17-18. Yüzyıl Osmanlı dönemi
Diyarbekir valilerinden. (D. ? - Ö. 8 Ocak 1727, Sayda). Çerkez asıllı olan
Küçük Osman Paşa, Kırım Hanı Hacı Selim Giray’ın kölesi, Hafız Ahmet Paşa’nın
babasıdır. Enderun (Saray Okulu)’da eğitim gördü, çıkışta çuhadar-ı şehriyari
oldu. 1690/ 91’de silahtar-ı padişahî, Aralık 1693’te vezir rütbesiyle sadaret (başbakanlık)
kaymakamı oldu. Nisan 1694’te Emetullah Sultan’la nikâhlandı. 1694 yılı
ortalarında Diyarbekir ve ardından Hanya Valisi oldu. 1694/95’te İstanbul’a çağrılarak ikinci vezir
ve İstanbul Kaymakamı yapıldı. 1696/97 yılında Halep, aynı yıl Anadolu
Beylerbeyi, Temmuz-Ağustos 1697’de Sente’de kale muhafızı ve sonra İzmit Mutasarrıfı,
1697/98’de beşinci vezir oldu.
Osman Paşa, eşinin ölümünün ardından
Kasım-Aralık 1700’de yine İstanbul Kaymakamı, 1702/ 03’te Şam ve sonradan Rakka,
1703/04’te Van Valisi oldu. Aynı yıl ikinci vezir, ardından Kaptan-ı Derya
olduysa da 1704/05’te azledildi. Sonra Sayda valiliğine ve Nisan 1705’te yine
kubbe vezirliğine getirildi. 1705/06’da Teke sancağı, sonra nişancı, 1706/07’de
Hanya, 1710’da Sayda, 1711’de Basra, Ocak 1715’te Musul, Ekim-Kasım 1716’da
Rakka, 1717’de Kandiye, 1718’de üçüncü kez Sayda, 1719’da Şam, 1720’de ikinci
kez Diyarbekir, 1721’de Van, 1722’de tekrar Şam ve 1724/ 25’te dördüncü kez Sayda
Valisi oldu. Küçük Osman Paşa, 8 Ocak 1727’de Sayda’da öldü. Kısa boylu, fazıl,
olgun, tedbirli, ileri görüşlü bir devlet adamıydı.
KAYNAK: Mehmed Süreyya / Sicil-i
Osmanî (C. III, s. 427, 1996).
