Araştırmacı-yazar, çevirmen (D. 1901, İstanbul
– Ö. ?). Uzun yıllar Osmanlı İmparatorluğunun Harbiye Nezaretinde Muhasebat ve
Levâzımat dairelerinde görev yapmış şair, edip, mutasavvıf Mustafa Nazmi Ersin
ve Dilşad Nazmi Hanım’ın çocuğu olarak dünyaya geldi. İlköğrenimini, dönemin
tanınmış okullarından Menba-ı Füyûzat-ı Osmaniyede, liseöğrenimini de Bezm-ı
Âlem Valide Sultanîsinde (Lisesinde) tamamladı (1918). Bir yandan Darülfünuna
(Üniversiteye) devam ederken bir yandan da o tarihlerde gençlerin büyük ilgi
gösterdiği Türk Ocağına devam etti. Birinci Dünya Savaşının sona ermekte olduğu
bu dönemde Türk Ocağı’ndaki kültür etkinliklerini takip ediyor, fakat bu
faaliyetlerin hiçbiri onu tatmin edemiyordu. Bu sırada Mondros Mütarekesi imzalanmış,
İttihad ve Terakki Hükûmeti tarafından piyasadan kaldırılmış olan Prens
Sabahaddin’in “Türkiye Nasıl Kurtarılabilir” adlı eseri okurlara
sunulmuştu. Bu eseri büyük bir dikkat ve takdir ile okuyan genç Darülfünun
talebesi Nezahet Nazmi, o tarihten itibaren bütün hayatı boyunca Prens
Sabahaddin’in “Meslek-i İçtimaî’nin ve İlm-i İçtima” adını verdiği ıslahat
programının etkisi altında kaldı, 1920 yılından itibaren makaleler yazarak,
konferanslar vererek, kitaplar çıkararak bu doğrultuda çaba göstermeye hayatını
adadı. 1953 yılında eşi Ragıp Nurettin Ege ile birlikte Erenköy Güneş Kolejini
kurarak, bütün düşünce hayatını Prens Sabahaddin’in izinde sürdürdü.
“Türkiye’nin bugünkü haline bakınca, insan,
gayri ihtiyari kendi kendine soruyor:
- Bir milletin evlatları, nasıl olur da, kendi
memleketlerini bu hale sokar?
“Ne tarlayı, ne fabrikayı işletmişiz. Hem
ziraattan, hem sanayiden yana, yayayız. Bu halin getireceği felâketlere
gözlerimizi kapamış gibiyiz. Sayıları çok az olmakla beraber; bazı kimseler,
milletin içine düştüğü bu dertlerle dertlenip, derman arıyor.
“Nezahet Nurettin Ege Hanımefendi de bunlardan
biridir. Seksen seneye varan ömrünü, milletin dertleriyle doldurmuş, Prens
Sabahaddin Bey’in fikirlerini benimseyip, onun düşünce ve görüş ışıklarında
yürümüş. Bu yolda bir eser de vermiştir. Ziraat Âleminde Büyük Terakkiler, bir
tercüme olmakla beraber, yine Prens Sabahaddin Bey’in görüşlerini doğrulayan
misallerdir.
“Prens Sabahaddin, fenni usullerle yapılacak
bir ziraatın, Türkiye’yi hem iktisaden, hem de sair hususlarda, kurtaracağına
inanıyordu. Silah kuvvetiyle elde tutulan vatan topraklarının, zirai gelişme
ile fethedileceğine inanıyordu.
“İşte bu sebeple Amerikan ziraatını bir nûmune
olarak alan Nezahet Hanım, 1937’den beri çeşitli gazete ve mecmualarda
makalelerini neşretti. Eğer istihsale dayalı bir millî eğitim olsaydı, hiç
değilse fakir kalmazdık. Ne yazık ki hem ahlâk denilen mefhumu, hem de parayı
yitiren topluluk haline gelmişiz.
“İşte bu yaranın ıstırabnı çeken Nezahet
Hanımefendi, milletine hizmet için, bu eserin her türlü zahmetini ve masrafını üstüne
alıp, milletine hizmet edebilmenin gayretine girdi.
“Kendilerini tebrik ederim. Millete hizmet
eden büyüklerimiz varken, ümit ediyorum ki güneş doğacaktır!.
“Müslümanların bu eserden istifade edip, ileri
derecede ziraat yapmaları en büyük arzumdur.
“Helâl kazanmak, helâl yerlere para harcamak
ibadettir.
“Para kazanıp, İslâmiyete hizmet etmek,
kahramanlıktır.
“Aç olmanın veya aç kalanların ıstırabını
çekmemek için, bu eserden faydalanmak şart!” (Hekimoğlu İsmail)
ESERLERİ:
TÜRKÇE: Amerika’da Yeni Terbiye
Cereyanları, Ziraat Âlemindeki Büyük Terakkiler (1980).
ÇEVİRİ: Amerika Tarihi (İngilizceden), Demokrasi
Cihanında Kadın (İngilizce mecmualardan iktibas).
İNGİLİZCE: Turgut lives in Turkey.
YAYIMLANMAMIŞ ESERLERİ: Prens
Sabahaddin: Hayatı ve İlmî Müdafaaları (İngilizceye tercüme), Prens
Sabahaddin’in Hususi Mektupları, Amerika’da Üniversite Hareketleri
(Gazetelerde çıkan makaleleri), Amerika İktisat Âleminde (Gazetelerde
çıkan makaleleri), Geniş Ufuklar (Gazetelerde çıkan makaleleri), Demokrasi
Cihanından Portreler (Gazetelerde çıkan makaleleri), Çocuk Edebiyatı
(toplumsal bir bakışla yazılmış roman ve piyesleri)
HAKKINDA: Nezahet Nurettin Ege / Ziraat
Âleminde Büyük Terakkiler (Önsöz, 1980).
