Cem Erciyes

ENTELEKTÜEL VİCDAN: ADALET AĞAOĞLU

Cem ERCİYES

Türk edebiyatının yaşayan en önemli kadın yazarı bana sorarsanız Adalet Ağaoğlu’ndan başkası değildir. O tam bir Cumhuriyet kızı, önemli bir oyun yazarı, büyük bir romancı. İronisini asla terk etmeyen, toplumsal vicdanı güçlü bir entelektüel. Can Yücel’in ‘Sen Türkiye’nin en güzel kazasısın’ dediği kadın. Yazdığı oyunların isimleri, romanlarından cümleler birer deyime dönüşmüş, hem gündelik dilin içinde eriyip kültürün bir parçası olmuş hem de edebiyatta kendine ayrıcalıklı yer edinmiş bir yazar. Tiyatronun altın çağı yaşanırken, 1950’lerden itibaren yazmaya başladığı Evcilik Oyunu, Çatıdaki Çatlak, Çok Uzak Fazla Yakın gibi oyunlarıyla tiyatromuzun klasikleri arasında yerini aldı.

1973’te ilk romanı ‘Ölmeye Yatmak’ ile edebiyatımızda ikinci bir fırtına estirdi. ‘Bir Düğün Gecesi’nde ‘İntihar etmeyeceksek içelim bari” diyen Tezel ya da ‘ölmeye yatan’ Aysel edebiyatımızın en sevilen, ‘Fikrimin İnce Gülü’ndeki Bayram en tanınan karakterleri arasında yerini aldı. Türkiye’nin yarım asırlık karmaşası, siyasi ve toplumsal baskıları ve bütün bunların içinde cinselliğinden aile ilişkilerine, varoluş meselesine kadınlar onun yazdığı metinlerde ifadesini buldu. Adalet Ağaoğlu sadece yazdıklarıyla değil, söyledikleriyle ve duruşuyla da hep ‘entelektüel vicdan’ın simge isimlerinden birisi oldu. Hayatını edebiyata ve Cumhuriyet’e adamış Adalet Hanım, bu yıl 85’inci yaşını kutluyor. Delidolu o cesur genç kadını, yıllar içinde lafını esirgemeyen bir bilgeye dönüştüren edebiyatımızın kraliçesine nice yıllar dilekleriyle.

KAYNAK: Cumhuriyetin 91’inci yılında 91 sembol kadın (kadinlarkulubu.com, 30 Ekim 2014).

İKİ DİLLİ BİR YAZAR: ELİF ŞAFAK

Cem ERCİYES

2000’lerde Türk edebiyatı bambaşka bir kıvam kazanırken, onun simge isimlerinden biri de Elif Şafak oldu. 1970’lerde diplomat annesiyle bambaşka ülkelerde bambaşka diller öğrenerek geçen biraz da yalnız çocukluğundan dili ve atmosferiyle kimseye benzemeyen bir edebiyat çıkarttı. Hepimizi kendine hayran bırakan Pinhan ve Mahrem romanları yayımlandığında daha 30 yaşında bile değildi. Ardından hiç terk etmediği tasavvufa, geçmiş zamanlara, hayatın kıyısında kalmış insanların iz bırakacak hikâyelerine bakan diğer romanları geldi. Çok kültürlü, çok dilli çocukluğundan, iki dilli bir yazar çıkartmayı bildi. 2000’lerden sonra ‘Araf’, ‘Baba ve Piç’ gibi romanlarını İngilizce yazdı. O da bütün ünlü ve eleştirel yazarlar gibi mahkemeyi, düşmanlığı tanıdı. Ama hep kendi yolunda gitti. Edebiyatın merkezinde takdir edilen bir kadın yazar olmakla da yetinmedi, romanları evrilip değişirken Elif Şafak da Türkiye’nin en çok okunan, her yazdığı büyük ilgi gören isimlerinden biri oldu. AŞK romanının korsan baskılarıyla birlikte bir milyondan fazla sattığı söylenir ki bu, Türkiye için tekrarı kolay bir iş değildir. Artık Elif Şafak yabancı dillere en çok çevrilen, dünyada da okunan bir imza; yaşamını sürdürdüğü İngiltere’de Türkiyeli yazar denildiğinde ilk akla gelen isimlerden biri. Türkiyeli yazarlar için dünyaya açılmanın, geniş okur kitlelerine ulaşmanın kendi dünyasını korurken diğer bütün dünyaları da fethedebilmenin simgesi.

KAYNAK: Cumhuriyetin 91’inci yılında 91 sembol kadın (kadinlarkulubu.com, 30 Ekim 2014).