Osman Turan

Tarih Profesörü, Milletvekili, Tarihçi, Siyasetçi

Doğum
Ölüm
17 Ocak, 1978
Eğitim
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi

Tarihçi, Akademisyen, Ortaçağ Türk-İslam Tarihi Profesörü , siyaset adamı, X. ve XI. Dönem Trabzon Milletvekili  (D. 1914, Soğanlı köyü / Çaykara / Trabzon - Ö. 17 Ocak 1978, İstanbul). Tam adı Osman Ferit Turan. Baba adı Hasan, anne adı Şahzene. İlkokulu Çaykara’da, ortaokulu Bayburt’ta, Trabzon’da başladığı lise öğrenimini Ankara’da bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinden mezun olduktan sonra (1940) burada asistan olarak göreve başladı. “On İki Hayvanlık Türk Takvimi” başlıklı tezle doktorasını verdi (1941). 1944 yılında doçent olarak Türk-İslâm Tarihi derslerini okutmaya başladı. Selçuklu tarihi üzerine araştırmalar yaptı. 1948 yılında Paris’te toplanan Uluslararası Şarkiyatçılar Kongresi’nde “Selçuklu Türkiye’si Toprak Hukuku” başlıklı bir bildiri sundu. Paris ve Londra’da araştırma ve incelemeler yaptı (1948 -50).

1951 yılında profesör olan Turan, 1954 genel seçimlerinde Demokrat Parti (DP) listesinden XX. Dönem (02.05.1954 - 01.11.1957) Trabzon milletvekili seçildi. 27 Mayıs (1960) döneminde diğer Demokrat Partililerle birlikte Yassıada’da yargılandı ve on altı buçuk ay tutuklu kaldı. Çıktığında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ndeki görevine dönmek istedi; ancak maaşı ödenmesine rağmen derse girmesine izin verilmedi.

Merkezi Ankara’ya nakledilen Türk Ocağı’nın genel başkanlığını yapan Turan, aynı dönemde yönetimine katıldığı Türk Yurdu dergisinde çok sayıda makale yayımlandı. 1964’te, Adalet Partisi genel başkan yardımcısı olarak siyasete döndü ve ertesi yıl yeniden (XI. Dönem 27.10.1957 – 27.05.1960) Trabzon milletvekili seçildi. 1969 yılında politikadan çekildi. 1972’de emekli olduktan sonra sadece ilmi çalışmalarıyla meşgul oldu. Türk ve İslâm medeniyeti tarihi alanında yaptığı araştırmalarla adından söz ettirdi.

Prof. Dr. Osman Turan, Osmanlı hanedanından II. Abdülhamid’in torunu, Nemika Sultan’ın kızı Sâtıa Sultan (1927- 2003) ile evliydi.

 

BAŞLICA KİTAPLARI:

 

Türkiye Selçukluları Hakkında Resmî Vesikalar (1958),Türkiye’de Manevi Buhran Din ve Laiklik (1964), Türkiye’de Komünizmin Kaynakları (1965), Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti (1965), Türk Cihan Hakimiyeti Mefkûresi Tarihi (2 cilt, 1969), Selçuklular ve İslâmiyet (1971), Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi (1973),  Vatanda Gurbet (1980), Türkiye’de Siyasî Buhran’ın Kaynakları (1980).

 

KAYNAKÇA: Yurt Ansiklopedisi (c. 10, 1974), Büyük Larousse Ansiklopedisi (c. 23, 1986), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) – Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Nevzat Topal / Prof. Dr. Osman Turan Hayatı ve Eserleri (2004), Remzi Demir – Doğan Atılgan / Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi ve Türkiye’de Beşeri Bilimlerin Yeniden İnşası- Elli Portre (2008), TBMM Albümü 2. Cilt 1950-1980 (2010).

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör