Cemal Şakar

Irmağın karşı kıyısında oturan dostuna yazdığı bu ilk mektuptu. Çok zamandır; yazıp yırtıp, yazıp yırtıp, yazıp gönderemediği ilk mektubu yeniden eline aldı. Karşısına koydu. Çok zamandır; görüp yoramadığı, görüp yoramadığı, görüp dostuna anlatamadığı bir rüyadan söz ediyordu. Ama mektubu bitirdikten sonra yeniden okumak için ne zaman masaya otursa, anlatmak istediklerini kâğıda aktaramadığını görüyor; bir zaman sonra yazdıklarını tanıyamaz oluyordu. Kağıda dökülenler sadece anlatmak istediklerinin etrafında dolaşıyor, her seferinde anlam yine anlatılamamış olarak dudaklarında kalıyordu. Kaleminden dökülen sözcükler hâlden hâle dönüyor, onun yaşadıklarını işaret etmiyordu.

Pencereye doğru yürüdü. Yaşlı sandalcı, ırmağın genişleyip durulduğu yerde sandalını yaşlı çınar ağacına bağlamıştı. Sandalında sarığını geriye itmiş, gökyüzüne bakıyordu. Sorsam, yine söylemezdi gökyüzünde neler gördüğünü. "Hiç," derdi, "şu bildiğimiz masmavi gökyüzü işte; kuşlara, bulutlara yol gösteren." "Ben" derdim, "çocukken bulutlara bakınca hep onları bir şeylere benzetirdim. Kısa bir zaman sonra onlar bir hâlden başka bir hâle girer ve ben onları yeniden bir şeylere benzetirdim." Irmağı gösterip: "Bak, o da masmavi, o da balıklara yol oluyor," derdi. "Sonra anladım ki, onlar hâlden hâle girerken, beni de değiştirip dönüştürüyorlarmış," derdim. "Ben hep kuşların, bulutların yollarını düşlerim. O yollara düşebilsem, beni nerelere götürürler acaba?" derdi. Elindeki kâğıdı buruşturup yere, diğerlerinin yanma bıraktı.

Öğle vaktiydi. Dışarıda kimsecikler yoktu. Sadece sabah ve akşam bir hareketlilik olur; bu vakitte nadiren bir yolcu, bir yabancı gelir ve sandalcının yolculuk düşlerini bölerdi.

-Yine mi, karşıya geçeceksin? Gidip ipi çözdü. Çınar ağacında ipin izini gördü.

-Beni yine karşıda beklersin değil mi? O da çınar ağacında ipin izini gördü.

Irmağın genişlediği yerde, yıpranmış kürekler ahenkle suyu bölerken, biri kuşların, balıkların peşine takılmış hepsinin bir araya toplandığı vadiye ulaşmaya çalışıyor; diğeri durmadan değişen bulutlarla değişiyordu.

Sandalcı hiç inmedi. İpi onun eline tutuşturdu. Islak, yosunlu çakılların üzerinde sendeleyerek yürüdü. İpi salkımsöğüde bağladı. İpin izini... Sandalcının sangını... Geriye dönüp bakmadı. Irmağın yatağından bir çalıya tutunarak çıktı, çalıkuşu bu kez havalanmadı.

Köyün dışındaki yoldan hızla yürüdü. Kimseyle karşılaşmak istemiyordu. Kestane ağacının gölgesinde öğle istirahatlarını tamamlamış, imeceye giden bir gurupla karşılaştı. Selâmlaştılar. Ellerinde çapayla tarlaya doğru yürüyenlerin konuştuklarını duyar gibiydi: "Aradığı yeri yine bulamayacak." "Şimdi tarla zamanı, tüm kapılar kapalı ki." "Ömrünü bu vadide tüketecek. Bir o yanda, bir bu yanda." "Evinde bulamadığını bu kıyıda arıyor." "Ben de bir gün karşı kıyıya geçeceğim." "Buraya geldiğinde gencecik bir fidandı. Bunca zamandır ne koptuğu topraklara dönebildi ne de buralara kök salabildi.".

Çalıkuşu yerine tünemişti. Yardan aşağıya çömelerek indi. Pantolonları tozlandı. İkindiyi kılarken değiştireceğini düşündü. Bir elinde salkımsöğütten çözdüğü ip, bir eli boş, çakılların üzerinde sendeleyerek yürüdü.

-Seni bir daha karşıya geçirmem. Bir kitabın sayfalan arasında rasgele bulunmuş yarım yamalak bir adresle nereye varacaksın.

-Bana gökyüzünde neler gördüğünden söz et, bırak bu kez küreklere ben asılayım.

-Ahenkle aşılamazsın. Sandalı suyun ortasında döndürür durursun.

-Gökyüzü demiştim.

-Hep söylüyorum, noksanlığı biraz kendinde ara.

-Aradığım şey kaybolmuş değil.

Bu kez mektubu okuyup gönderecekti. Selâmlama cümlelerini hızla geçti. 'Adamın biri (adını bağışlamadı.) her gece toprağı eşeleyip duruyor. Kaç gecedir, onu hep uzaktan izliyordum. Ne aradığım, bulursa ne yapacağını merak ediyordum. Bu gece yine kucak kucak toprağı yorulmadan, sabırla aktardı. Yine bir şey bulamadı. Sabah ezanlarıyla birlikte, üstünü başını temizleyip camiye doğru yollandı. Avluda yakaladım. Leylâ gibi bir inciyi toprakta aramakla bulamayacağını söyledim. Aramazsa hiç bulamayacağım söyledi. Bu isteğinden vazgeçemezmiş. Neresi olursa, nerede olursa olsun buluncaya kadar arayacağım söyledi. Ben de yaşadıklarını yazıya dökecek uygun sözcükler aradığımı, tam bulduğumu zannedip sevinçle masanın basma oturduğumda, yazdıklarımın benden uzaklaştığını, bana yabancılaştığını söyledim. Her zaman olduğu gibi yine ezan sesleriyle uyandım.' Son satırlar, esenlik temennisi ve dualarla bitiyordu.

Abdestini evde alıp sabah namazı için köye yürüdü. İlk zamanlar bu mesafeyi çeyrek saatte alırdı. Hep bu camiye yürüyüşlerinde yeryüzünden haberdar olurdu. Toprakta fenâ bulan tohum artık patlamıştır; ayaklarına çimenler, çiçekler dolanır, baharlanmış ağaçlardan unuttuğu kokuları içine çekerdi. Ya da ansızın bir kar karşılardı onu; buraya gelişini anımsardı. Ya da başka bir haber; temmuz sıcağına ait. Dökülen yapraklar toprakta çürürken, ömrüne ait bir haber belki.