Efrasiyap Gemalmaz

Dilbi­limci. 8 Eylül 1937, Erzurum doğumlu. Erzurum Lisesini (1957) bitirdikten sonra bir süre Ankara Üniversitesi DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde okudu (1957-59). Erzu­rum Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fa­kültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (1963) mezunu. Bir süre Seyfettin Özege’nin Atatürk Üniversitesi Kütüphanesine bağışlamış olduğu kitapların kataloğa geçirilmesinde görev aldı. Aynı yıl Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüpha­nesi aksesiyon şefliği ile üniversitenin ya­yın işleri şefliğini vekâleten yürüttü, Ziraat Fakültesi öğrencilerine Fran­sızca dersleri verdi. Atatürk Üniversitesinin Fen Ede­biyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bö­lümünde Türk dili asistanı oldu (1964). Fransa’da Strasbourg Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde Türkçe okutmanı olarak görev yaptı (1966-68). Vatanî görevini, Harb Akademilerinde Fransızca Mütercimi ve Millî Gü­venlik Akademisi Planlama Kurulu üyesi olarak yerine getirdi. Atatürk Üniversitesinde “Erzurum İli Ağızları” konulu teziyle doktorasını tamamladı (1973). Türk dili öğretim görevlisi oldu (27 Ağustos 1978). Fırat Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk dili ve Edebiyatı Bölümünde Türk dili dersleri verdi (1978-79). Yardımcı doçent oldu (4 Temmuz 1981). Türk Dili ve Edebi­yatı Bölümü Başkan yardımcılığına atandı (1984). Türk Dili Anabilim Dalı başkanlığı yaptı (1986-87). Doçent oldu (1986). Yüksek Öğrenim Kurulu tarafından Türk Dil Kurumu üyeliğine seçildi (1989). Atatürk Üniversitesi Tür­kiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğüne (1992), daha sonra aynı üniversitenin Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili Anabilim Dalı profesörlük kadrosuna (1993) atandı. Aynı fakültede dekan yardımcılığı ve fakülte yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulundu (1998-2000). 2001 yılında emekli oldu.

 Bilgisayar dilleri ve başta Türkçe olmak üzere tabiî dillerin bilgisayar yardımıyla incelenmesi konularında çalıştı. Makaleleri ve bazı ilmî araştırmaları, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fa­kültesi Araştırma, Eğitimde Bilgisayar, Türk Kültürü Araştırmaları, Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Bilimleri Araştırmaları, Belleten, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Kardaş Edebiyatlar gibi dergilerde yayımlandı.

ESERLERİ:

DİLBİLİM: Eski Türkçenin Ekliği (Yardımcı ki­tap, 1971), Erzurum İli Ağızları (Doktora tezi, 3 cilt, 1978), Çağdaş Azeri Türkçesi Metinleri Antolojisi (1986), Eski Türkçe (Köktürk-Uygur-Karahanlı Türkçeleri) Metinleri Antolojisi (Yazıya Geçir­me (Transcription) ve Yazı Çevirimi (Translitteration) (1986), Dil Bilimi Alanında Bilgisayar Kullanımı (1990), Türkçe Sözlük’ün Ters Dizimi: Türkçe (STT) Sözlük Öğelerinin Sondan Başa Alfabetik Dizimi (A. Tarikdaroğlu ile birlikte, 1998).

ÇEVİRİ: Türk Dillerinin Müşterek Tarafları ve Temayülleri (Louis Bazın’den, 1979), Tarihi Türk Şiveleri (Jean Deny’den, Reşit Küçükboyacı ve Mehmet Akalın ile, 1979), Türkmence Metinler (Louis Bazin’den, 1987).