Edebiyat ve
tarih araştırmacısı. 2 Şubat 1955, Güneyce / Rize doğumlu. Güneyce İlkokulu
(1965), İstanbul İmam Hatip Okulu (1973), Rize Lisesi (fark derslerini vererek,
1973), İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü (1977), İstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Tarih Bölümü (1986) mezunu. 1980-95 yılları arasında Özel Sainte
Pulcherie Fransız Kız Ortaokulunda sözleşmeli öğretmen olarak çalıştı. 1987’de “Hüseyin
Kâzım Kadri ve Türkçülüğün Esasları” adlı tezi ile yüksek lisans, 1993’te “İslâmcılara
Göre Meşrutiyet İdaresi: 1908-1914” adlı tezi ile doktora yaptı. 1977’den
itibaren Dergâh Yayınlarında yayın müdürlüğü yaptı. 1995’ten itibaren Marmara
Üniversitesi İlâhiyat Fakültesine öğretim görevlisi olarak atandı. 2000 yılında
doçent, 2006’da akademik kariyerini tamamlayarak profesör oldu. Çalışmalarını
aynı eğitim kurumunda öğretim üyesi olarak sürdürdü.
“İslâm
Ekonomisi (Mannan) Üzerine” başlıklı ilk yazısı Hareket
dergisinde (Kasım 1974) yer aldı. Yazılarını Hareket, Dergâh, Tarih ve
Toplum, İlim ve Sanat, Toplum ve Bilim, İslâmî Araştırmalar, İslâmiyat, İslâm
Araştırmaları Dergisi, Divan, MÜ İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Türklük
Araştırmaları, Kutadgubilig gibi dergilerde yayımladı; Türk Dili ve
Edebiyatı Ansiklopedisi, İslâmî Bilgiler Ansiklopedisi, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e
Türkiye Ansiklopedisi, Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi’ne
maddeler yazdı; Zaman (1992) ve Yeni Şafak (1995-96)
gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı.
Alanında
büyük bir boşluğu dolduran Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi adlı eseriyle
Türkiye Yazarlar Birliğinin 1986 yılı İnceleme Ödülünü, İslâmcıların Siyasî
Görüşleri adlı eseriyle de 1994 yılı Türkiye Yazarlar Birliği İnceleme
Ödülü ile 1995 yılı Türkiye Diyanet Vakfı Kutlu Doğum Haftası Ödülünü aldı. Bir
Felsefe Dili Kurmak adlı kitabıyla Türkiye Yazarlar Birliğinin Dil Ödülüne
layık görüldü.
ESERLERİ
(Araştırma – Deneme- Derleme):
Türkiye’de
İslâmcılık Düşüncesi Metinler – Kişiler (3 Cilt: 1. Cilt: 1986, 2. cilt: 1987; 3. Cilt: 1994),
Hüseyin Kâzım Kadri: Ziya Gökâlp’ın Tenkidi (1989), Mızraklı İlmihal
(1989), Hüseyin Kâzım Kadri: Meşrutiyetten Cumhuriyete Hatıralarım
(1991), İslâmcıların Siyasî Görüşleri (1994, genişletilmiş 2. bas.
İslâmcıların Siyasî Görüşleri I - Hilafet ve Meşrutiyet, 2002), Süheyl
Ünver / İstanbul Risâleleri (5 cilt, 1995-1996), Mahalle Mektebi
Hatıraları (Ali Birinci ile, 1997, gen. 2. bas. Bir Eğitim Tasavvuru Olarak
Mahalle / Sıbyan Mektepleri, 2005), Şeyhefendinin Rüyasındaki Türkiye
(1998),
Amel Defteri (1998), Biraz Yakın Tarih Biraz Uzak Hurafe (1998), Kutuz
Hoca’nın Hatıraları (2000), Bir Felsefe Dili Kurmak: Modern Felsefe ve
Bilim Terimlerinin Türkiye’ye Girişi (2001), Güneyce Rize Sözlügü
(2002), Selim Nüzhet Gerçek / İstanbul’dan Ben de Geçtim (Ali Birinci
ile, 2001), İslâm Siyasî Düşüncesinde Değişme ve
Süreklilik-Hilafet Risâleleri (1 ve 2. C. II. Abdülhamit Devri, 2002;
3. C. II. Meşrutiyet Devri, 2003; 4. C. II. Meşrutiyet Devri,
2004; 5. C. Cumhuriyet Devri, 2005), Saz ü Söz Arasında - Çinuçen
Tanrıkorur’un Hatıraları (2003), Din İle Modernleşme Arasında: Çağdaş Türk Düşüncesinin Meseleleri
(2003), Din ile Modernleşme Arasında Çağdaş Türk Düşüncesinin
Meseleleri (2003), Gümüşhanevî Halifelerinden Şeyh Osman Niyazi Efendi
ve Güneyce Rize’deki Tekkesi (2004), İlk Rize Müftüsü Mehmet Hulusi
Efendi-Rize Hadisesi-Hac Hatıraları (2004), Sözü Dilde Hayali Gözde (Hatıra,
2005), Bir Felsefe Dili
Kurmak (2005), Bir Eğitim Tasavvuru Olarak Mahalle - Sıbyan
Mektepleri (2005), Sözü Dilde Hayali Gözde (2006), Aramakla Bulunmaz (2006), Hanya – Girit Mevlevihanesi (2006), Cumhuriyet Türkiyesi'nde Bir Mesele Olarak
İslâm (2008), Yusuf Karali Hoca
(2009), İlim Bilmez Tarih
Hatırlamaz - Şerh ve Haşiye Meselesine Dair Birkaç Not (2011), Sessiz
Yaşadım Matbuatta Mehmet Akif 1936 - 1940 (2011).
KAYNAKÇA (Başlıcaları): Akşin Somel / Kapsamlı Bir İlk
Çalışma (Tarih ve Toplum, Eylül 1987), Şükrü Hanioğlu / Türkiye’de İslâmcılık
Düşüncesi (Gergedan, Temmuz 1987), Orhan Koloğlu / II. Meşrutiyet’te İslâmcılık
Akımı (Tarih ve Toplum, Ocak 1995), Mümtazer Türköne / İslâmcıların Siyasi
Görüşleri (Türkiye Günlüğü, Ocak-Şubat 1995), İstanbul’dan Ben de Geçtim
(Cumhuriyet Kitap, 14.12. 2001), Sefa Kaplan / Din ile Modernleşme Arasında -
Tefekkür İle Mütefekkir (Hürriyet Keyif, 10.10.2004), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, 2007) - Ünlü
Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013) - Encyclopedia of
Turkey’s Famous People (2013).
