Yazar, romancı (D. 1923, İstanbul - Ö. 3 Kasım 2014, İstanbul). Ticaretle
uğraşan bir baba ile Gürcistan asıllı ve köklü bir aileden gelen bir annenin
kızı olup; tarihçi Ahmet Kuyaş ile gazeteci ve romancı Nilüfer Kuyaş’ın
anneleridir. Okula başlamadan önce evde okuyup yazmayı öğrendi ve
mürebbiyesinden Fransızca dersleri aldı. Daha sonra İstanbul / Osmanbey’deki
özel Ecole Moderne adlı, sonra Yeni Türkiye adlı okula devam etti ve İstanbul
Kız Lisesi’ni bitirdi. Ailesi yüksek okula göndermedi onu, ama o eline geçen
kitapları yutarcasına okuyarak kendisini yetiştirdi.
Zuhal Kuyaş, mühendis olan eşinin Bayındırlık Bakanlığı’ndaki görevi
nedeniyle bir yıl kadar Ankara’da kaldıktan sonra, kendi işini kurarak
müteahhitliğe başlayan eşiyle birlikte beş yıl Aydın’da, beş yıl da İzmir’de
oturduktan sonra yeniden İstanbul'a yerleşti.
İlk kadın polisiye roman yazarlarımızdan sayılan Kuyaş, yazarlığa bu türde
yazdığı ve gazetelerde tefrika edilen üç roman başladı: Kraliçe'nin Şamdanları, Kartal
Yuvası, Sonuncu Oda (1970). Zaman
zaman sinemayla da ilgilendi, yazdığı İnleyen
Dağlar adlı senaryosu filme çekildi. Tarihçi olan oğlu Ahmet Kuyaş’ın
kitaplarından yararlanarak tarih bilgisini yoğunlaştırdı ve 1877-78 Osmanlı-Rus
Savaşı’nın (93 Harbi) doğu cephesini anlatan Aşela (1985) adlı romanı yazdı. Konusu Batum - Erzurum - Trabzon
üçgeninde geçen bu tarihi roman, başından sonuna, bir Gürcü kızı olan Aşela’ın
aşk öyküsü izleği eşliğinde yürür ve sonlanır.
“Romancı Zuhal Kuyaş, Aşela’nın
yazılışından yüzyıl önceki
Btum-Trabzon-Erzurum üçgenindeki çevrenin görüntülerini, yöredeki Gürcü vb.
halkların birbirleriyle ilişkilerini, geleneklerini, o dönemin derebeylik
yaşantısından kesitleri, ‘93 Harbi’ diye bilinen 1877-78 Osmanlı-Rus savaşının
son derece ilgi çekici ve ayrıntılı seyrini, güzel bir roman örgüsü ve hüzünlü
bir aşk öyküsü çerçevesinde, yalın bir anlatımla sunuyor. Ülkemiz edebiyatında,
yapıt denilebilecek düzeyde tarihi roman azlığı dikkate alınacak olursa, Zuhal
Kuyaş’ın romanı, edebiyatımızdaki bu gediği gidermeye hizmet verecek
nitelikte; mutlaka okunması gereken bir kitap.” (Hüseyin Atabaş)
ESERLERİ (Roman):
Kraliçe’nin Şamdanları (polisiye / Son Dakika, 1940’lar), Kartal Yuvası (polisiye / Yeni Sabah,
1959), Sonuncu Oda (1970), Aşela (tarihi roman, 1985).
KAYNAKÇA: Hasan Azaklı (Artvin, Halkın Sesi gazetesi, 30
Mart 2008), Radikal (11 Kasım 1998), Hüseyin Atabaş / İnsan Bu Unutur da
Unutulur da (Kıyı, Ekim-Kasım 2011), Beyazıt Kahraman / İlk Kadın Polisiye
Roman Yazarımız: Zuhal Kuyaş (söyleşi, Aydınlık Kitap, 27 Eylül 2013), Sevin
Okyay / Bir İstanbul hanımefendisi (Milliyet Kitap, Kasım 2013), Vefat ilanı
(vefathaber.com, 3 Kasım 2014), İhsan Işık / Resimli ve Metin
Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2017).
