Abdülkadir Paksoy

Şair ve yazar. 10 Mayıs 1954, Darende / Malatya doğumlu. Zeynep Hanım ile “çiftçi, işçi, çerçi” Mustafa Hilmi Paksoy’un oğlu. Eserlerinde A. Kadir imzasını da kullandı.

 Sakarya İlkokulu (1966), Darende Ortaokulu (1969), Osmaniye Lisesi (1972), Gazi Eğitim Enstitüsü Sosyal Bilimler Tarih Bölümü (1979), Anadolu Üniversitesi Tarih Bölümü (1991) mezunu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini birinci sınıfta terk etti. 1976 yılında memur olarak girdiği Ankara Belediyesinde iki yıl çalıştı. 1979’da İzmit’te öğretmenlik görevine başladı. 1983’te İstanbul’a atandı (Halkalı –Taştepe Ortaokulu). Öğretmenliğinin yanı sıra bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam etti (1983-1984). Doğuda bir köy okulu (Iğdır – Taşburun)  öğretmenliğine atanınca hukuk öğrenimini bıraktı. Yurdun çeşitli yerlerinde öğretmenlik yaptıktan sonra Ankara’ya yerleşti.  2OO2 yılında Ankara Çankaya Lisesi tarih öğretmenliğinden emekli oldu.

“Gerçek” adlı ilk şiiri, Gerçek dergisinde (Ankara, 1977) yer almıştı. Sonraki yıllarda ürünlerini Yeni Şiir, Anadolu Ekini, Abece, Milliyet Sanat, Güney Rüzgârı ve Tan Edebiyat gibi dergilerde yayımladı. Yeni Şiir (yayın yönetmeni, 16 sayı, 1987-89, Ankara) ve Anadolu Ekini (Ümit Sarıaslan ile, yazı işleri müdürü, 40 sayı, 1990-2001), Tan Edebiyat (sahibi ve yazı işleri müdürü, 2005-) dergilerini kurup yönetti.

19 Ocak 1993’te Ankara Sanat Kurumu’nda adına bir toplantı düzenlendi. Bu toplantıda bir konuşma yapan hekim/ozan Behçet Aysan, onun “toplumcu ve lirik” yapısına dikkat çekti.

2005 yılı sonunda tek başına çıkarmaya başladığı ve “nitelikli ürün ve para sağladıkça” yayımladığı Tan Edebiyat dergisini ise ancak 6 sayı yayımlayabildi.

A. Kadir Paksoy, 2009’dan beri “Fransızcaya sürgün”. Yaşamı boyunca flört ettiği Fransızcayla emekliliğinde “hemhal” oldu ve özellikle çağdaş Fransız ozanlarından şiir çevirilerini sürdürüyor.

Yayıncısı olduğu adı geçen dergilerin dışında şiir, çeviri ve yazılarının yayımlandığı diğer dergilerin başlıcaları: Cumhuriyet Kitap, Milliyet Sanat, Türk Dili Dergisi, Çağdaş Türk Dili, Edebiyat ve Eleştiri, Kıyı, Pencere, Afrodisyas Sanat, Sunak, abece, Öğretmen Dünyası, Novy Orient (Çekoslovakya), Oluşum/Genese (Fransa), Verso (Fransa), À L’ındex (Fransa).

Güneş Batarken adlı kitabındaki şiirlerinin bir bölümü Çekçeye çevrildi (1989). Hacı Bektaş Destanı adlı eserinden bir şiiri Ekrem Ataer tarafından bestelendi.

Türkiye Yazarlar Sendikası, Edebiyatçılar Derneği, BESAM ve Sanat Kurumu üyesidir.

A. Kadir Paksoy İçin Ne Dediler?

“A.Kadir Paksoy, köşesinde ağını ören bir ipek böceği gibi şiirini sözcük sözcük temellere ve ayaklara yerleştirerek, Fırat Nehri üzerindeki tarihî köprü gibi gücünü geçmişten alan ve yerini gelecekte arayan bir kemerli köprü kuruyor. (...) Dünyaya bakış şekli, geçmişi irdelemesi ve günümüzü şiirin süzgecinden geçirmesi, bu köprünün eninde sonunda biteceğini ve üzerinde yıllarca şiir yüklü kervanların, rengârenk çiçeklerin ve onlara havadan eşlik eden kuşların geçeceğini gösteriyor.” (Gürhan Uçkan)

Ödülleri:

Barış adlı şiiriyle 1986 yılı TMMOB Özel Ödülünü, Usulca adlı kitabıyla 1992’de Kıyı dergisince düzenlenen Nabi Üçüncüoğlu Şiir Ödülünü, Troyalı Körpe Kiraz Dalı şiiriyle 1993 yılı Yarımca Kültür Festivali Şiir Dalı Birincilik Ödülünü, 1996’da Ankara adlı şiiriyle Ankara Üniversitesinin 50. Yılı için düzenlenen edebiyat ödüllerinde mansiyon aldı. Öte Beri adlı kitabı 2000 yılı Şevket Aysan Şiir Ödülünde övgüye değer bulundu.

