Diplomat, yazar (D. 7 Haziran 1920,
Kılıç köyü / Razgrad / Bulgaristan – Ö. 17 Haziran 2021, Ankara). İlköğrenimini
köyünde tamamlayıp Razgrad’da Türk Rüştiyesini, Şumnu’da Nüvvab Mektebini
bitirip (1944) öğretmen oldu. Yüksek Eğitim Şurası üyeliğine seçildi. 1948 yılında
casuslukla suçlanarak idama mahkûm edildi.
Üç buçuk yıl sonra Türkiye
hükümetinin girişimleri sonucu idam kararı müebbet hapse çevrildi. 1963 yılında
iki ülke arasında yapılan anlaşma gereği olarak ve takas yoluyla Türkiye’ye
geldi.
Dönüşünde Dışişleri Bakanlığının
Bulgar masasında çalıştı. TRT Yabancı Dillerde Yayın Servisinde Bulgarca
mütercim-spikerlik ve Kara Kuvvetleri Dil Okulunda Bulgarca öğretmenliği yaptı.
Daha sonra Dışişleri Bakanlığı
tarafından İdari Ataşe olarak Belgrat Büyükelçiliğine atandı. Belgrat’ta sekiz
yıl Konsolosluk Amiri olarak görev yaptı. 1984 yılında emekli oldu.
Hatıralarını topladığı Kader
Kurbanı (1995) kitabı ile 1995’te Türkiye Yazarlar Birliğinin Hatıra
Ödülünü aldı.
Vefatı:
Bulgaristan Türklerinin öncü ismi
Osman Kılıç, 101 yaşında iken 17 Haziran 2021 günü Ankara’da vefat etti Osman
Kılıç'ın cenazesi son yolculuğuna uğurlandı. Osman Kılıç'ın cenazesi, İsmet
Oğultürk Camii'nde ikindi namazına müteakip kılınan cenaze namazının ardından
Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi
Kitapları:
Kader Kurbanı (1995), İslam’ın
İntişarı (2019), Mukaddimeler Makaleler
Sunumlar ve Hakkında Yazılanlar.
KAYNAKÇA: Niyazi Hüseyin Bahtiyar
/ Balkanlar’da Türk Ünlüleri (1999 s.151 – 152), İhsan
Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, 2007), İsmail Cambazov / Osman Kılıç Mahkemesinin Perde
Arkası (2010), Muhakkak Okunması Gereken Bir Kitap (kircaali.com, 25 Ağustos
2010), İslam’ın İntişarı – Osman Kılıç (bulgaristanalperenleri.blogspot.com,
16.06.2019), Bulgaristan Türklerinin öncü ismi Osman Kılıç vefat etti (dunya.com,
17.06.2021), Bulgaristan Türklerinin öncü isimlerinden Osman Kılıç vefat etti (aa.com.tr,
17.06.2021), Osman Kılıç'ın cenazesi toprağa verildi (trthaber.com,
18.06.2021),
OSMAN KILIÇ
Niyazi Hüseyin BAHTİYAR
Deliorman
yöresi Razgrat'ın Kılıç köyünde dünyaya geldi. 7 Haziran 1920 doğumludur.
Babası Hacı Hasanoğlu Salihoğlu Hüseyin İstanbul Fatih Medresesinde tahsil
görmüştür. Onun en büyük arzusu, Osmam Türkiye'de okutmaktır. Oğlunun
yetişmesinde onun payı büyüktür. Osman Kılıç'ın kendisinin de dediği gibi, ilk
hocası babasıdır.
Osman,altı
yaşında okula başlar. Babasının yardımıyla daha ilk sene Kuran-ı Kerimi
hatmeder. 1930'da İlkokulu bitirir ve Kemaller kasabasında Türk Rüştiyesine
girer. Ailesinin Razgrata değişilmesi yüzünden de buranın Rüştiyesine atanır ve
1932-1933 ders yılında Razgrat Türk Rüştiyesinden mezun olur.
