İslâm bilgini, şair,
siyaset ve devlet adamı (D. 1874, Afyonkarahisar - Ö. 30 Nisan 1957, İstanbul).
Babası müderris Ahmet Efendi’dir. İlk bilgileri babasından aldı. İlk ve
ortaöğrenimini Afyonkarahisar’da tamamladı. İstanbul Üniversitesi Ulum-i
Aliye-i Diniyye Bölümünden mezun olarak Bayezid Camiinde ders okutmaya başladı.
Bu görevde iken, II. Meşrutiyet’in ilânının (1908) ardından yapılan seçimlerde
Afyonkarahisar Mebusu seçilerek Osmanlı Mebusan Meclisine girdi. Sonraki
yıllarda bir İslâm alimi olarak hizmetlerine devam etti. Cumhuriyet’le birlikte
1923 yılında da Afyonkarahisar Mebusu seçildi. TBMM’nin tarihî açılış töreninde
Kur’an’dan ayetler okuyup dua eden Kâmil Miras, Ankara’nın başkent oluşu ile
ilgili kanun teklifine ilk imzayı koyanlardandır. Prof. Miras, bu dönemden
sonra politika ile ilglenmeyerek, tüm zamanını dinî ve ilmî çalışmalara ayırdı.
26 Haziran 1940 tarihinde atandığı Diyanet İşleri Başkanlığı müşavirliği
görevinde üç yıl bulunduktan sonra, 24 Nisan 1943’te emekliye ayrıldı.
Cumhuriyet döneminde
Kur’an-ı Kerim’in Türkçeye tercüme ve tefsir edilmesi fikrini ilk kez ortaya
koyan Prof. Miras oldu. Meclise verdiği bir kanun teklifinin oybirliğiyle kabul
edilmesi sonucunda, Elmalılı Hamdi Yazır tarafından Hak Dini Kur’an Dili
adıyla hazırlanan dokuz ciltlik tefsir, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından
yayımlandı. Bunun yanı sıra Buhâri tercümesinin yayımlanması önerisi de TBMM
tarafından kabul edildi. Bu önemli eserin ilk üç cildi Ahmet Naim, dokuz cildi
ise Kâmil Miras tarafından tercüme edilerek basıldı. Arapça ve Farsçayı çok iyi
bilen Miras, ülkemizin yetiştirdiği en büyük hadis âlimlerinden biridir. Beyzavi,
Hâzin, Medârik, İbn-i Abbas gibi ünlü eserlerle, Ahkâmu’lKur’ân’ı
yayına hazırladı. Türk ve İslâm Ansiklopedisi yazarları arasında
yer aldı. Miras, aynı zamanda şairdi. Bursa’daki Yeşil Camiin içindeki
şadırvanda yazılı şu mısralar onundur:
“Ey Müslüman! Şu
şadırvan, sanma sâde bir çağlayan
Tanrımızın rahmeti bu, su
değildir ondan coşan
Köylerinden fışkıran,
hüzne bir nurdan direk
Gönülleri hoş etmede
dökülürken süzülerek.”
Kâmil Miras’ın Talât,
Emin ve Sedat adında üç erkek çocuğu dünyaya geldi. Bunlardan Talât Miras uzun
yıllar Dışişleri Bakanlığı bünyesinde büyükelçilik görevlerinde bulundu. Miras,
İstanbul’da Anadolu Hisarında toprağa verildi.
BAŞLICA ESERLERİ:
Din-i İslâm Tarihi’nin
Emevi ve Abbasi Devirlerine Ait Kısmı, Tarih-i İlm-i Fıkıh, Kur’an ve Tefsir
Tarihi, Ahlâk-ı Şer’iyye, Kur’an’ın Cem’i, İlm-i Kelâm Tarihine Ait Tetkikler,
Ramazan Musahabeleri.
KAYNAKÇA: İrfan Ünver Nasrattınoğlu / Afyonkarahisarlı Şairler
Yazarlar Hattatlar (1971), İrfan Ünver Nasrattınoğlu - Mehmet Sarlık / 75 Yılda
Yöneticilerimiz (1998), Prof. Dr. Nesimi Yazıcı / Kâmil Miras - Hayatı ve Eserleri
(2002), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür
Adamları Ansiklopedisi (2006, 2007) - Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri
Ansiklopedisi, C. 2, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013).
