Sadrettin Karatay, Macaristan Krallığının Ada mevkiindeki
Ziraat Enstitüsünü bitirdikten sonra (1918-23) Macaristan Ziraat Nâzırı Dr.
İgnac Daranyi’nin Dunaörs’teki çiftliğinde çeşitli ziraat teknikleri ve
özellikle bağcılık ve şarapçılık konusunda ihtisas yaptı. 1923 yılında
memleketi Konya’ya döndükten sonra bir süre Konya Lisesinde coğrafya ve
edebiyat öğretmenliği yaptı. 1937 yılına kadar Konya Ziraat Müdürlüğünde fen
memuru olarak çalıştı, sonra aynı yıl Ankara’da Macaristan Sefaretinde baş
mütercimliğe başladı. 1945 yılına kadar süren bu görevden sonra Ziraat
Vekâletinin Ziraî Kombinalar ve Devlet Üretme Çiftlikleri şube müdürlüklerinde
bulundu.
1943-63 yılları arasında Macar edebiyatının tanınmış
klasik eserlerinden on dördünü ve çeşitli bilimsel eserleri dilimize çevirdi.
Oskar Kolling’dan çevirdiği “XVI. Asır Türk Devri”, “XVII. Asırda Türklerin
Dini Toleransları”, “Macar Serhadlerinde XVI. Asır Türk Devri - Sipahi Hasan’ın
Soyulması” başlıklı önemli makaleleri, 1939-40 yıllarında Ülkü
dergisinde yer aldı. 1956-61 yılları arasında ise Konya’da çıkan Zaman ve
Yeni Konya gazetelerinde gezi yazılarını yayımladı. Bu yazıları
ölümünden sonra Ülkü Karatay tarafından kitaplaştırıldı.
“Sadrettin Karatay’ın en önemli hizmeti 1943-1963
yılları arasında Macar Edebiyatından yaptığı tercümelerdir. Ayrıca ziraat
konusunda çeşitli tercüme ve yayınları vardır. Sadrettin Karatay, Macaristan’da
ziraat eğitimi yanına Türk ve Dünya edebiyatının önemli eserlerini okumaya
meraklı idi. Tercüme ve yazılarında anlaşılabilir ve temiz bir Türkçe
kullanmaya özen göstermiş. Bu eserde yer alan yazıları 1956-1961 yılları
arasında Konya’da çıkan Zaman ve Yeni Konya gazetelerinde yayımlanmıştır.”
(Mehmet Bildirici)
ESERLERİ:
DENEME-İNCELEME: Konya’dan Ankara’dan (yay. haz.
Ülkü Karatay, 2005).
ÇEVİRİ (Macarcadan): Bilinmeyen İç Asya I-II (L.
Ligeti’den, 1946, 2 cilt 1986), Türkiye Mektupları (Mikes Kelemen’den,
1944), Tanrı Gözünden Irak (Zsigmond Móricz, 1945), Paganlar
(Ferenc Herczeg’den, 1945), Tayfun (Lengyel Menyhért’ten, 1946), Tufeyliler
(A Proletárok’tan, 1946), Bizans (Herczeg Ferenc’ten, 1946), Konuşan
Kaftan (Mikszáth Kálmán’tan, 1946), Türk Vergi Tahrirleri İsimli Eserin
Önsözünün Tercümesi (Prof. Dr. L. Fekete’den, 1947), Aldanışlar (Károly
Kisfaludy’den, 1948), Yeni Çiftlik Sahibi (M. Jokai’den, 1948), Sürüklenen
Köy (Dezső Szabó’den, 1948; 3 cilt olarak 1963), Buğday Tarlalarının
Destanı (Ferenc Móra’dan, 1951), Mavi Tilki (Ferenc Herczeg’ten,
1957), Macaristan Türk Aleminden Çizgiler (S. Takats’tan, 1970,
kısaltılmış baskısı 1992).
HAKKINDA: Mehmet Bildirici / Ata karatay’ı Ziyaret –
Sadrettin Karatay’ın Yazıları (Çağrı dergisi, sayı: 343, Şubat 2005).