Bundan
sonra Osman Kılıç'ı Şumnu'da "Nüvvab"ta görüyoruz. Müsterşitler
Cemiyeti'nin aktif azasıdır. Bir gün bu öğrenci örgütünün bir toplantısınıda
Mehmet Akif Ersoy'dan etkilenerek "Niçin Geri Kaldık?" başlığı
altında yaptığı bir konuşması sonucu kendini Bulgar Emniyetinin hürcerelerinde
bulur. Burada 24 saat kaldıktan sonra yaşının küçük olması nedeniyle serbest
bırakılır, fakat Emniyetin "Kara Defter" ine geçer. Henüz 17
yaşındadır.
Bir
gün bütün Nüvvab öğrencilerinin karşısında yaptığı başka bir konuşmasıyla
Bulgar Emniyetine kayıtlı bulunduğu kara deftere bir nokta daha eklenir:
Milliyetçi.
Osmam
Kılıç,Nüvvab!ın lise kısmını ikmal eder. Diploma tavzii merasiminde
yaptığı bir konuşma ile bütün okulun dikkatini kendi üzerinde toplar. Buna
mükafat olarak, o zamanki Başmüftülüğiinün girişimiyle Sofya Üniversitesinin
Dil Tarih ve Edebiyat Fakültesine girmek için hazırlanır, fakat Türk olduğu
için kabul edilmez. Bu nedenle Nüvvab'ın Ali kısmına devama başlar.
Osman
Kılıç, Mustafa Reşit'in kızı Naziha Hanımla evlenir ve 1942-1943 ders yılının
sonunda Nüvvab'ın Ali kısmından mezun olur. Önce Kılak Mahallesi Okulunda
öğretmenliğe başlar. Sonra Medresei Aliyeye ve ertesi yıl Nüvvab'a öğretmen
atanır. Şimdi faaliyeti daha da aktiftir. Fakat Türk halkını candan sevdiği
için Bulgar Emniyetinin gadabına uğrar. Onların bir ajanı olan Allahın belası
Hazret denilen Herif sürekli olarak onun peşindedir. Nihayet, bazı
öğrencilerle, Türkiye hesabına casusluk yapıyor diye tutuklanırlar. Önce idam
cezasına mahkum edilir,sonra öldürülmekten vazgeçilerek müebbet hapis cezasına
çevrilir. 14 küsiir yıl hapiste yattıktan sonra serbest bırakılır.
Hapisteyken
Osman Kılıç'ın teklifi ve razılığıyla karısı ve biricik kızı 1950'de Anavatana
hicret eder. Bu olaydan sonra Osman Kılıç'a hücrenin duvarları daha
daralmış
olsa da, Bulgaristan Türkleri güdümlü bir gülle gibi onun ardmcladır, gücünü
halktan alır,korkmaz..
Nihayet,İstanbul'da
Galata Köprüsü üzerinde suçüstü yakalanan ve hapse atılan Bulgaristan'ın
Konsolos Yardımcısı Çolakov, Bulgaristan'dan II tiirk genciyle takas yapılır ve
Osman Kılıç da böylelikle miibedale suretiyle Anavatanı olan Türkiye'ye gelir.
22
Ocak 1965 tarihinde, çok sevdiği Anavatanına kavuştuktan sonra Ankara
Radyosunun Yabancı Dillerde Yayın Şubesinde Bulgarca mütercim spikeri olarak
çalışır. 28 Ekim 1965 de Dışişleri Bakanlığının Birinci Dairesinde, Balkan
bölümünde Bulgar Masasında işbaşı yapar.Bir yandan radyo çalışmalarına devam
eder, bir yandan da Askeri Dil Okulunda Bulgarca öğretmenliği yapar. 1979
yılında ise Belgrat Türk Elçiliğine atanır.
