Tarihçi (D. ?, İstanbul – Ö. 1803, İstanbul).
Hazîne-i Hümâyun hizmetkârı olarak saraya girdi (1787). Kabiliyeti sayesinde
kısa bir süre sonra Has Odaya alındı ve “hâcelik” rütbesiyle şehremini oldu
(1803). Sarayda bulunduğu sırada III. Selim tarafından önemli olayları
kronolojik olarak yazmakla görevlendirildi. Mayıs 1790 ortalarında Ramazan
ayından başlayıp 1791 yılı başlarına kadar gelen yıllık tarzında bir eser
kaleme aldı ve bu sebeple sarayda kendisine Vak’anüvîs-i Enderûn denildi. Hadîka-i
Vekâyi adıyla bilinen eserin birçok yazması olup bir nüshası İstanbul
Üniversitesi Kütüphanesindedir. Ahmed Cavid’in tarihe dair bazı yazılarını
içeren iki ciltlik bir eseri daha vardır. Müntehabât-ı Câvid Bey veya Târîh-i
Câvid Ahmed Bey adıyla bilinen bu eserin birinci cildi 1626-1774, ikinci
cildi ise 1774-1782 yılları arasındaki olayları ihtiva eder. Ahmed Cavid,
Osmanzâde Tâib’in Hadîkatül Vüzerâ’sına Dilâver Ağazâd Ömer Efendi
tarafından yapılmış olan zeylin devamı olarak Verd-i Mutarrâ adıyla bir
başka zeyil de kaleme almıştır.
HAKKINDA: Ahmed Cevdet Paşa / Târih (c. 1-12,
1891, s. 8-9), Bursalı Mehmed Tâhir / Osmanlı Müellifleri (c. 1-3, 1914-1926,
s. 42), Agâh Sırrı Levend / Türk Edebiyatı Tarihi (c. 1, 1973, s. 367),
Abdülkadir Özcan / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 2, 1989, s. 52-53).
