Cemil Karababa

Ressam, rekortmen portre ressamı (D. 1931, İncirliova / Aydın – Ö. 24 Mart 2022, Urla / İzmir). Aslen Selanik Grebebe göçmeni bir ailenin oğlu olarak 1931 yılında Aydın İncirliova’da doğdu.  İlkokulu Aydın’da, sanat okulunu Eskişehir’de bitirdi. 1952 yılında bir yıl teknik resim öğretmenliği yaptı. 1953 yılında Hava Kuvvetlerine harita ve proje elemanı olarak girdi.

1957 de Ulaştırma, 1959 ‘da Bayındırlık Bakanlığında teknik eleman olarak çalışan Karababa 1961 de görevinden istifa ederek serbest çalışmaya başladı.

İlk çalışmaları İstanbul Beyoğlu semtinde film, afiş ve reklam sektöründe oldu. 1964 te tekrar Ankara ya döndü.

Karababa,  “Ruslar, Lenin in 200 metrekarelik portresiyle övünüyordu oysa ki O boy portreleri ben ilkokullara yapıyorum. Ben de buna sinirlenip bu işe başladım.” diye anlatıyordu onu rekorlara taşıyan macerasının başlangıcını. İlk dev portre çalışmalarına ABD eski başkanı Eissenhower’ın 600 m2 resmi ile başladı. 1970 de dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından Arap ve Afrika ülkelerine Sanat Elçisi olarak gönderildi. Beyrut’tan başlamak üzere tüm Arap devletlerini içine alan çalışmaları 12 yıl sürdü. Bu arada Türkiye’de Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakan, Siyasi Parti Genel Başkanı, Sendika Konfederasyon başkanlığı yapmış yüzlerce kişinin binlerce dev portrelerini yaptı.

Eski cumhurbaşkanları İsmet İnönü, Celal Bayar ve Cemal Gürsel, Cevdet Sunay,. Kenan Evren, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer, Tansu Çiller, Yıldırım Akbulut, Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit’in dev portrelerini yapmış, Karababa’nın kendi sıralamasıyla en çok fırçalarından nasibini almış cumhurbaşkanı sıralaması şöyle, Kenan Evren 83, Turgut Özal 61, Süleyman Demirel ise 156 defa fırçalandı.

Cemil Karababa, 60 metre boyunda, 34 metre enindeki üniformalı Atatürk resmi ile yazıdan oluşan 2160 metrekarelik dev portre yaptı. Bu portre dünyanın en büyük portresi olarak Guines Rekorlar Kitabına aday gösterildi. Bu dev resim İzzet Latif Aras İlköğretim Okuluna ait spor salonunda 25 günde tamamlandı. Dev portrede üniformalı Atatürk resminin altında Sevgili Türk halkı, parçan olmakla mutlu, sevginle gururluyuz yazısı yer alıyor.

Kralların ressamı olarak tanınan Cemil Karababa bu resimle, dünyanın en büyük portresine imza attı. Resim Times dergisinde yer aldı. Rekor resimde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ü resmeden Karababa’nın Türk Silahlı Kuvvetleri ne armağan ettiği bu portre, 30 Ağustos Zafer Bayramında Hipodrom da yüzlerce asker tarafından taşındı.

 Sanatçı, vefatına kadar Margaret Thatcher’dan, Kral Hüseyin’e, ABD eski Başkanı George Bush’tan Mareşal Tito’ya, Fidel Castro’dan Che Guavera ya (ipek uzerine 350 metrekarelik), Saddam Hüseyin, Hüsnü Mübarek, Hafız Esad, Mareşal Tito, Muammer Kaddafi, Haydar Aliyev, Kuveyt Şeyhleri, Suudi Arabistan Kralı Faysal, Ürdün Kralı Hüseyin, Enver Sedat, Hilary Clinton (35 m2) ,Gandi, İran Şahı Şah Rıza Pehlevi’ye kadar 46 ülkenin devlet büyüğünü resmetti.

Daha önce ABD eski Başkanı George Bush (Baba) un Türkiye ye konuk olduğu sırada yaptığı 1200 metrekarelik portre George Bush ile zamanın Cumhurbaşkanı Turgut Özal Boğazda tekne gezisi yaparken Boğaz Köprüsünden spontone bir şekilde sallanarak teşhir edildi. Bu sürpriz karşısında şaşıran Bush Amerika’daki mevcut teknolojinin böyle büyük ebat bir portreyi yapmaya muktedir olmadığını dile getirerek bunun hangi makinada nerede yapıldığını sorduğunda ÖZAL’dan bunun el ile yapılan yağlıboya bir resim olduğunu öğrendiğinde şaşkınlığı bir kez daha arttı. Daha sonra Cumhurbaşkanı Turgut Özal’dan bu sanatçıyı çağırıp kendisiyle tanıştırmasını bizzat istedi böylelikle bu buluşma gerçekleşmiş oldu.

Yıllar önce yaptığı ABD Başkanları John F. Kennedy nin 1100 ve Dwight D. Eisenhower ın 600 metrekarelik portrelerinin de en büyük çalışmaları arasında bulunan Karababa’nın eserleri Beyaz Sarayda Türk Ressam Cemil Karababa imzasıyla saklanıyor olması ayrı bir gurur kaynağı,

Türkiye’nin ve Dünyanın sadece Ressam boyutuyla tanıdığı Cemil Karababa aynı zamanda iyi bir Boksördü. Profesyonel olarak Hava Kuvvetleri Spor Klübü, Eskişehir Bölge, Ordu Milli takımları da dahil olmak üzere ringlerde tam 11. Yıl 8 ay profesyonel anlamda Boks yapmış 2 defa Türkiye şampiyonluğu elde etmişti. Bunun yanında Müzikle de ilgilenen, iyi bir Keman ve Ud icracısıydı.

Mustafa Kemal Atatürk’ün 2 bin 160 metrelik üniformalı portresini hazırlayan Karababa, üzerine "Sevgili Türk halkı parçan olmakla mutlu, sevginle gururluyuz" yazdığı Atatürk portresi ile Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi. Dünyanın en büyük portresini yapmayı başaran, Arap ve Afrika ülkelerine sanat elçisi olarak giden emekli devlet sanatçısı Cemil Karababa, uzun yıllar Ankara’da yaşadı.

 

Vefatı:

 

Vefatından yaklaşık 8 yıl önce eşi Zuhal Karababa'yı kaybetmesinin ardından, İzmir'in Urla ilçesine yerleşen Karababa, çoklu organ yetmezliğine bağlı olarak 24 Mart 2022 günü İzmir Urla’da hayatını kaybetti. Vefatı ile başta ailesi ve akrabaları olmak üzere memleketi İncirliova’yı üzüntüye boğan Karababa’nın cenazesi 25 Mart 2022 günü Ankara Kocatepe Camii’nde öğle namazına müteakip kılınan cenaze namazının ardından, Ankara Cebeci Mezarlığı’nda eşinin yanında toprağa verildi.

Karababa için düzenlenen cenaze törenine, Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin ve Başkan Vekili Savaş Kıratlı ile Karababa’nın ailesi, sevenleri ve yakınları katıldı.

KAYNAK: İncirliova'yı üzen ölüm (sesgazetesi.com.tr, 24 Mart 2022), Ressam Cemil Karababa son yolculuğuna uğurlandı (24saatgazetesi.com, 26 Mart 2022),Hakkında (cemilkarababa.com, 03.04.2022).