Osman
Kılıç, Bulgaristan'da 5 sene öğretmenlik ve 15 senelik hapis hayatı süresinde,
Türk halkını ve genellikle Türklüğü savunduğu için bir sürü haksızlıklara maruz
kalmış, fakat davasında haklı olduğu için sonunda tüm engelleri yenmeye
muvaffak olmuştur. O, Bulgaristan'da başından geçen serancamları "KADER
KURBANI" adlı kitabında anlatmaktadır. Bu yapıt hakkında yazarın kendisi
kitabın önsözünde şöyle demektedir. "Kader Kurbanı ne bir romandır, ne de
hikaye... Başıma gelenler, bir hayal mahsulü de değildir. Ne yazdımsa, hepsi
gerçek. Ayniyle vaki.. Zerra kadar da olsa hayale yer vermedim. Eserin konusu,
gerçek olaylar, hayatımın taa kendisidir. Kalbime zehirli bir hançer gibi
saplanan her olayı, aynen yaşadım..."
KAYNAK:
Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (1999, s.151,152).
YTB’DEN
BULGARİSTAN TÜRKLERİNİN ÖNCÜ İSMİ OSMAN KILIÇ'A VEFA PROGRAMI
28 Ekim 2019
Kardeş
Topluluklar
Yurtdışı
Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Bulgaristan Türklerinin kanaat
önderlerinden, diplomat ve yazar Osman Kılıç’ın 100’üncü yaş gününde bir vefa
programı düzenledi. Programda Osman Kılıç’ın mücadelesi, hizmetleri ve
Bulgaristan Türklerinin yaşamına dikkat çekildi.
Yurtdışı
Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Bulgaristan Türklerinin kanaat
önderlerinden, diplomat ve yazar Osman Kılıç’ın 100’üncü yaş gününde bir vefa
programı düzenledi. YTB’de düzenlenen programda Osman Kılıç’ın yakın
arkadaşları, şair Yavuz Bülent Bâkiler ve çok sayıda davetli yer aldı.
Programda Osman Kılıç’ın mücadelesine dikkat çekilirken Bulgaristan'da 1948
yılında idama mahkûm edilmesi ve ardından takasla Türkiye'ye gelişini anlatan
bir belgesel de gösterildi. Ayrıca Bulgaristan’dan göçün 30'uncu yılı
dolayısıyla YTB tarafından hazırlanan belgesel filmi de davetlilere sunuldu.
Programda
konuşan YTB Başkanı Abdullah Eren, Türkiye'nin bugün her ne kadar 784 bin
kilometre kare vatan toprağına sahip olsa da büyük bir medeniyet geçmişi
olduğuna dikkat çekti. Balkanlar başka olmak üzere Türkiye'nin sınırları
dışında yaşayan soydaş ve akraba toplulukların varlıklarını sürdürmeye devam
ettiğinin altını çizen Eren, “Türk dünyası dediğimizde sadece bugüne ilişkin bir
tanımlamadan değil, asırlar öteye giden kültürel ve tarihi birliktelikten söz
ediyoruz. Türk dünyasının geleceğe ilişkin birliktelik sağlaması için de
Balkanlar coğrafyası büyük önem arz etmektedir.” dedi.
YTB
olarak önemli günleri anmaya gayret ettiklerini belirten Başkan Eren, “Bu sene
Kırım Tatar Sürgünü’nün 75’inci Yılı ve Bulgaristan Zorunlu Göçü’nün 30'uncu
yılı münasebetiyle çeşitli programlar düzenledik. Bu acı olayları farklı
illerimizde andık.” diye konuştu.
TÜRKÇE'NİN
VE TÜRK KÜLTÜRÜNÜN MUHAFAZASI İÇİN ÇALIŞIYORUZ
YTB
olarak Türkçe’nin ve Türk kültürünün muhafazasına ilişkin birçok proje
yürüttüklerini de dile getiren Başkan Eren, “Türkçe varlık gayemizdir. Dil aynı
zamanda kültürün taşıyıcısıdır. Bulgaristan, Kıbrıs ve Batı Trakya bizim için
değer taşıyan bölgelerin başında gelmektedir. Bulgaristan Türkleri denilince;
acının, göz yaşının ve kederin yanı sıra büyük kahramanlıklar akla
geliyor. Osman Kılıç bu noktada önemli
bir isim. Osman Kılıç bir kahramanlık öyküsüdür. Elde imkânların olmadığı,
zulümlerin olduğu dönemlerde yapılan hizmetler çok kıymetli hizmetlerdir. Osman
Kılıç o dönemlerde hizmetlerde bulunmuştur. Hapishanelerde geçen, Türkiye’ye
geldikten sonra da hizmetlerle geçen büyük bir yaşam öyküsü barındırıyor Osman
Kılıç’ın mücadelesi” dedi.
