Hattat, edebiyat ve
sanat tarihçisi (D.1923, Çorlu / Tekirdağ – Ö. 24 Ocak 2006, İstanbul). Annesi
Atiye Hanım, babası Çiftçi Mehmet Bey’dir. İlk ve ortaokulu Üsküdar’da, liseyi
Haydarpaşa Lisesi’nde tamamladı. 1948’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı ile Fars Edebiyatı bölümlerini bitirdi. 1952
yılında Tahran Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde “İran Milli Bayramları ve
Edebiyatta Yeri” araştırmasıyla yüksek lisans derecesini aldı. İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde “Yunus Emre’de Tasavvuf” teziyle doktorasını
yapan Alparslan, 1962’de "Fazlullah-ı
Hurûfî'nin Seyyid Nesimi'ye Tesiri" teziyle doçent, 1982’de “Kadı
Burhaneddin Divanı’ndan Seçmeler ve Şerhi” ile de profesör unvanını aldı.
Prof. Dr Ali Alparslan, 1953–56 yılları arasında Başbakanlık Arşiv Genel
Müdürlüğü ile Dışişleri Bakanlığı’nda memurluk yaptı. 1956 yılından itibaren
üniversitelerde öğretim üyesi olarak hizmet veren Ali Alpaslan, 1956–59 yılları
arasında Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi İslâm Tarihi asistanı, 1959–89 yılları arasında İstanbul Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi Eski Türk Edebiyatı öğretim üyesi olarak çalışmalarını
sürdürdü. Aynı zamanda, Türkçe ve Türk Edebiyatı doçenti olarak Londra (1963–66)
ile Chicago (1967–68) üniversitelerinde hocalık ve Türkiyat Enstitüsü Müdürlüğü
(1980–89) yaptı.
Alparslan’ın
ilk yazısı “Mişkât-i Edeb” 1960
yılında Türk dili ve Edebiyatı dergisinde
çıktı. Makaleleri, Türkiyat Mecmuası, Türk Dili ve Edebiyatı ve Boğaziçi Üniversitesi dergilerinde
yayımlandı. Alparslan, üniversitedeki öğrencilik yıllarında, Güzel Sanatlar
Akademisi’nde hat dersleri veren Necmeddin Okyay’dan talik, divani ve rik’a
hatlarını meşk ederek icazetname aldı. Aynı zamanda Necmettin Hoca’dan ebru
yapımını da öğrendi. Aynı yerde ders veren hattat Halim Özyazıcı’dan da
istifade etti. Talik yazının Türkiye’deki tek otoritesi kabul edilen Alparslan,
Edebiyat Fakültesinden emekli olduktan sonra Mimar Sinan Üniversitesi Güzel
Sanatlar Fakültesi’ne bağlı Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü’nde hat
dersleri vermeye başladı.
Alparslan,
çok sayıda öğrenci yetiştirdi ve çeşitli İslam ülkelerinden gelen öğrencilere
de icazet verdi. IRCICA başta olmak üzere çeşitli kuruluşlarda konferanslar
verdi. Yurt dışındaki toplantılarda ülkemizi temsil etti. Sayısız hat eseri, bu
konudaki birçok makalenin yanı sıra Osmanlı
Hat Sanatı Tarihi, Ünlü Türk
Hattatları gibi eserleri kültür dünyamıza kazandırdı. Encyclopaedia of İslam'a "Hat" (İran ve Türkiye) maddesini yazdı. Sanat dünyasının sevilen ve saygı
duyulan bir siması olarak ömrünü tamamladı. Son dönem Türk hat sanatının,
özellikle de talik yazının en büyük ustalarından idi. Kabri Karacaahmet
Mezarlığı’ndadır.
ESERLERİ:
Turkish
Short Stories (RCD tarafından basıldı),
Kadı Burhaneddin Divanı’ndan Seçmeler (1975), Ahmet Paşa (1987),
Şeyh Galip (1988), Ünlü Türk Hattatları (1992), Osmanlı Hat
Sanatı Tarihi (1999).
KAYNAKÇA:
Şevket Rado / Türk Hattatları (1984), Osmanlı
Kültür ve Sanatı (Cumhuriyet Kitap, 15.6.2000), TBE Ansiklopedisi (2001), Özge
Yalın / Hattın Zarif Kalemi Alparslan Veda Etti (Zaman, 25.1.2006), Muhittin
Serin / Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar (2005), TYB Türkiye Kültür ve Sanat
Yıllığı (2007), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas.
2007) - Ünlü Sanatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 5, 2013) -
Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013).
