, Finans Dünyası, Ekonomi ve Politikada Görüş, Ankara Dergisi,
İstanbul, Tarih ve Demokrasi - Tarık Zafer Tunaya’ya Armağan, Üç İzmir, Tarih
Vakfından Haberler, Görüş, Ekonomik Yorum, Biannual İstanbul, Kent Tarihçiliği,
Cumhuriyet Dönemi Hukuk Devrimi, Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, Cogito,
İstanbul’un Dört Çağı, Forum, Türkiyemiz, Tombak kitap, dergi ve
gazetelerinde yayımlandı. Türkiye’de Dergiler-Ansiklopediler (1849-1984),
Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Sosyo/Kültürel Değişme Sürecinde Türk
Ailesi, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi için bölümler
yazdı.
Vefatı:
Prof. Dr.
Zafer Toprak, 3 Haziran 2023 günü İstanbul’da vefat etti.
ESERLERİ:
Araştırma:
Türkiye'de
Milli İktisat 1908-1918, Ankara, 1982
1908
Seçimleri ve Mebusan Hatıraları, 1998
Sümerbank:
Kurumsal Bir Tarih, İstanbul, 1990
Ulusal
Ekonomi - Ulusal Burjuvazi, İstanbul, 1995
İttihat ve
Terakki ve Devletçilik, İstanbul, 1995
İmparatorluk
Borçlarından Global Arzlara - İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın Yükselişi,
İstanbul, 1995
Bir
Geleceğim Geçmişi - Akbank'ın Kurumsal Tarihi, İstanbul, 1998
Bir
Yurttaş Yaratmak - Muasır bir medeniyet için seferbelik bilgiler, 1998
İttihad -
Terakki ve Cihan Harbi - Savaş Ekonomisi ve Türkiye'de Devletçilik 1914-1918,
2003
Cumhuriyet'e
Doğru - 1919-1923 Özgürlük ve Bağımsızlık Yolu, 2006
Bir
Muhalif Kimlik - Tevfik Fikret, 2007
Ulusaldan
Küresele Millî Reasürans T.A.Ş. ve Türkiye’de Reasüransın Evrimi, 2009
Geçmişten
Geleceğe Anadolu Sigorta Türkiye’nin Sigortası, 2010
Lozan'dan
Cumhuriyet'e İsmet İnönü, 2013
Cumhuriyet'in
Başarı Öyküsü Asım Kocabıyık 1924-2012, 2014
Darwin’den
Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji, 2012
Türkiye’de
Popülizm 1908-1923, 2013
Türkiye’de
Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (1908-1935), 2014
Türkiye'de
İşçi Sınıfı (1908-1946), 2016
Atatürk -
Kurucu Felsefenin Evrimi, 2020
Cumhuriyet
ve Antropoloji, 2021
Editörlük:
Türkiye’de
Tarımsal Yapılar (1923-2000) (Editör, Şevket
Pamuk ile, 1988).
Ayrıca
başka dillerde de kitapları ve ders kitapları yayımlandı.
KAYNAK: Zafer
Toprak / İttihad Terakki ve Devletçilik “Türkiye’de Ekonomi ve Devletçilik
1908-