GEÇMİŞİN
AKSİNE SOYDAŞLARIMIZLA YAKINDAN İLGİLENİYORUZ
Yavuz
Bülent Bakiler ise YTB’ye teşekkür ederek, Türkiye’nin artık geçmişin aksine
Türk dünyasını kucaklayan bir politika izlediğini aktardı. Türkiye
Cumhuriyeti’nin bu noktada büyük mesafeler kat ettiğini dile getiren Bakiler,
sınırlarımız dışında yaşayan soydaşlarımız ile daha yakından ilgilenildiğini
belirtti. Bakiler konuşmasının devamında şunları kaydetti: “Ben Türkiye dışında
bulunan Türklerle her zaman yakından ilgilendim. Türk dünyası ile ilgilenmek
Türkiye’nin bugünü ve yarını için önemli bir çalışmalıdır. Dilimiz, dinimiz,
geleneklerimiz ve göreneklerimiz o topraklarda yaşıyor. YTB’de bulunmaktan
bugün büyük gurur ve huzur duyuyorum. Bu toplantıyı düzenleyenlere sonsuz
teşekkür ediyorum.”
TÜRKİYE,
TÜRK VE İSLAM ALEMİNİN UMUDUDUR
Daha
sonra ise Osman Kılıç’ı sahneye yakın arkadaşı İsmail Özgümüş takdim etti.
Kılıç konuşmasında mücadelesini ve Bulgaristan'da 1948 yılında idama mahkum
edilmesini, ardından da takasla anavatan Türkiye'ye geliş hikayesini anlattı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Türk ve İslam aleminin büyük umudu olduğunu da
vurgulayan Kılıç, “Türkiye Cumhuriyeti bütün Türk ve İslam aleminin umudu
olarak bir devlet ve kuvvettir. Ben Türkiye Cumhuriyeti’nin varlığı sayesinde kurtuldum.
Onun için, Kıbrıs’ta, Balkanlarda, Bulgaristan’a, Batı Trakya’da bir miktar
Türk varlığı varsa bu Türkiye Cumhuriyeti’nin mevcudiyetine bağlıdır” dedi.
OSMAN
KILIÇ KİMDİR?
Diplomat,
yazar. 7 Haziran 1920, Kılıç köyü / Razgrad / Bulgaristan doğumlu.
İlköğrenimini köyünde tamamlayıp Razgrad’da Türk Rüştiyesini, Şumnu’da Nüvvab
Mektebini bitirip (1944) öğretmen oldu. Yüksek Eğitim Şurası üyeliğine seçildi.
1948 yılında casuslukla suçlanarak idama mahkûm edildi.
Üç
buçuk yıl sonra Türkiye hükümetinin girişimleri sonucu idam kararı müebbet
hapse çevrildi. 1963 yılında iki ülke arasında yapılan anlaşma gereği olarak ve
takas yoluyla Türkiye’ye geldi. Daha sonra Dışişleri Bakanlığı tarafından İdari
Ateşe olarak Belgrat Büyükelçiliğine atandı. Orada Konsolosluk Amiri olarak
sekiz yıl görev yaptı.
Osman
Kılıç'ın "Kader Kurbanı", "İslamda Sevi", "İslamın
İntişarı", "46 Yıl Sonra Bugaristanda - Kutsal Topraklarda Bir
Ay" ve "Damlalar" isimli kitapları bulunuyor.
KAYNAK:
YTB’den Bulgaristan Türklerinin Öncü İsmi Osman Kılıç'a Vefa Programı (ytb.gov.tr,
28 Ekim 2019).