Tarih araştırmacısı. 1 Aralık 1963, Şimşirli
köyü / İkizdere / Rize doğumlu. İlkokul ve ortaokulu köyünde okudu. Rize
Endüstri Meslek Lisesi Elektrik Bölümünü bitirdikten sonra 1981 yılında
Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Tarih Bölümüne girdi. İki
sene sonra Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Tarih Bölümüne geçiş
yaparak 1985’te buradan mezun oldu. “İzmir-Aydın Demiryolu” konulu
teziyle yüksek lisansını (1987), “Osmanlı Merkez Bürokrasisinde Reform (1836-1856)”
konulu teziyle de doktorasını (1992) MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ
Tarihi Anabilim Dalında tamamladı. 1987-89 yılları arasında Başbakanlık Osmanlı
Arşivi Daire Başkanlığında uzman yardımcısı olarak çalıştı. 1988’de Marmara
Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde Yakınçağ Tarihi alanında araştırma
görevlisi oldu. 1995 tarihinde doçent, 2001’de profesör oldu.
1995’te İngiltere ve İskoçya’da araştırma ve
incelemeler yaptı. Aynı yıl Türk Tarih Kurumunun düzenlediği eser yarışmasında
Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilâtında Reform isimli kitabıyla teşvik
ödülünü aldı. 1997 yılından itibaren Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları
Merkezinin çıkardığı İslâm Ansiklopedisi’nin Türk Tarihi ve Medeniyeti
kurulunda müellif-redaktör olarak görev yaptı. Temmuz-Ağustos 2000 tarihlerinde
London School of Economics and Political Sciences ve School of Oriental and
African Studies’de misafir öğretim üyesi olarak bulundu. Eylül 2001’de “Islamic
Area Studies” projesi çerçevesinde Tokyo Üniversitesinde bir süre ders verdi.
2002 yılında Avrupa Bankacılık Tarihi Birliği (EABH), Osmanlı Bankası Arşiv ve
Araştırmaları Merkezi ve Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfının ortaklaşa
düzenlediği uluslararası Bankacılık ve Finans Tarihi Araştırma Yarışmasında Para
Pul Oldu: Osmanlı’da Kâğıt Para - Maliye ve Toplum kitabıyla eser dalında
birinci oldu.
Yakınçağ ve Osmanlı Tarihi alanında makaleleri
Osmanlı Araştırmaları, Tarih ve Toplum, İ.Ü. Tarih Enstitüsü Dergisi, Türk
Kültürü İncelemeleri Dergisi, Hürriyet, Cumhuriyet Kitap, Active
(dergisinin özel eki), Toplumsal Tarih, Yeni Toplum, İslâm
Araştırmaları Dergisi, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi gibi dergi ve
gazeteler ile armağan, seminer, sempozyum ortak kitaplarında yayımlandı.
Sempozyum, panel ve kongrelerde birçok tebliğ sundu, konferanslar verdi.
Çok sayıda dergi, gazete, radyo ve televizyon röportajına katıldı. 1996‘da
TRT‘nin hazırladığı her biri otuzar dakikalık dört bölümden oluşan “Paranın
Hikâyesi” adlı yerli belgeselin bilim danışmanlığını yaptı. Osmanlı
Hariciye Nezareti Belgeleri Işığında Arap Dünyası (Zekeriya Kurşun ile),
Doğumlarından Ölümlerine Kadar Osmanlı Padişah Kızlarının Hayatı, Osmanlı
Devletinde Ulaşım Sisteminin Modernleştirilmesi ve İlk Demiryolları, Namık
Kemal’in Yayımlanmamış Mektupları (Azmi Özcan ile) gibi projelerin
çalışmalarını yürüttü.
Ali Akyıldız İçin Ne Dediler?
“Ali Akyıldız‘ın Başbakanlık Osmanlı
Arşivleri, Topkapı Sarayı Arşivleri ve Dolmabahçe Sarayı Arşivi‘nde yaptığı
çalışmaların sonucunda ortaya çıkan Refia Sultan, saray kadınlarının pek
bilinmeyen yaşantılarını ilk elden aktarmakla kalmıyor, dönemin âdet,
alışkanlık ve sosyal yaşamdaki değişimlerini de gözler önüne seriyor.” (Neriman Aydın, Refia Sultan için)
ESERLERİ:
Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilâtında
Reform (1993), Osmanlı Finans
Sisteminde Dönüm Noktası: Kâğıt Para ve Sosyo-Ekonomik Etkileri (1996),
Mümin ve Müsrif Bir Padişah Kızı: Refia Sultan (1998), Osmanlı Dönemi
Tahvil ve Hisse Senetleri (Türkçe – İngilizce, 2001), Para Pul Oldu:
Osmanlı’da Kâğıt Para - Maliye ve Toplum (2003), Osmanlı Bürokrasisi ve
Modernleşme (2004).
KAYNAKÇA:
“Kâğıt Para, Osmanlı‘da Büyük Ekonomik Krize Neden Oldu” (İktisat gazetesi,
röportaj: Aydın Demirer, 8.1.1996), “Banknotun Osmanlı Serüveni” (Power Ekonomi
dergisi, Temmuz 1996, sayı: 8), “Mümin ve Müsrif Bir Padişah Kızının Hazin
Hayat Hikâyesi: Refia Sultan” (Cumhuriyet Kitap, röportaj: Fatoş Yılmaz, sayı
441, 30.7.1998), “Sarayın Mücadeleci Sultanı” (Yeni Yüzyıl, röportaj: Aslı
Kayabal, 2.8.1998), Neriman Aydın (Virgül, sayı: 10, Temmuz-Ağustos 1998),
“Önce Saray Batılılaştı” (Yeni Şafak, röportaj: Abdullah Muradoğlu, 11.8.1998),
“Batılılaşma Döneminde Osmanlı Saray Kadınları” (Dergâh, röportaj: Mustafa Kutlu,
sayı: 105, Kasım 1998), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001,
2004) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007).