Yazar. 15 Ocak 1931,
Akyol köyü / Aksu bölgesi / Kırgızistan doğumlu. İlk ve ortaokulu doğduğu köyde
bitirdikten sonra bir süre aynı köyde öğretmenlik yaptı. Bir süre de köy
sovyetinde sekreterliğin ardından 1952 yılında yükseköğrenime başladı. 1957’de
Kırgız Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesinden mezun oldu.
Edebiyat çalışmalarına
aynı yıllarda başlayarak ilk ürünlerini ortaya çıkardı. Çocuk edebiyatı
alanında redaksiyon çalışmaları yaptı. Çalışmaları takdirle karşılanıp
Kırgızistan Yazarlar Birliğine alındı. 1960-66 arası, ülkenin tanınmış
dergilerinden AlaToo’nun “Kara Söz” bölümü yönetmeni, 1973-74 yıllarında
yayıncılık alanında devlet komitesinin redaktörü oldu.
1990 yılında, Aksu oymağı
seçim çevresinden milletvekili seçildi, Yüksek Danışma Kurulu daimi komisyon
başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Danışmanlığı görevlerine getirildi. Yazarı
şöhrete taşıyan romanı Kırılan Kılıç, 1998 yılına kadar Rusça beş baskı
yapmasının yanı sıra Kazakça, Türkmence, Ukraynaca, İngilizce ve Uygurcaya çevrilerek
bu dillerde de yayımlandı.
“Kırılan Kılıç romanı
dil yönünden hayli yoğun ve zengin bir eserdir. Yazar, Kırılan Kılıç romanında
yapım ve ekim çekleriyle birlikte otuz beş bin civarında, değişik kök ve ve
farklı anlamda ise yaklaşık sekiz bin çeşit kelime kullanmıştır.”
(Saadettin Koç)
“Kırılan Kılıç
romanının çıkışıyla şekillenmeye başlayan edebî dilimize çok yeni kelimeler
girdi. Çölü kelime sayılan birçok kelime dirilip kullanılmaya başlandı.
Milletimiz, dili böyle zengin yazarı az tanıdı. Onun gelecekte edebî dilimizin
hazinesiyle tarihe geçecek kadar büyük değeri var.” (Kadırkul Davutov)
ESERLERİ:
HİKÂYE: Küçük Çoban
(1952), Yetim (1953), Adam Olmak İstiyorum (1954), Çoban
Aldatan Küçük Kuş (1956).
ROMAN: Kırılan Kılıç
(Sıngan Kılç, birinci bölüm: 1966, ikinci bölüm: 1971), Kelkel (?), Baskın
(2000).
KAYNAK: A. Sultankulov - T. Ütürov - C.
Jakıpov - M. Minbaov / Halkın Takdiriyle Karşılanan Eser (1970, Frunze), Tölögen
Kasımbek / Sıngan Kılıç (Kırılan Kılıç, 1971, Frunze), Anaş Soranbayev / Sıngan
Kılıç (1976, Frunze), Mehmet İsa Aral / Sıngan Kılıç (Kırılan Kılıç) Romanının
Tenkide Uğraması ve Romanda Türkistan İle İlgili Gerçekler (Türk Kültürü
dergisi, sayı: 247, 1983), Kadırkul Davudov / Ruhu Yükselten Ulu Söz (1988,
Bişkek), Sadık Tural / Şahsiyetler ve Eserler (1993), Mamasalı Apışov / Sanat
(1998, Bişkek), Saadettin Koç / Kırgız Edebiyatında Farklı Bir Ses: Tölögen
kasımbek ve Kırılan Kılıç (Sıngan Kılıç) Romanı (Avrasya Etüdleri dergisi,
sayı: 23, Yaz-Sonbahar 2002), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye
Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas. 2009).
