Asker, siyaset ve devlet adamı (D. 1888 – Ö. 1971,
İstanbul). Asıl adı Emrullahzade Asaf. Yazar Altemur Kılıç’ın babasıdır. Küçük
Zabit Mektebini bitirerek orduya katıldı. Balkan Savaşı’nda, Çanakkale
muharebelerinde teğmen ve üsteğmen olarak görev yaptı. Çanakkale’de yaralandı.
Teşkilat-ı Mahsusa’da hizmet etti. 1917 yılında Azerbaycan’a giren İslam Ordusu
Komutanı Nuri Paşa’nın başyaverliğini (emir subaylığını) yaptı.
Mütarekeden sonra (1919’da), iki subay arkadaşı ile
birlikte Orta Asya’da bulunan Enver Paşa birliklerine katılmak üzere
arkadaşlarıyla birlikte yola çıktı. Ancak, o sırada Ege Bölgesinde bulunan
Celal (Bayar) Bey’in önerisi üzerine Sivas’ta bulunan Mustafa Kemal Paşa’ya
iltihak ettiler. Başlangıçta, Enver Paşa’ya güvensizliği nedeniyle Mustafa
Kemal üç subayı da kuşku ile karşıladı. Ancak emir subayı olan Muzaffer
Kılıç’ın kardeş çocuğu olduğunu öğrenince, Kılıç Ali ve arkadaşlarının davaya
sadık olacakları kanaatine vardı. Kılıç Ali’yi ve arkadaşlarını Antep ve Maraş
taraflarında Kuvayi Milliye’yi teşkilatlandırmaya memur etti. Ona, İstanbul’daki
doğum yeri olan Kılıçali Mahallesine izafeten Kılıçali adını verdi. O tarihten
itibaren Kılıçali olarak tanındı. Soyadı kanunu çıkınca gene Atatürk tarafından
kendisine Kılıç soyadı verildi.
Kılıçali, Zahire
tüccarı Emrullah namı ile gizlice gittiği Antep ve Maraş yöresinde, direnişin
Fransızlarla Ermenilere karşı örgütlenmesine ve mücadelesine büyük hizmetleri
geçtiğinden, Ayıntap Kahramanı olarak şöhret yaptı. Yozgat ve Düzce isyanlarını
bastırmak üzere Çerkez Ethem’e karşı mücadele etti. 1920 yılında Birinci
TBMM’ne Ayıntap (Gaziantep) Milletvekili olarak seçildi. Bu sırada Ankara
İstiklal Mahkemelerinde ünlü ‘Üç Aliler’den biri olarak görev yaptı.
Kılıçalı, Atatürk’ün ölümüne ve son nefesine kadar, en
sadık arkadaşı olarak, yanında bulundu. Onun ölümünden sonra İsmet İnönü
tarafından TBMM’ye yeniden seçtirilmedi ve aktif siyasetten uzaklaştırıldı.
1961 yılında kurucularından olduğu Yeni Türkiye Partisinden aday oldu ise de
seçilemedi. İlk eşi Hümeyra Hanım’dan dört oğlu vardı. Bir süre ünlü seramik
sanatçısı Füreya ile evli kaldı. Son eşi, Seria Kılıç’tı.
ESERLERİ:
Kılıç Ali Anlatıyor, Atatürk’ün Hususiyetleri, Atatürk’ün
Son Günleri, İstiklal Mahkemeleri Hatıraları
(1955).
