Dîvan
şairi (16. yy., D. Gelibolu). Adı Ahmet’tir. Sipahi Ocağında yetiştikten sonra
Mısır’a gitti. Orada Hazine-i Amire kâtibi olarak çalıştı. Bu yüzden Câmî-i
Mısrî olarak tanındı. Molla Câmî ile karıştırılmaması için de kendisine Câmî-i
Rûmî denildi. Hayat hikâyesinin ve eserlerinin tezkirelerde Davutpaşalı
Câmî’ninkilerle karıştırıldığı sanılmaktadır. Hakkındaki en doğru bilgiler Künhül-Ahbâr’da
ve Saâdetnâme’sinden yararlanılarak yazılan Türk Şairleri adlı
eserdedir. Bir veba salgınında dört yetişkin oğlunu kaybetti. Uğradığı bu
felâketi duyan Kanunî Sultan Süleyman, şairi Mekke’de önemli görevlere tayin
etti, kendisine verilen görevleri başarıyla tamamlayıp İstanbul’a döndüğünde
Kanunî’nin huzuruna kabul edildi. Bir süre sonra tekrar gittiği Mısır’da kendisine
önemli mevkîlerde görevler verildi. İleri yaşlarındayken doğan oğlunun
ölümünden duyduğu büyük üzüntüyle kendisine ün kazandıran Saâdetnâme
adlı eserini üç yılda yazdı. Bu eser İstanbul’da tanınmasını sağladı. Mısır
Sancakbeyliğine getirildi. Uzun süre bu görevi yürüttü. Mısır’da öldü ve orada
toprağa verildi.
Bilgisiyle,
nazım ve nesirdeki yeteneği ile tanınıp yükseldi. Boş zamanlarında yazdığını
söylediği şiirlerinden örnekler Riyâzî ve Kafzâde
tezkirelerindedir. En başarılı şiiri olarak Şem’iyye adı da verilen Şem
kasidesi bilinir. Habibî’nin terkib-i bendine yazdığı nazire de ünlüdür.
Sadettin Nüzhet Ergun bu nazireyi, şairin Kanunî’ye sunduğu gül kasidesini, bir
muhammesini, iki gazelini ve Saâdetnâme’den aldığı iki kıt’ayı
yayımladı. Saâdetnâme, Hüseyin Vaiz Kâşifî’nin Ravzatü’ş-Şühedâ
adlı Farsça eserinin kısmen Türkçeye çevirisidir. Kanunî Süleyman’a ithaf
edilen bu eser on bölümden oluşmaktadır. Devrine göre sade bir dille
yazılmıştır. Kerbelâ olayını anlatan bölümlerine Türk ve Fars şairlerinden
aldığı şiirleri de eklemiştir.
KAYNAKÇA: TDE Ansiklopedisi 2 (1977), H. İpekten - M. İsen - R.
Toparlı - N. Okçu - T. Karabey / Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler
Sözlüğü (1988), TDOE-TDE Ansiklopedisi 2 (2002), İhsan Işık / Resimli ve Metin
Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009).
