Sezen Aksu

Ses sanatçısı, besteci, şair ve şarkı sözü yazarı. 13 Temmuz 1954’te Sarayköy / Denizli’de doğdu. Gerçek adı Fatma Sezen Yıldırım’dır. Selanik’ten mübadelede gelen göçmen bir aileden Fen bilgisi öğretmeni Şehriban Hanım ile Pazar / Rize kökenli matematik öğretmeni Sami Yıldırım Beyin kızıdır. Üç yaşına kadar Denizli’de oturduktan sonra, ailesiyle İzmir’e taşındı. Gençlik yıllarında birçok sanat dalına merak sardı, önce resme ilgi duyarak bir süre Cengiz Bozkurt’tan resim dersleri aldı. Tiyatro ve dans derslerini de bu süreye sığdırdı. Sıra dışı kişiliğiyle dikkat çekmeye başlayan, bir süre de dansöz olmayı da düşleyen ve çocuk yaşlardaki yaramazlığı nedeniyle arkadaşlarınca “Cüce Belâ” diye çağrılan Fatma Sezen sonunda şarkıcılığı seçti.

Sezen Aksu, İzmir Kız Lisesi’ni bitirdi, 1970’de Hafta Sonu dergisinin açtığı “Altın Ses” yarışmasında altıncı oldu.  Babasının isteği üzerine Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne (1973) girdi. 1974 yılında üç şarkısını bir plak şirketine gönderdi. Aynı yıl Ali Engin Aksu ile evlenerek okuldan ayrıldı. Bu arada İzmir Radyosu Sanatçılar Derneği’ne katıldı.  Rüştü Şardağ’dan aldığı Türk Sanat Müziği derslerinin yanı sıra resim ve oyunculuk gibi kurslara da katıldı. İlk plâğını 1975 yılında, Sezen Seley adıyla yayımlayan sanatçı, böylece profesyonel müzik yaşamına adım attı. ‘Haydi Şansım’ adlı bu ilk 45’lik plâğı hiç satmadı. 1980’li yılların başına dek ardarda yeni 45’likler çıkardı ve 1975’de ‘Yaşanmamış Yıllar / Kusura Bakma’ adlı çalışması yayımladı. İlk müzik kaseti 1977’de ‘Allahaısmarladık’ adıyla çıktı. Bu albümdeki “Kaç Yıl Geçti Aradan” adlı şarkısıyla büyük bir çıkış yaptı.  Ardından ‘Kaybolan Yıllar / Neye Yarar’ 45’lik plâğı yayımlandı.  

Sezen Aksu, 1976 yılında Bebek Gazinosu’nda sahne almaya başladı. 1978’de Hurşit Yenigün’ün iki bestesi için söz yazan Aksu, ‘Gölge Etme / Aşk’ adlı yeni 45’lik plâğını yaptı. ‘Serçe’, çalışması uzunçalar (longplay) olarak çıktı. Bu arada, Bulut Aras’la başrolünü paylaştığı ‘Minik Serçe’ filminde oynadı. 1980 yılında ‘Sevgilerimle’ adlı albümünü çıkaran sanatçı 1981’de ‘Aile Gazinosu’ müzikalinde çalışmalar yaptı. 1981 yılında Sinan Özen ile evlendi ve bu evlilikten oğlu Mithat Can doğdu. 1982’de Şan Müzikhol’ünde ‘Aile Gazinosu’ müzikalinde; Adile Naşit, Şener Şen, Ayşen Gruda ve Altan Erbulak’la birlikte oynayarak yedi farklı karakteri canlandırdı. Daha sonra Attila Özdemiroğlu ile ‘Firuze’ albümünü yayımlayan sanatçı, Hey dergisi tarafından 1983’te ‘Yılın Kadın Sanatçısı’ seçildi.

Eurovision şarkı yarışması için hazırladığı ama katılamadığı şarkısı ‘Heyamola’ çok satan bir çalışma olmuş ve “Yılın Şarkısı” seçilmişti. 1984’te Onno Tunç’un desteği ile çıkan ‘Sen Ağlama’, çalışması çok başarılı oldu. ‘Geri Dön’, ‘Dağlar Dağlar’ şarkıları listelerde baş sıralarda yer aldı. Daha sonra ‘Git’ (1986)’, ‘Sezen Aksu 88’ (1988) ve ‘Sezen Aksu Söylüyor’ (1989) çalışmalarıyla aynı başarıyı sürdürdü. 1985’te ‘Küçük Bir Aşk Masalı’yla Eurovision şarkı yarışması Türkiye finalini denedi, ama olmadı. 1986’da ‘Bin Yıl Önce Bin Yıl Sonra’ müzikaliyle Şan Müzikhol’de büyük başarı sağladı.