Zihni Anadol Anı-Anlatı  Ödülü (Baban mı lan bu? adlı anlatısı için, 2006)

Bin Çiçekli Bahçe/Yaşar Kemal Şiir Ödülü (Ejderha Manzumesi adlı şiiri için, 2015)

Yunus Nadi Şiir Ödülü (Şiirin Kıyılarında adlı yapıtı için, 2017)

ESERLERİ:

Şiir:

Ayrılığın ve Ölümün Dışında (1984), Güneş Batarken (1986), Yenigün Aynası (1988), Şiirler (seçki, 1989), Usulca (1992), Hacı Bektaş Destanı (1992), Kadir Bey Tarihi (1994), Yaralı Temmuz (1994), Başak ve Asma (Ümit Sarıaslan ile, 1996), İki Bulut Yardan Aşağı (1998), Dizelerden Denizlere (şiir, deneme, 1999), Öte Beri (2000), Tetik ve Kalem (2003)., Tan Ağrısı, İnsana İnan (Seçilmiş Şiirler, 1977-2007), Ankara Aydınlığı, Tut Elinden Sabahın, Şiirin Kıyılarında, Gelirse Beklediğimi Söyleyin, Bozkır Gemisi (Ankara şiirleri), İnsan Olmak Derin Mesele (fotoğraf şiirleri), Kadir Bey Tarihi (Toplu Şiirler I), Hayatta Beni En Çok Anam Sevdi (Toplu Şiirler II).

Deneme-İnceleme:

Pireotu (1996), Tarihin Talihsizliği (1997), Ankara’nın Cumhuriyet Öncesi ve Cumhuriyet Dönemi Eğitimi (ortak kitap, 1998), Dizelerden Denizlere (Şiir duyumsama çalışmaları), Anadolu Anadolu (Gezi yazıları, Ümit Sarıaslan ile birlikte), Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi (İlköğretim 8. sınıf ders kitabı), Ulus Devlet ve Tarih Eğitimi, Zincirli Ördek (Otobiyografi).

Gezi:

Anadolu Anadolu - Gezi Yazıları (Ümit Sarıaslan ile, 2001).

Çeviri:

Complainte Amoureuse/Acı Türküsü Seven Kadının, (Fransızca-Türkçe şiir seçkisi), Narsist (Jean-Jacques Rousseau, tiyatro), Ağaçlar (Jacques Prévert, şiir), Jacques Prévert, Yaşamı/Sanatı/Şiirleri, Julie ya da Yeni Héloïse (Jean-Jacques Rousseau, roman).

KAYNAKÇA: Mustafa Yılmaz (söyleşi, Yeni Ülke, 30.11.1986), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Ümit Sarıaslan / Adresine Ulaşan Şiirlerin Şairi (Kıyı, Nisan 1993), Metin Turan / Hacı Bektaş Destanı’nın Şairiyle... (Kendi, Mart 1996), İlhan Selçuk / İmeceli Şiir Kitabı (Cumhuriyet, 24.5. 1996), Orhan Tüleylioğlu / Ankara Güzellemesi (Milliyet Sanat, 15.6.1996), M. Mahzun Doğan / Tarih Bilincine Varılırsa Bir Şiirdir (Cumhuriyet Kitap, 16.7.1998), Cumhuriyet Kitap (17.9.1998), Hasan Akarsu / Şiirler Değdi Sevdaya (2000) - Dizelerden Denizlere (Cumhuriyet Kitap, 7.9.2000) - Şiirler-Den / İzler (2004), Gürhan Uçkan / Evrensel Bir Anadolu Ozanı (Agora, Nisan 2001), Mine Özgür / Sesler ve Renkler Dışında (Kastamonu, 25.9.2001), Fahrettin Koyuncu / Anadolu’da Şiirli Yolculuk (Cumhuriyet Kitap, 8.11.2001), Birsen Pekçolak - Zeki Büyüktanır / Homeros’tan Günümüze Anadolu Destanları (2002).