Hasan Oraltay

Araştırmacı, yazar (D. 1930, Tarbagatay / Doğu Türkistan – Ö. 14 Nisan 2010, Münih / Almanya). Kazak Türklerinin önderlerinden Manas-Savan Bölge Valisi Ali Bek Hakim’in oğludur. Türkiye’ye göç etmeden önce Rus birlikleri ile yapılan savaşa katıldı. Ailesiyle birlikte Türkiye’ye geldikten sonra Türk yayın hayatına, Türkiye’deki Türkistan göçmenleri hakkındaki yazılarıyla uzun seneler katkıda bulundu. Türkistan bağımsızlık mücadelesinde önemli rol oynadı İzmir’de ve bazen de İstanbul’da zamanın Türkçü gazete ve dergilerinde yazılar yazdı. Kendi malî imkânlarıyla Büyük Türkeli ve Komünizmle Savaş dergilerini çıkardı. 1968 yılından itibaren Münih’teki Hür Avrupa ve Azatlık (Radio Free Europe/Radio Liberty) Radyosunun Kazakça bölümünde çalıştı, bu bölümün başkanlığını yürüttü. 1995’te emekliye ay­rıldı. Almanya’nın Münih şehri ya­kınlarında Zorneding’de yaşamını sürdürdü. Ka­zakistan’ın bağımsızlık kazanmasından sonra kurulan Türk-Kazak Ahmet Yesevî Üniversitesi 1.12.1994 tarihinde Hasan Oraltay’a fahrî profesörlük unvanı verdi. Kazakistan’da Alaş Ödülünü almaya lâyık görüldü.

Kazak Türkleri lideri Hasan Oraltay, Almanya'nın Münih şehrinde 14 Nisan 2010 sabahı vefat etti. Oraltay'ın cenazesi 16 Nisan 2010 Cuma günü öğle namazını müteakip Manisa'nın Salihli ilçesinde toprağa verildi.

BAZI ESERLERİ:

Hürriyet Uğrunda Doğu Türkistan Kazak Türk­leri (1961), Büyük Türkçü Mağcan Cumabayoğlu (1965), Alaş Türkistan Türklerinin Millî İstiklâl Pa­rolası (1973), Doğu Türkistan Tarihindeki Bazı Meseleler ve İthamlara Cevaplar (1975), Abılay Han Destanı, Göçten Sonra.

KAYNAKÇA: Ertuğrul Yaman / Türkiye’deki Türk Dünyası (A.K. Bolaç – A. Esatoğlu ile, 1998), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas. 2009), Kazak Türkleri lideri Oraltay vefat etti - Doğu Türkistan Kazak liderlerinden Hasan Oraltay Almanya'da vefat etti (dunyabulteni.net, 14 Nisan 2010), Türkiye Yazarlar Birliği / Türkiye Kültür Sanat Yıllığı (2011).