Siyaset bilimci ve hukukçu, diplomat, siyaset
ve devlet adamı, milletvekili, bakan (D.
1910, İstanbul – Ö. 16 Eylül 1961, İmralı). Ailesi
Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Esenyaka (Zor) köyündendir. Galatasaray Lisesinden sonra Paris
Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesini ve Cenevre Üniversitesi Hukuk
Fakültesini bitirdi. Dışişleri
Bakanlığında devlet hizmetine (1936)
girdi. Aynı yıl Montrö Konferansına katıldı, Paris ve Kuybişef
maslahatgüzarlığı merkez şifre müdürlüğü yaptı. 1939 yılında Bern Büyükelçiliği başkâtipliğine
atandı. 1950'de Dışişleri Bakanlığı İktisadî İşler Genel Sekreter
Yardımcılığına getirildi. Dışişleri Bakanlığına bağlı çeşitli görevlerde
bulunduktan sonra 1951’de Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri oldu.
1952’de Büyükelçiliğe yükselerek Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO)’nda
Türkiye daimi temsilciliğine getirildi.
Fatin Rüştü
Zorlu, siyasal yaşama, 1954 genel
seçimlerinde Demokrat Parti (DP) listesinden Çanakkale Milletvekili seçilerek
girdi. 1957’de yine aynı partiden ve aynı ilden milletvekili seçildi. Adnan
Menderes hükümetlerinde Başbakan Yardımcılığı (1954-56), Devlet Bakanlığı
(1957) ve Dışişleri Bakanlığı (1957-60) görevlerinde bulundu. Bakan olarak Menderes
hükümetlerinin en güçlü üyelerinden birisiydi. Bakan olarak; NATO’ya
bağlılığa dayanmakla birlikte, Türkiye'nin Amerika'ya fazla bağımlı, Ortadoğu ve üçüncü dünya
ülkelerine sırt çeviren bir dış politika gütmesinde başlıca rolü oynadı. Beş
yıl süren bakanlığı ve altı yıl süren milletvekilliği görevi 27 Mayıs 1960
İhtilâlinde sona erdi. İhtilâlden sonra Yassıada’da kurulun Yüksek Adalet
Divanında yargılanarak, Başbakan Adnan Menderes ve Maliye Bakanı Hasan
Polatkan’la birlikte idama mahkûm oldu ve her üçünün de cezası İmralı’da yerine
getirildi. Cenazesi, ölümlerinden yirmi dokuz yıl sonra, 17 Eylül
1990’da İmralı Adası’ndaki mezarından alınarak İstanbul’da yaptırılan
Anıtmezar'a nakledildi.
KAYNAK: Hakkı Devrim / Türkiye Ansiklopedisi 2
(1974), Yurt Ansiklopedisi (6. cilt, 1982), Milliyet Büyük Larousse
Sözlük ve Ansiklopedisi (24. cilt, 1986), Sayın Fatin Rüştü Zorlu’nun Özgeçmişi
(mfa.gov.tr, 22.6.2014).