M. Saim Yeprem

İlahiyat profesörü, kelamcı ve felsefeci. 23 Ocak 1941, İstanbul doğumlu. Tam adı Mustafa Saim Yeprem’dir. 1951’de Fatih I. İlkokulu’ndan, 1959’da İstanbul İmam-Hatip Okulu’ndan ve bir yıl sonra da İstanbul Pertevniyal Lisesi’nden mezun olarak ilk ve orta öğrenimi tamamladı. Bir süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne ve bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne de devam eden Mustafa Saim, 1963 yılında İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde başladığı doktora eğitiminin bir bölümünde, Arap Dili ve Edebiyatı üzerinde ihtisas yapmak üzere, 1970 yılında Bağdat Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde, bir yıl süre ile öğrenim gördü. Dönüşünde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ndeki doktora çalışmalarına devam etti. 1977 yılında İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’ne Kelâm ve İslam Düşüncesi Asistanı olarak atandı. 1982 yılında 41 sayılı KHK ile Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi haline dönüştükten sonra, 1983 yılında MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsünde “İrâde Hürriyeti ve İmam Mâturîdî” adlı teziyle doktor oldu. Aynı yıl yardımcı doçentliğe 1989 yılında doçentliğe, 1992 yılında profesörlüğe yükseltildi.

1959 yılında, Eminönü Müftülüğü’ne bağlı bir kadro ile İstanbul Müftülüğü’nde göreve başlayan Mustafa Saim Yeprem, 1963 yılına kadar sürdürdüğü bu görevinden Milli Eğitim Bakanlığı öğretmen kadrosuna geçti. 1963 – 1966 yılları arasında, Düzce İmam-Hatip Lisesi’nde Arap Dili - Edebiyatı ve Meslek Dersleri öğretmenliği ile birlikte yöneticilik de yaptı. 1966 -1968 yıllarında, iki yıllık, askerlik görevini İzmir ve Kars’ta yedek subay olarak ifa ederek, askerlik dönüşü İstanbul İmam-Hatip Lisesi’nde meslek dersleri öğretmeni olarak görev hizmetine devam etti.

Bu görevde iken 1972 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı Derleme ve Yayın Müdürlüğüne naklen atanan Mustafa Saim Yeprem, aynı zamanda Dini Yayınlar Döner Sermayesi Müdürlüğü ile birlikte, İstanbul Şer’iyye Sicilleri Arşivi, Vakit Hesaplama Uzmanlığı, Mushafları Tetkik Heyeti Başkanlığı, DİB Kütüphane Müdürlüğü görevlerini de yürüttü.

1975 yılında bu görevinden naklen ayrılan Mustafa Saim Yeprem, bir süre Kadıköy İmam-Hatip Lisesi meslek dersleri öğretmenliği yaptı. 1976-1977 yılında İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü Kelâm ve İslam Düşüncesi asistanlığına; 1980 yılında asistanlık çalışmalarını tamamlayarak Kelâm ve İslam Düşüncesi Öğretim Üyeliğine yükseltilerek atandı.

Bunun yanında İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü Müdür Yardımcılığı, Müdür Baş Yardımcılığı ve nihayet 1982 yılı Temmuz ayına kadar İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nün Müdürlüğü görevinde bulundu.. Bu görevi yürütmekte iken, 20 Temmuz 1982 de Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi haline dönüşen müessesede, bir süre Dekanlığını tedviren üstlendi, asaleten bir dekanın atanması üzerine, öğretim üyeliği yanında, idari görevini, uzun yıllar (12 yıl) dekan yardımcısı olarak sürdürdü.

1996-1999 yıları arasında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlahiyat Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü de yapan Prof. Dr. Mustafa Saim Yeprem, 1999-2000 akademik yılında atandığı İlahiyat Fakültesi Dekanlığı görevini bir süre yürüttükten sonra, bu görevi ile birlikte bütün idari görevlerinden istifa ederek, sadece akademik görev ve hizmetlerine devam etti.

Prof. Yeprem, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kelâm Anabilim Dalı Başkanı olarak hizmete devam etmekte iken 4 Mart 2005 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararı ile Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeliğine atandı. Bu kurulda ARGED Başkanlığını da yürütmüştür. Bu görevler ile birlikte öğretim üyeliğine devam ederken TDV İLKSAY Kurulu Başkanlığını da üstlendi. 23 Ocak 2008 tarihinde yaş sınırı sebebiyle emekliye ayrıldıktan sonra da TDV İLKSAY Kurulu Başkanlığını sürdürdü.

Meslek hayatı boyunca yerli ve yabancı (Notre Dame De Sion gibi) çeşitli öğretim kurumlarında ek öğretim görevleri yanında, fakülte ve üniversite yönetim kurulları, üniversite senatosu üyelikleri başta olmak üzere muhtelif idari ve akademik komisyon ve kurullarda bulundu ve çok sayıda yüksek lisans ve doktora tezi yönetti. 2010 Akademik yılında Almanya’da Frankfurt Goethe Üniversitesinde, bir dönem misafir öğretim üyeliği yaptı.

Prof. Dr. Mustafa Saim Yeprem’in uzmanlık alanıyla ilgili yayımlanmış çok sayıda telif ve tercüme, eser ve makalesi vardır. Ayrıca çok sayıda uluslararası ve ulusal kongre, şura ve sempozyuma tebliğci, müzakereci, yönetici ve değerlendirmeci olarak katılmıştır.

Makaleleri Diyanet, Nesil ve Hareket gibi birçok dergide yayımlanan Prof. Yeprem, özel bir kuruluşun açtığı yarışmada İrade Hürriyeti ve İmam Maturidî adlı eseriyle ödül kazandı. Ayrıca Türkiye Millî Kültür Vakfı ve Marmara Üniversitesi’nden üstün başarı ödüllerini aldı. Kelam ve İslâm düşüncesi alanında çeşitli ansiklopedilere yüz ellinin üzerinde madde hazırlamıştır.

 ESERLERİ:

ARAŞTIRMA, İNCELEME: Hac ve Kurban / Hükümler ve Delilleri (1965), Oruç İtikad ve Zekât - Hükümler ve Delilleri (1965), İbadetlerimiz (1974), Mufassal Hac Rehberi ve Kurban Hükümleri (M. Talat Karaçizmeli ile, 1974), İrade Hürriyeti ve İmam Maturidî (1980), İslâm Tarihinden Yapraklar, İslâm Düşüncesinde Yeni Arayışlar I-II (H. Hanefi, Bekir Topaloğlu ve M. Erdoğan ile, 1998).

 ÇEVİRİ: İslâma Yönelen Yıkıcı Hareketler / Babilik ve Bahailik (Muhsin Abdulhamid’den, H. Güleç ile, 1974), İslâm’da İtikadî Mezhepler ve Akaid Esasları (İrfan Abdulhamid’den, 1980).

KAYNAKÇA: İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Fikir ve Kültür Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Diyanet İşleri Başkanlığı adına Saim Yeprem Cevap verdi (Milli Gazete, 3.1.2011).