Sezen Aksu, 1990’larda yapımcı olarak çalışmalar yaptı. Vokalistleri olan Aşkın Nur Yengi, Sertap Erener, Levent Yüksel gibi şarkıcıları Türk pop müziğine kazandırdı. Bu arada Göksel ve Işın Karaca’ya da destek oldu. 1991’de müzik yönetmenliğini Onno Tunç’un yaptığı, Kemal Burkay’ın şiiri üzerine bestelenen ‘Gülümse’ büyük başarı kazandı. Bu albümdeki ‘Hadi Bakalım’ çalışması Avrupa’da da satışa sunuldu.

1990 yılında yönetmen Yavuz Özkan’ın yaptığı ‘Büyük Yalnızlık’ filminde oynayan Aksu, 1992’de Sertap Erener’le birlikte ‘Sakin Ol’ albümünü çıkardı ve 1993’de ‘Deli Kızın Türküsü’ adlı albümü yayımlandı. Bu albümde birlikte çalıştığı Uzay Hepari’nin ölümü üzerine ‘Yas’ adlı bir şarkı besteledi. Aksu, 1995’te ‘Işık Doğudan Yükselir’ albümünü yayımladı. Bu albümde ‘Anadolu’ müziklerinin yanı sıra Yunus Emre’den, Mevlâna’dan ve Aşık Daimi’nin şiirleri üzerine yaptığı besteler ile ayrıca Fahir Atakoğlu’nun besteleri de yer aldı.

1997’de Goran Bregoviç’in bestelerinin yer aldığı ‘Düğün ve Cenaze’ adlı albümü çıkardıysa da bu çalışma dinleyici tarafından pek tutulmadı. Ancak yine aynı yıl çıkardığı ‘Adı Bende Saklı’ çalışması ses getirdi. 1999 yılında çıkan ‘Sarı Odalar’, 2000’de çıkan ‘Deliveren’ (single) çalışmaları iyi satış yaptı. Bu arada sağlık sorunlarıyla uğraşan Aksu, 2002’de ‘Şarkı Söylemek Lazım’ albümünü yaptı, konser turları düzenledi, dinleyicilerine ‘Türkiye Şarkıları’ konser serisini sundu.

Sezen Aksu; Rum, Ortodoks, Ermeni ve Musevi korolarıyla birlikte, sahnede Türkçe, Kürtçe, Ermenice ve Rumca şarkılar söyledi. Diyarbakır Belediyesi Çocuk Korosu konserine katıldı. Konserleri büyük yankı yaptı. 2003’te çıkan ‘Yaz Bitmeden’, 2005’te çıkan ‘Bahane’ albümleri büyük ilgi gördü. 2008 yılında ‘Deniz Yıldızı’ şarkı albümü yayımlandı. Birçok şarkısına söz de yazan Aksu, 1975-2006 yılları arasında yazdığı şiirler ile şarkı sözlerini “Eksik Şiir” (2006) adlı bir kitapta topladı. Bu kitap, Türkiye ölçülerine göre büyük bir satış sayısına ulaştı. Sezen Aksu, romantik şarkılarıyla genç kuşakların “abla”sı olmuş, müzik dünyasına da çok sayıda yeni ve değerli şarkıcı kazandırmıştır.

Başarı grafiğini yıllar içinde çıkardığı 10 single ve 27 albüm’de ya da yer aldığı projelerde yükseltmeyi başaran, 30 yıllık meslek yaşamında 200’den fazla ödüle layık görülen, defalarca “Yılın Kadın Sanatçısı” seçilen, sayısız yardım konseri veren Sezen Aksu, Nisan 2010’da İsveç’in başkenti Stockholm ve ABD’nin çeşitli şehirleri gibi yurtdışında verdiği konserlerle de ses getirdi. 20’den fazla ülkede 1500’ün üzerinde verdiği konserle dinleyicisi onu, o dinleyicisini takip edebildi. Albümleri otuz yılda, 20 milyon sattı; şarkıları yüzü aşkın farklı yorumcu tarafından seslendirildi.  Güçlü yorumu ile Türkiye’nin önde gelen ses sanatçılarından biri konumuna yükselirken sadece bir yorumcu olarak değil, 400’ü aşkın eserin sahibi olmakla da farklılık kazandı. Üç kez evlenen ve medyaya çok fazla röportaj vermeyen sanatçı, hayatını ve çalışmalarını İstanbul’da sürdürdü.

KAYNAK: Sezen Aksu / Eksik Şiir (1986), Büyük Larousse Ansiklopedisi (1986), Ana Britannica Ansiklopedisi (1987), Ayşe Kulin / Biz Sende Tutuklu Kaldık (Radikal Kitap eki, 15 Aralık 2006), Tuna Kiremitçi / Sezen Sana Teşekkür Ederim (Radikal Kitap eki, 15 Aralık 2006), Ahmet Cemal / Bir Sezen Aksu Kitabı...(Cumhuriyet, 21 Aralık 2006), Pakize Barışta / Sezen Aksu – “Eksik Şiir” (K Dergi), Engin Turgut / Aşk Şarkılarının İflah Olmaz Şairi (Cumhuriyet Kitap eki, 18 Ocak 2007), İhsan Işık / Ünlü Sanatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, c. 5, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013).