Edebiyat tarihçisi, şair (D. 1899, İstanbul -
Ö. 18 Aralık 1967). Galatasaray Lisesi (1908), Mekteb-i Mülkiye (1911) mezunu.
Düyûn-u Umumiyet Kaleminde memurluk, Galatasaray Lisesi ve Robert Kolejde
edebiyat öğretmenliği (1914), Kadıköy Lisesinde müdür yardımcılığı (1915),
Ankara Kız Lisesi Müdürlüğü, Atatürk Enstitüsünde edebiyat öğretmenliği. Kıbrıs
Kız Lisesinde müdürlük yaptı. Bakanlık müfettişi oldu. Dışişleri Bakanlığında
memurluk yaptı.
Çağrılı olarak gittiği Bakû Üniversitesinde
dört yıl Türk edebiyatı dersleri verdi. Dönüşünde çeşitli yüksek okullarda
öğretmenlik yaptı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Türk Edebiyatı
profesörlüğünden emekli oldu (1958). Yakın dönemin tanınmış edebiyat
araştırmacılarındandır.
ESERLERİ:
HİKÂYE: Vuslat-ı Memnua (uzun hikâye,
1908), Ateş Olur da Yakmaz mı (uzun hikâye, 1924).
ŞİİR: Kır Çiçekleri (1915).
OYUN: Hesab İmtihanı (manzum piyes,
1917).
DERS KİTABI: Kıraat Dersleri
(ilkokulllar için, 1919), Kıraat Dersleri (beş kitap, resimli, 1934).
ARAŞTIRMA-İNCELEME: Türk Edebiyatı Tarihi
(1. cilt, Bakü, 1925), Türk Edebiyatı Tarihi (Osmanlı kısmı, Bakû,
1928), Yunan Edebiyatı Tarihi (1928), Azerbaycan Edebiyatı Tarihi (1928),
Kıbrıs Türk Alfabesi (1934), Latin Edebiyatı Tarihi (1937), Çağatay
Edebiyatı (1937), Tarih-i Edirne, Hikâye-i Beşir Çelebi (1946), Fatih
ve Fütuhan (I. C. 1952), Adilşahiler, Hindistan’da Bir İslâm Devleti
(1953), Fatih’in Akdeniz ve Adalar Denizi Fütuhatı (1965), Fatih
Devrinde Tezhib Sanatı (1966), Tevfik Fikret Mirsad’da (1966), Tevfik
Fikret Malûmat’da (1967).
BİYOGRAFİ: Abdülhak Hamid, Ahmet Midhat
Efendi, Ahmet Vefik Paşa, Nabizade Nâzım, Namık Kemal, Recaizade Ekrem, Şinasi,
Tevfik Fikret (Ziya Paşa ayrı bir eser olarak da basıldı, 1932), Ahmed
Hikmet, İsmail Safa, Koca Ragıp Paşa ve Fitnat (1933), Sultan Cem Hayatı
ve Eserleri (1951), Gazi Bora Giray (1958), Tevfik Fikret
(1963), Dante (1964), Goethe (1964), Bayron (1965), Şiller
(1965), Vagner (1965), List (1965), Babür Şah (1966).
SADELEŞTİRME-ÇEVİRİ-YAYIMA HAZIRLAMA: Risale-i
Sultan Hüseyin Baykara (1945), Varaka ve Gülşah (1945), Tarih-i
Al-i Osman (Beşir Çelebi Tarihi’nin tıpkı basımı, 1945), Mesnevi-i
Penahi (1946), Falname (1946), Bahru’l-Hakaâyık (tıpkı basım,
1960), Tabiatname (tıpkı basım, 1960), Yusuf ile Züleyha (1960), Kaside-i
Bürde Tercümesi (Abdurrahim Karahisari’nin tercümesinin tıpkı basımı,
1960), Behçetü’l Hakaayık fi Mev-’izet’il Halaik (tıpkı basım, 1960), Divan-ı
İlahi (tıpkı basım, 1961), Maarifetname (Yusuf Sinan Paşa, tıpkı
basım, 1961), Zafer Divanı (1964), Divan-ı Kabulî (minyatürlü,
tıpkı basım, 1964), Divan-ı Hamidî (tıpkı basım, 1964).
HAKKINDA: Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni
Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (c. IV, 1968), Ömer Faruk Akün / TDV İslâm
Ansiklopedisi (c. 11, 1995), Mehmet Behçet Yazar / Edebiyatçılar
Alemi-Edebiyatımızın Unutulan Simaları (yay. haz. Mustafa Everdi, 1999), Behçet
Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul /
Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (6. bas. 1999), İbnülemin Mahmud Kemal İnal / Son
Asır Türk Şairleri (c. II, 2000), TBE Ansiklopedisi (2001).
