Eğitimci, siyaset ve devlet adamı, milletvekili,
bakan, diplomat (D. 1895, İzmir– Ö. 2 Haziran 1935,
Moskova). Kaymakamlıklarda bulunmuş olan
Abdullah Bey’in oğlu ve meşhur Bedirhan Bey’in büyük kardeşi Salih Bey’in
torunudur. İzmir Lisesini bitirdikten
sonra Hukuk Mektebinde öğrenim gördü. Meslek hayatına öğretmen olarak başladı. 1915–18
arasında yakın arkadaşı Mustafa Necati ile birlikte İzmir’de özel Şark Mektebi’ni
idare etti. Yunanlıların İzmir'i işgal
etmesi üzerine yine Mustafa Necati ile birlikte Redd-i İlhak Cemiyeti’ni kurdu ve Mustafa Necati ile birlikte Balıkesir
bölgesinde Kuva-yı Milliye örgütüne katıldı. Balıkesir'de çıkan İzmir'e Doğru gazetesine Milli Kurtuluş Savaşı'nı destekleyen ateşli yazılar yazdı.
İzmir'in kurtuluşundan sonra İzmir Milli Eğitim Müdürü ve Milli Eğitim
Bakanlığında özel kalem müdürü oldu.
Hüseyin Vâsıf Çınar, Türkiye Büyük Millet Meclisine,
I. Dönemde Saruhan (Manisa), III. Dönemde İzmir milletvekili olarak girdi.
İstiklâl Mahkemesi Savcılığı görevinde bulundu. 1924 ve 1929 yıllarında iki kez
Millî Eğitim Bakanlığı görevine getirildi. Prag (1925-27) ve Budapeşte (1928)
elçiliklerine atandı. Roma (1932-34) ve Moskova (1934-35) büyükelçisi oldu.
Soyadını Atatürk'ün verdiği Vâsıf Çınar, Tevhid-i Tedrisat (öğretimin birleştirilmesi)
Yasası’nın çıkmasında önemli rol oynadı ve bu kanunu uygulayan bakan oldu.
Hüseyin Vasıf Çınar, 2 Haziran 1935 günü Moskova’da büyükelçiyken hayatını kaybetti. Cenazesi Ankara’ya getirilerek kendisinden altı yıl önce ölen arkadaşı Mustafa Necati’nin yanına gömülmüştür.
Çınar soyadı uzun boyundan ve kuvvetli bünyesinden dolayı
Atatürk tarafından verilmişti. Hazırlanmadan dahi kuvvetli nutuklar söylemeğe
kabiliyetli, gür sesli, güçlü bir hatipti.
İzmir’e Doğru gazetesi, 16 Kasım 1919’da, Balıkesir’de bir
Kuva-yı Milliye karargâhında yayınlanmaya başladı. Gazete, kısa sürede Batı
Anadolu Kuva-yı Milliyesi’nin resmi yayın organı oldu. Kurtuluş Savaşı’nda
Sivas’ta yayınlanan İrade-yi Milliye ve Ankara’da yayınlanan Hakimiyet-i
Milliye gazeteleri gibi İzmir’e Doğru da aynı misyonu üstlendi. Gazetenin
adından da anlaşılacağı gibi amaç, İzmir’in işgalden kurtulmasıydı.
Balıkesir’in düşman işgaline uğradığı ana kadar 74 sayı çıkabilen gazete,
Mondros Mütarekenamesi sonrası oluşan haksız işgallere karşı kamuoyu yaratmada
başrolü üstlenmişti.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Milli Mücadele döneminde
yayınlanan ve Kuva-yı Milliye’nin resmi yayın organı olarak bilinen İzmir’e
Doğru gazetesinin nüshalarını günümüz Türkçesine çevirterek kitaba
dönüştürmüştür.
KAYNAK: İbrahim
Alâeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Türkiye Ansiklopedisi 2 (1974). 91 yıl sonra, yeniden (bizimizmirnet, erişim: 8 Ocak 2016).