Şair ve yazar (D. 1857, Elbistan / Kahramanmaraş - Ö. 15 Temmuz 1924, İzmir). Asıl adı Mustafa’dır. Şiirlerinde
Kâmil mahlasını kullandı, İbn-i Yemliha veya Yemlihazâde künyesiyle tanındı. Şirevîzâde
Debbag Halil Ağa’nın oğludur. Maraş’ta ve Kilis’te okudu. İstanbul, Balıkesir
ve Kırkağaç’a gitti. Manisa’ya gidip Hacı Evliyazâde Ali Efendi’nin derslerine
devam etti. Daha sonra İzmir’e geçerek, Yozgatlı Hoca Mustafa Keşfî Efendi’den
istifade etti ve 1886’da icazetname (yeterlilik) aldı. Önce Moralı, sonra
Sultan Selim’in Kurşunlu Medresesine müderris oldu. Kadılık görevinde bulundu. Mevlevî
tarikatına mensuptu. Sanayi Mektebinde uzun yıllar öğretmenlik
yaptı. Son
görev yeri Kayseri Kadılığı idi. Uluyol Mezarlığında toprağa verildi.
Yazıları
İzmir ve İstanbul gazetelerinde yayımlandı. Bursalı Mehmed Tahir Efendi, bu zatın
eserlerinin çoğunun basılmış olduğunu ve bunların dışında başka eserlerinin de
bulunduğunu belirtmektedir.
ESERLERİ:
Kaside-i Hemziyye Tahmisi, Talikat-i Ala Nuhbetü’l-Fiker (İbn-i Hacer’in Nuhbesi ile ilgili),
Haşiye ala Şerh (İlm-i Mizan’la ilgilidir), El-Hikmetü’l Baliğa
(1292), Türkçe Divan, Manzum Raiyye (akaidle ilgili), Şerhü’l-Elfiyye
(bin beyitten oluşan bir eser, fıkıh usulü ile ilgili), Şerhü
Hikmetü’l-Baliğa, El-Endülisi’nin Şerhi Aruz’u, Kasidetü’l-Adem Şerhi,
Kasidetü’l-Muzriyye’nin Şerh ve Tahmisi, Manzu-metü’l-Hüseyniyye ve Şerhi,
Şerh-ü Nuniy-ye (Hasan Fehmi’nin eseri), El-Makalatü’l-Hassan ala
Kasidet-i Hassan (Tahmisi ile birlikte), Minhacü’l-İhticac (mantıkla
ilgili), Manzumetü’l-Hüseyniyye (edebiyatla ilgili), Manzumetü’l-Aliyye
fi’l-Ahbari’n-nebeviyye (hadisle ilgili), Nazmü’l-Fünûn fi Seb’at-i
Ulum; Şerh-i ala Kaside-i Nuniyye (Hasan Fehmi Efendi’nin eserinin şerhi), İbni Sinâ
(h. 1307), Usûl-i Ekyise, Sarf-ı Osmanî, Güfte-i Kâmil Mar’aşî, Menâkıb-ı
İmâm-ı A’zâm (h. 1340), Kavâid-i Arabiye (h. 1313), Manzûme-i
Harb, İbni Sina’nın Kaside-i Ruhiyyesi’nin Tercümesi (İzmir’de Hizmet
gazetesinde tefrika).
HAKKINDA: İbnülemin Mahmut Kemal İnal / Son Asır Türk
Şairleri (c. 2, 1930-41), V. Recai Velibeyoğlu / Örneklerle Basılmış Bütün Şiir
Kitapları Antolojisi (1975), TDE Ansiklopedisi (c. 5, 1977-98), Nail Tuman /
Tuhfe-i Nailî (c. 2), Ömer Faruk Huyugüzel / İzmirli Fikir ve Sanat Adamları
1850-1950 (2000), Cemil Çiftçi / Maraşlı Şairler Yazarlar Alimler (2000),
TDOE-TDE Ansiklopedisi (c. 5, 2004).
