Eğitimci, yazar, dilci, öykücü, araştırmacı (D. 1 Eylül 1340 (1924), Akkışla / Kayseri – Ö. 7 Kasım 2020, Ankara). Akkışla Atatürk İlkokulu, Pazarören Köy Enstitüsü, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, TODAİE, Georgetown Dil Enstitüsü mezunu. Kamu yönetimi dalında yüksek lisans yaptı. 1944’ten itibaren çeşitli illerdeki ilk ve orta dereceli okullarda öğretmenlik, yöneticilik ve müfettişlik yaparak, 1974’te emekli oldu. Emekli olduktan sonra Türkiye Azot Sanayi Kurumunda başdenetçilik, özel kuruluşlarda genel müdürlük görevlerinde bulundu. Son yıllarda çalışmalarını Ankara’da sürdürdü. Dil konusunda yazdığı yazılarla tanında.
İlk yazısı
“Ülkümüz Köyden Köye Doğru”, İÜ
Sosyoloji Bölümünün çıkardığı Köye Doğru dergisinde (15 Ağustos
1942) yer almıştı. Sonraki yıllardaki ürünlerini Köye Doğru, Yeni Adam, Köy
Enstitüleri Dergisi, Yağmur ve Toprak, Ardıçkuşu, Ülkü, Varlık, Türk Dili
Dergisi, Şölen, Damar, Ilgaz, Halkevler, Hakimiyet, Abece, Kıyı, Atatürkçü
Düşünce, Çağdaş Türk Dili vb. dergileri ile Ulus, Barış, Halkçı, Yeni
Halkçı ve Cumhuriyet gazetelerinde yayımladı. 1998’de Sunullah
Arısoy Türk Dili Ödülü ikinciliğini, 2000’de Atatürkçü Düşünce Derneğinden
Atatürkçülük Onur Ödülünü, 2003’te Türk Dili Dergisinden Türkçeyi En iyi
Kullanan Yazar Ödülünü aldı. BM Türk Derneği, Edebiyatçılar Derneği (iki dönem
denetçi), Dil Derneği (kurucu), Eğitimciler Derneği ve Atatürkçü Düşünce
Derneği üyesiydi.
Vefatı:
Ali
Dündar, 7 Kasım 2020 günü Ankara’da hayatını kaybetti. 8 Kasım 2020 günü öğle
namazından sonra Karşıyaka Mezarlığında toprağa verildi.
ESERLERİ:
Öykü:
İlköpücük (1953), Ekmek Kokusu (1992).
Deneme-Araştırma:
Kemalizmi Doğru Algılamak (1981), Şeriata
Karşı Laik Eğitim Özgür Toplum (1995), Dil ve Bilinç (1995), Kemalizm
ve Din (1997), Yapay
Osmanlıcadan Yaratıcı Türkçeye (1998), Türkçesi Varken (2000), İnançtan
Bilince (2000), Dil ve Düşünce
(2001), Atatürk Devrim ve İlkeleri
Işığında Eğitim ve Dil (2002),
Muhyiddin-i Arabi’den Altın Öğütler (2005), Dünya Bir Öykü Bir
Dünya Öykü (Bilgelik Hikayeleri, 2011).
Ayrıca
birçok kitabın hazırlanmasına katkılarda bulunmuştur.
Ali Dündar İçin Ne Dediler?
“Ali
Dündar, dil devrimini aydınlanmanın, laik toplumun yerleşmesinin en önemli
köşetaşlarından birisi olarak görür, dilin saydamlığının düşüncenin aydınlığı olduğunu
savunur. Tanzimat aktarmacılığı, özenti ve yapaylık yerine çağdaş bilimin
usçuluğunu, halk dilinin doğallığını alkışlar. Nurullah Ataç’ın 1950’lerin
başında bu yüzden dikkatini çeker yazıları; Ali Dündar’ın Varlık’ta yayımlanan
yazıları için, ‘süs yok, özenme yok, yapmacığa, gösterişe, duyganlığa düşmeden
şiiri yükseliveriyor’ derken temiz, halk kaynağından, yurt sevgisiyle dolu bir
Türkçedir tanımladığı ve alkışladığı.” (Ahmet
Kocaman)
“Ali
Dündar, yazılarında, dil konularını işlemeyi, aydın kişi olmanın sorumluluğu
içinde, bilinçle sürdürüyor. Türkçemizin içine çekilmek istendiği karmaşa ile
toplumsal tepkisizliğimizi ele alan son yapıtının adı: ‘Yapay Osmanlıcadan
Yaratıcı Türkçeye’. Ali Dündar’ın içeriği, kurgusu sapasağlam olan bu yapıtını
okudum. Yapıtı oluşturan her bir araştırma-inceleme boyutlu yazı, okurunda dil
bilincinin oluşmasına katkısı olacak değerde. Bu özellikleri nedeniyle, kimi
yazıları yineleye yineleye okudum. Yapıtın içeriği üzerinde diyeceklerimi
belirtmeden önce yazarın ilkeli kişiliği üstünde düşünmekten kendimi
alamadım...” (Adil Bozkurt)
HAKKINDA:
Osman Ülkümen / Toprak Kokusu (Köy Enstitüleri Dergisi, sayı: 4, 1945),
Nurullah Ataç / Okurken (Varlık dergisi, Aralık 1951), İlhan Tarus / İki Şair
ve Bir Yazar (Kaynak dergisi, Ocak 1954), Mehmet Cimi / O Yıllar Dile Gelse
(1997), Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 30.7.1998) -(Cumhuriyet Kitap,
25.6.1998), Adil Bozkurt / Bir Kaynak Yapıt: Yapay Osmanlıcadan Yaratıcı
Türkçeye (Cumhuriyet Kitap, 6.8.1998), Prof. Dr. Ahmet Kocaman / Yapay Dilden
Doğal Dile (Türk Dili Dergisi, Eylül-Ekim 1998), Muzaffer Uyguner / Türkçesi
Varken (Cumhuriyet Kitap, 26.10.2000), Muzaffer Uyguner / ‘Dil ve Düşünce’
Üzerine - Kemalizmi Doğru Algılamak (Cumhuriyet Kitap, 22.2.2001), İhsan Işık /
Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors
(2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), Dil ve Düşünce (Cumhuriyet Kitap,
21.3.2002), Dil ve Düşünce (Cumhuriyet Kitap, 27.12.2001), Atatürk Devrim ve
İlkeleri Işığında Eğitim ve Dil (Cumhuriyet Kitap, 31.10.2002), Abdullah
Satoğlu / Kayseri Ansiklopedisi (2002).