Siyaset bilimci,
sinema araştırmacısı. 1 Mart 1949, Kırşehir doğumlu. Tam adı Sabri Kurtuluş Kayalı.
Nevşehir Nar İlkokulu (1960), Talas Amerikan Ortaokulu ve Lisesi (1968), Ankara
Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslar arası İlişkiler Bölümü (1972)
mezunu. Aynı üniversitede tarih ve siyaset bilimi alanında çalışmalarını
sürdürdü. Doktorasını tamamladıktan sonra doçent ve profesör unvanlarını aldı.
12 Eylül (1980) askeri yönetimi döneminde bir süre fakültedeki görevinden
uzaklaştırıldı. Sonrasında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi
(DTCF) Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi oldu. Aynı zamanda Orta Doğu Teknik
Üniversitesi (ODTÜ)’nde ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde yüksek lisans ve
doktora dersleri verdi.
Makaleleri çeşitli dergi
ve gazetelerde yayımlanan Kurtuluş Kayalı, siyaset ve düşünce tarih
araştırmalarının yanı sıra Kemal Tahir hakkında yazdığı makaleleri ile verdiği
konferanslarıyla da tanındı. Ayrıca sinema, edebiyat, mizah ve sosyoloji ile de
yakından ilgilendi.
“Kurtuluş Kayalı dahidir, büyük bir tarihbilimcidir,
gerçek bir âlimdir, büyük bir düşünürdür. Önüne gelenin kendisini Prof Dr. ilan
ettiği bir dönemde Kurtuluş Kayalı bir kere bile kendisine Prof. Dr. demedi; bu
kadar terbiyeli, nazik, ince, fevkalade bir insandır. Kurtuluş Kayalı büyük bir
Türk’tür. Kurtuluş Kayalı, Türkiye'deki tek sinemabilimcidir. “ (Metin Erksan)
ESERLERİ:
Ordu ve Siyaset - 27
Mayıs 12 Mart (1994), Türk Düşünce Dünyasında Yol İzleri (1994, ilk
baskısı Türk Düşünce Dünyası I başlığıyla yayımlandı), Yönetmenler Çerçevesinde
Türk Sineması (1994), Keşke Herkes Papağan Olsa - Mizah Üzerine Yazılar
I (1994), Sinema Bir Kültürdür (1998), Türk Düşünce Dünyasının
Bunalımı (2000), Türk Kültür Dünyasından Portreler (2002), Üstü
Çizilen Yazılar (2003), Metin Erksan Sinemasını Okumayı Denemek (2004),
Düşüncenin Coğrafyası 1- Toplumdan Soyutlanmış Düşünce ve Direnç Potansiyeli
(2005), Bir Kemal Tahir Kitabı (Editör, 2010).
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye
Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) -
Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi
(2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Fikir ve Kültür Adamları (Türkiye Ünlüleri
Ansiklopedisi, C. 3, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Metin
Erksan / Üç Kitap (Cumhuriyet, 30.3.1995), Ali Serdar / Yoklukla Varlık
Arasında: Kurtuluş Kayalı ve Türk Düşünce Dünyasının Bunalımı (Edebiyat ve
Eleştiri, Mayıs-Haziran 2001), Oylum Yılmaz / Türk Kültür Dünyasından Portreler
(Radikal Kitap, 10.11.2002), Türk Kültür Dünyasından Portreler (Cumhuriyet
Kitap, 21.11.2002), H. Bayram Kaçmazoğlu / Kurtuluş Kayalı (Sosyoloji Yıllığı
9, 2002), Sezgin Çevik / Kurtuluş Kayalı Okuma Kılavuzu (Kılavuz, Şubat 2004),
Mehmet Ankara ve Ergün Çenit / Metin Erksan Sinemasını Okumayı Denemek
(Kılavuz, Ekim 2004).
