Mehmed Said Paşa (İngiliz)

Osmanlı dönemi si­yaset v devlet adamı, nazır (D. 1830, İstanbul  - Ö. 1895, İstanbul). Mühendishane’yi yüzbaşı rütbesiyle bitir­dikten sonra öğrenim için gönderildiği İngiltere’de yedi yıl kaldı ve bu ülkeye olan hayranlığı nedeniyle "İngiliz" lakabıyla anıldı. Mühendishane-i Bahri-i Hümayun’da öğret­menlik, Rasathane müdürlüğü yaptı; bah­riye ve tophane meclislerinde görev aldı. Abdülaziz’in donanmaya gösterdiği ilgi dolayısıyla rütbesi ferikliğe yükseltilerek Mabeyn-i Hümayun deniz yaverliğine getirildi. II. Abdülhamid döneminde nüfuzu arttı, padişahın sadık bir adamı olarak meşrutiyet yanlılarına cephe aldı; Mithat Paşa’nın azlinde ve sürgüne gönderilme­sinde önemli rol oynadı. Mabeyn müşirli­ğine yükseldi ve Hamdi Paşa hükümetin­de Bahriye Nazırlığı yaptı. Doksanüç har­bi (1877-78 Türk-Rus Savaşı) sırasında sa­vaşı yönetmek üzere Saray’da kurulan üç kişilik komitede yer aldı, savaşın yenilgiy­le sonuçlanması üzerine Meclisi Mebusan’da ve kamuoyunda şiddetle eleştiril­di. Rusya ile bir an önce barış yapılması­nı savundu ve Kıbrıs’ın İngiltere’ye bıra­kılmasında etkili oldu. Gittikçe müdahaleci bir tutuma girmesi II. Abdülhamid’i  tedir­gin etti; Ankara valiliği göreviyle İstanbul’dan uzaklaştırıldı (1878). Daha sonra Hüdavendigâr (Bursa), Kastamonu, Halep, Konya valiliklerinde bulundu. 1887’de İs­tanbul’a dönmesine izin verildi.

KAYNAK: Milliyet Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi (15. cilt, 1986).