Şair, tarihçi (D. ?, Ferecik (Ferea) / Yunanistan - Ö.
1523-24?, İstanbul). Hadîdî mahlasını kullandı. Bu mahlası alması bazı
kaynaklara göre baba mesleğine, bazılarına göre ise kendi sanatının demircilik
olmasına dayanmaktadır. Demircilik ve hatiplik yaptı. Zeyniye Tarikatına girdi.
Sultan II. Bayezid devrine yetiştiğini söyleyen Çelebi, padişahın ihsanına
mazhar olan şairlere dair bir listede yer aldı. Medrese öğrenimi görerek kısa
bir süre müderrislik yaptığı, ancak daha sonra bu görevinden ayrıldığına dair
bilgiler de bulunmaktadır. 1500-01’de Ferecik’teki Süleyman Paşa Camiinin
minaresindeki kitabeyi kaleme aldığı ve 1516’da Süleyman Paşa vakıflarının
nazırı olduğu bilinmektedir.
Kaside ve gazelleri ile tanındı. Tek eseri manzum Osmanlı
Tarihi’dir. Sehi Bey ve Latifi Tevarih-i Al-i Osman diye; Hammer ve
Bursalı Mehmed Tahir Şehnâme-i Al-i Osman adıyla kaydetmiştir. Yazma
nüshaları: Esad Efendi Kütüphanesi 2081 (Süleymaniye), Ali Emiri Kütüphanesi 1317 (Millet Kütüphanesi), İstanbul Üniversitesi
Kütüphanesi Tarih Yazmaları 1268, Königliche Bibliothek: 76 numaralarda
kayıtlıdır (Berlin).
Hezec (âruz) vezninde yazılmış olan Tarih’i
6646 beyittir. Esas tarih kısmına girmeden önce geleneğe uyarak eserine tevhid,
münacat ve na‘tla başlayan Hadîdî, daha sonra kitabın telif sebebine geçer.
Bunun ardından Kanuni Sultan Süleyman’ın methine dair iki uzun manzume vardır.
Tarihçi, kimi tasvirlerde sanatlı bir üslûp kullandı. Âşık Çelebi tarafından
beğenilmeyen şairlik yönünü Sehi Bey ve Latifî takdir ederler. Tarih’inin
sonlarında gazellerinin bulunduğu bir divanından bahseder, fakat günümüzde
bunun varlığını gösterebilecek bir kayıt mevcut değildir. Ancak bazı
kaynaklarda şiirleri kaydedilmiştir.
HAKKINDA: Hoca Sadeddin / Tacü’t-tevarih (c. 1,
1862), İbrahim Peçuylu / Ta’rih-i Peçevi (c. 1, 1866), Mehmed Süreyya /
Sicill-i Osmani (c. 2, 1893), Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı Mü’ellifleri (c. 3,
1923), Türk Ansiklopedisi (c. 13, 1970), İsmail Erünsal / Türk Edebiyat
Tarihinin Arşiv Kaynakları I: II. Bâyezid Devrine Ait Bir İnamât Defteri (Tarih
Enstitüsü Dergisi, sayı: 10-11, 1979-80), TDE Ansiklopedisi (c. 4, 1981),
Necdet Öztürk / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 15, 1999), Özlem Ağırgan / Dünden
Bugüne Edirne İsimler Sözlüğü (2004).
