İbrahim Kafesoğlu

Tarih Profesörü, Araştırmacı Yazar, Müsteşar, Akademisyen, Bürokrat, Tarihçi

Doğum
00 Ocak, 1914
Ölüm
18 Ağustos, 1984
Eğitim
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
Burç
Diğer İsimler
Halil İbrahim Kafesoğlu

Tarihçi, Akademisyen, Tarih Profesörü, Araştırmacı Yazar, Bürokrat, Müsteşar (D. Ocak 1914, Tefenni / Burdur - Ö. 18 Ağustos 1984, İstanbul). Tam adı Halil İbrahim Kafesoğlu. Tefenni İlkokulunu (1926) ve İzmir Muallim Mektebini (1932) bitirdi. Bir süre Afyon’da öğretmenlik yaptı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Hungaroloji, Ortaçağ Tarihi ve Türk Dili bölümleri (1940) mezunu.

Doktora yapmak üzere Budapeşte’ye gitti (1943) fakat İkinci Dünya Savaşı nedeniyle geri döndü (1945). Kısa süre DTCF’de çalıştıktan sonra İstanbul Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne öğretim üyesi oldu. Melikşah’a dair hazırladığı tezle doktorasını (1949) tamamladı. Burada “Harezmşahlar Devleti Tarihi” adlı tezle doçentliğe (1953) ve profesörlüğe (1962) yükseldi.

1959-68 ve 1972 yıllarında incelemeler yapmak amacıyla Fransa ve İngiltere’de bulundu. 1954-55 yıllarında Tarih Bölümü Başkanlığı, 1957’de Erzurum Atatürk Üniversitesinde konuk profesörlük, 1959-83 yılları arasında Umumi Türk Tarihi Kürsüsü Başkanlığı yaptı. Kürsüde Zeki Velidi Togan ile birlikte çalışarak 1983 yılında emekliye ayrıldı.

Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı ve Kültür Bakanlığında danışma kurulu üyeliği, 1000 Temel Eser heyetinde görev, İslâm Ansiklopedisi yayın kurulu üyeliği, İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Müdürlüğü (1967-68) yaptı. 1956’da Dünya Öğretmen Teşekkülleri Konfederasyonunun Frankfurt’taki kongresine katıldı. 1965’te Danimarka’nın Helsingör şehrinde toplanan Avrupa Konseyi devletlerinin Orta Dereceli Okullarda Tarih Kitapları seminerinde Türkiye’yi temsil etti. 1974’te Sofya’daki Türkiye-Bulgaristan kültür ilişkilerini tanzim heyetinde Millî Eğitim Bakanlığı adına bulundu. Türkiyat, İslâm Tetkikleri, Tarih Araştırmaları, Türk Kültürünü Araştırma enstitüleri ve Türk Tarih Kurumu (1983-) üyeliklerinde bulundu.

İlmî araştırmalarını İslâmiyet’ten önceki Türk kültür sorunları üzerinde yoğunlaştırdı. Tercüme ve telif kitaplarının dışında Türkiyat Mecmuası, İslâm Ansiklopedisi, Tarih Enstitüsü Dergisi, Belleten, Bilgi, Türk Yurdu, İstanbul ve Türk Kültürü dergilerinde ve çeşitli gazetelerde kültür ve milliyetçilik konusunda birçok yazı yayımladı.

On’dan fazla kitap ve seksen kadarı ilmî araştırma olmak üzere Türk tarih ve kültürü ile ilgili 300 civarında makale yayımladı.

Bazı kitap ve makaleleri yabancı dillere çevrildi.

18 Ağustos 1984 günü İstanbul’da vefat etti. Edirnekapı Şehitliğine gömülüdür.

 

Ödülleri:

 

1982 Aydınlar Ocağı Üstün Hizmet Armağanı, Türk Millî Kültür Vakfı Armağanını (1978) kazandı. 1984’te 1983 yılı Boğaziçi Büyük Kültür Ödülünü aldı.

 

ESERLERİ:

 

Sultan Melikşah Devrinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1953), Selçuklu Ailesinin Menşei Hakkında (1956), Harezmşahlar Devleti Tarihi (1956), Türkler ve Medeniyet (1957), Malazgirt Meydan Muharebesi (1959), Türk Milliyetçiliğinin Meseleleri (1966), Ali Şir Nevaî Devri Tarihine Bir Bakış (1967), Türk Fütuhat Felsefesi ve Malazgirt Savaşı (1971), Selçuklu Tarihi (1972), Eski Türk Dini (1972), Sultan Melikşah (1973), Türk Kültür Tarihi (1977), Türk Millî Kültürü (1977), Kutadgu Bilig ve Kültür Tarihimizdeki Yeri (1980), Türk-İslâm Sentezi (1985), Bulgarların Kökeni (1985; İngilizcesi Origins of Bulgars, 1986), Türk Bozkır Kültürü (1987).

 

KAYNAKÇA: Türk Ansiklopedisi (c. 21, 104), TDE Ansiklopedisi (c. 5, s. 86-87), TMKV Kültür Armağanları (Türk Kültürü Araştırmaları, sayı: 2-3, 1985), İbrahim Kafesoğlu Armağan (Yıllar Boyu Tarih dergisi, özel sayı, 1985), İbrahim Kafesoğlu’nun Hayatı ve Eserleri (İÜEF Tarih Enstitüsü dergisi, sayı: 13, 1987), Abdülkadir Donuk / Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu (1989) - TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 24, 2001), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), TDOE –TDE Ansiklopedisi 5 (2004).

Türk Kültürünün Özellikleri

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör