Ümran Baradan

 Seramik sanatçısı, ressam, yazar (D. 4 Şubat 1945, İzmir – Ö. 3 Mart 2011, İzmir). Şair İsmail Hakkı Baradan dedesi, besteci Ali Ulvi Baradan babası, aktör Hüseyin Baradan amcası, televizyon programcısı Uğur Dündar damadıdır. Baba tarafı 1913’te Girit’ten, anne tarafı Selanik’ten İzmir’e yerleşmiştir. Ümran Baradan, İzmir Alsancak Gazi İlkokulu, İzmir Kız Lisesi ve Ankara Üniversitesi DTCF’yi bitirdikten sonra Viyana Bildendenn Güzel Sanatlar Fakültesinde (burslu olarak) okudu. Burada Prof. Andrea Lehmann’ın öğrencisi oldu. Sanatçı, daha sonra Amerikan hükümetince, tıp kitaplarına resim çizmek üzere Amerika’ya götürüldü. ABD’de 1961-68 arası, kanser tedavisinde radyoterapiyi bulan Prof. J. Q. Maxfield’le birlikte çalışarak bugünkü X ışını ile tedavi kitabının resimlerini çizdi.

Lise yıllarından itibaren resim yaptı, çanak-çömlek atölyelerinde deneyimlerini ilerletti. 1964’te Ankara Fransız Kültür Merkezinde, 1967’de Dallas’ta, 1968’de New York’ta, 1973’te İstanbul Harbiye Galerisinde resim sergileri açtı. Eskişehir Anadolu, Bursa Uludağ, İzmir Dokuz Eylül, Dallas SMU,  Tahran üniversitelerinde konferanslar verdi. 21.Yüzyıl Çinileri adlı kitabı Almanca ve İngilizceye çevrildi.

1994’e kadar Uluslararası Sanatçılar Derneği Türkiye Temsilciliğini yapan Ümran Baradan, 1995’ten itibaren Uluslararası Kadınlar Dayanışma Birliğinin genel başkanlığını yürüten ilk Türk kadını oldu. Sanatçılara destek olmak için bir Yaz-Sanat Okulu kurdu, uluslararası resim ve heykel yarışması açtı. 1975’te  birkaç gayrimenkulunu satarak Çiniliköy’ü ve Ümran Baradan Anadolu Güzel Sanatlar Lisesini kurdu. 1969’da İran Nakkaşlar Derneği, 1970’te Dallas SMU Üniversite öğrencileri, 1989’da Uluslararası Sanatçılar Derneği (New York) şeref üyeliklerine seçildi. 1994 yılında Uluslararası Kadınlar Merkezi (Finlandiya) Başkanlığınca 20. yüzyılın başarılı 100 kadınından biri olarak gösterildi. IWSA  (Uluslararası Kadınlar Dayanışma Birliğinin) Dünya Genel başkanı oldu. 3 Mart 2011 günü İzmir’de öldü.

“Ümran Baradan, tanıdığım en mert, sanatçı olarak doğmuş, sanatçı olarak ölecek bir insandır.” (Şadan Gökovalı)

ESERLERİ:

Sanat İlan-ı Aşk’tır, 21.Yüzyıl Çinileri, Sanatla Yaşam.

KAYNAK: İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009), Türkiye Yazarlar Birliği / Türkiye Kültür Sanat Yıllığı (2012).