Eğitimci, yazar (D. 1866, İstanbul – Ö. 22 Eylül 1913,
Viyana / Avusturya). Ünlü romancı Ahmet Midhat Efendi dayısıdır. Rodos
Süleymaniye Medresesindeki öğreniminden sonra, İstanbul Toptaşı Askerî
Rüştiyesi (ortaokul), Mülkiye Mektebi idadî (lise) ve yüksek kısımlarını
bitirerek İçişleri Bakanlığının çeşitli birimlerinde çalıştı. Daha sonra Eğitim
Bakanlığına geçerek çeşitli okul ve liselerde yöneticilik, din kültürü ve ahlâk
bilgisi öğretmenliği yaptı. Darülmuallimat (Erkek Öğretmen Okulu) müdürü iken
tedavi için gittiği Viyana’da öldü. Cenazesi İstanbul’da toprağa verildi.
ESERLERİ:
ARAŞTIRMA: Müntehabât-ı Mustafa Refik (8 cilt, 1889-1892), Menâkıb-ı
Seyyâhîn (8 cilt, 1894), Tercümân-ı Hakîkat’in Garâib Cüzdanı
(1909).
ÇEVİRİ: İnsan ve Hayvanat Üzerinde Musikînin Tesiri (1892),
Meş’um Çiftlik (Tiedman’dan, 1893), Hayal İçinde Hakikat yahut Bin
Sene Sonra Amerika’da Bir Gazetecinin Derece-i Meşgûliyeti (Jules
Verne’den, 1893), Lord Byron’ın İlk Muâşakası (Elie Forres’tan, 1893), Tunçtan
Kızlar (Xavier de Montepin’den, 1893), Madam Narman’ın Hatası
(Theodore Cahu’dan, 1896), Kalb-i Cerîhadâr (Jules Mary’den, 1896), Gaston’ın
Muâşakası yahut Cesur Kız (Panson de Terrail’den, 1897), Bir Sırr-ı Acîb
yahut Kaptanın Kızı (Wilki Kolens’ten, 1897), Rakâbet-i Âşıkâne yahut
Gençleşmiş Gönül (Jean Rameau’dan, 1898), Para Kuvveti (2 cilt, X.
de Montepin’den, 1898), İkizler (Albert Delpit’den, 1898), Sevda
Faciaları - Para Kuvvetinin Zeyli (3 cilt, Montepin’den, 1899, 1900), Laridu’nun
Sergüzeşti (Paul de Koc’tan, 1902), Çavuş Reno (Pierre Sales’ten,
1903), Matmazel Jozet (J. Rameau’dan, 1904), Tibet Dağlarında
(Sven Hedin’den, 1906), Deniz Feneri (J. Verne’den, 1907), Hâlî Ada
(Daniel Arnauld’dan, 1907), Puvare’nin Serveti (1909), Haramon
Gönüllüleri (Alexandre Dumas’dan, 1912), Saray Entrikaları (Michel
Zevaco’dan, 1912), Zümrüt Madeni (1908), Kara Değirmen Cinayeti yahut
İngiltere Polisleri (2 cilt, 1895, 1896), Aşk ve Para (1892).
KAYNAK: Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni
Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (c. III, 1968), İhsan Işık /
Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi
(2. bas., 2009).
