Murat Belge

Eleştirmen, Çevirmen, Yazar

Doğum
16 Mart, 1943
Eğitim
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü
Burç
Diğer İsimler
Mehmet Murat Kadri Belge (tam adı), Ahmet Kemal, Ahmet Samim, Sadık Özben

Yazar, eleştirmen, çevirmen. 16 Mart 1943, Ankara doğumlu. Tam adı Mehmet Murat Kadri Belge. Ahmet Kemal, Ahmet Samim, Sadık Özben imzalarını da kullandı. Gazeteci-yazar Hüseyin Burhan Belge’nin oğlu, yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun yeğenidir. Moda İlkokulu (1954), İngiliz Erkek Lisesi (1962), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü (1966) mezunu. Bitirdiği fakülteye asistan olarak girdi. 1968’de doktorasını verdi. İngiltere’de Sussex Üniversitesi’nde alanıyla ilgili araştırmalar yaptı. Ataol Behramoğlu ve İsmet Özel’le birlikte Halkın Dostları dergisini çıkardı (1970–71). 12 Mart (1971) döneminde siyasi nedenlerle iki yıl cezaevinde kaldı, af yasasıyla görevine döndü (1974).

Ömer Laçiner ile birlikte sosyalist kültür dergisi Birikim’i kurdu (1975). 1980’de doçent oldu, 1982’de YÖK yasasının çıkmasından sonra kendi isteğiyle üniversiteden ayrıldı. Demokrat ve Cumhuriyet gazetelerinde yazarlık yaptı. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, haftalık Yeni Gündem dergisi ve İletişim Yayınları’nın genel yayın yönetmenliğini üstlendi. AnaBritannica Ansiklopedisi’nin editörler kurulunda yer aldı (1986). Helsinki Yurttaşlar Derneği’nin uluslararası başkanlığını yaptı. 1997’de profesör oldu. Bilgi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü öğretim üyesi; Radikal ve Taraf gazetelerinde köşe yazarı olarak çalışmalarını sürdürdü.

1964’te Yeni Dergi’de başladığı yazılarını; Papirüs, Halkın Dostları, Birikim, Yordam, Türk Dili, Alan, Yazko Somut, Politika, Beyazperde, Ant, Toplum ve Bilim, Şiir Sanatı,  Milliyet Sanat, Milliyet (1976-77), Gergedan, Yeni Gündem dergi ve gazetelerinde yayımladı. Dergilerdeki yazıları ve araştırmacı kişiliğiyle 1980 sonrası dönemin tanınmış aydınları arasında yer aldı. Belge’nin eleştirmenliği dönemin egemen sosyalist gerçekçi akımına karşı “dogmatik olmama” çabası ile tanımlanır. Değişik eleştirel disiplin ve okulların yöntemlerinden yararlanarak oluşturduğu yaklaşımıyla metin incelemeleri yaptı. Edebiyatın teorik meseleleri de Belge’nin uzak kalmadığı bir alandır.

ESERLERİ:

DENEME-İNCELEME: Tarihten Güncelliğe (1983), Sosyalizm Türkiye ve Gelecek (1989), Marksist Estetik-C. Claduell Üzerine Bir İnceleme (1989), Türkiye Dünyanın Neresinde? (1992), 12 Yıl Sonra 12 Eylül (1992), Yaklaştıkça Uzaklaşıyor mu: Avrupa Birliği ve Türkiye (1993), Türkler ve Kürtler Nereden Nereye? (1995), Boğaziçi’nde Yalılar ve İnsanlar (1997), Edebiyat Üstüne Yazılar (1998), Türkiye Sizinle Gurur Duyuyor / Türk Siyasal Kültüründen Portreler (Yıldırım Türker ile, 1998), Tarih Boyunca Yemek Kültürü (2001), Türkiye’nin Halleri (2003), Adım Adım İstanbul Boğaziçi - Üsküdar, Osmanlı’da Kurumlar ve Kültür (2005).

GEZİ: Blue Cruise (Mavi Yolculuk, 1991), İstanbul Gezi Rehberi (1993), İstanbul’u Gezerken (1998), Başka Kentler Başka Denizler (2002).

ÇEVİRİ: 1844’te El Yazmaları (Marx’tan), Döşeğimde Ölürken (1965), Sosyalizm (Bertrand Russel’dan, 1965) - Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi (1966) - Ayı (1967), Yanya Sultanı (William Plomer, 1972), Feodalizm’den Kapitalizme (Hubermann’dan, 1974), Dünya Vatan, Hegel Üstüne (W. Stace, 1976), Arabadakiler (Patrick White’dan), Yurtsuzların Ülkesi (Dugmore Boetie’dan, 1976),  (J. Joyce’dan), Martin Chuzzlewit (2 cilt, Charles Dickens’dan, 1982), Kayıp Kız (D. H. Lawrence, 1982), Ağustos Işığı (1987) (Faulkner’dan),  – Dublinliler (1987), Tarih Bilinci (Arnold Toynbee’den), Din Üzerine, Edebiyat ve Sanat Üstüne (Marx-Engels’den),  Bir Zamanlar Europa’da (John Berger’den, Taciser Belge ile 1990),  Leylak ve Bayrak (John Berger’den, Taciser Belge ile, 1996), Lenin ve Felsefe (Louis Althusser’den, 2004), Arabadakiler (Patrick White’tan, tsz), Lorca’nın Öldürülüşü (I Gibson’dan, tsz.), Karl Marx’ın Sanat Felsefesi  (M. Lifshitz’den, tsz.),

ORTAK YAYIN: Turkey from the Air (1993), İslâmiyet ve Barış Tartışması (1997), İdris Küçükömer Anısına: Türkiye’de Sivil Toplum Arayışları (2000), İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e İstanbul / Bak Bir Varmış Bir Yokmuş (2000),

KAYNAK: Vitrindekiler / Edebiyat Üstüne Yazılar (Cumhuriyet Kitap, 15.10.1998), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (c.1, 2001), Aslı Örnek / İstanbul Gezi Rehberi (Radikal Kitap, 10.6.2002), İhsan Işık / / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006).

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör