Oral Çalışlar

Gazeteci-yazar. 14 Aralık 1946, Tarsus / İçel doğumlu. Tam adı Danyal Oral Çalışlar. Gazeteci İpek Çalışlar'la evli. Ortaöğrenimi, Tarsus Amerikan Koleji ve Tarsus Lisesinde tamamladı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümünden (1971) mezun. Ankara Üniversitesinde Genel Sekreterlik (1978), Aydınlık gazetesinde Genel Yayın Müdürlüğü (1990-92) yaptı. Hamburg Senatosu'nun davetiyle Almanya'da İslâmiyat Araştırmacısı olarak bulundu (1992-96). 1992'den itibaren Cumhuriyet gazetesinde çalıştı. Bu gazetede yayımladığı dizi yazılar ve röportajlarla tanındı.

1970 yılında Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) 4. Kurultayı'na İçel delegesi olarak katıldı. Yaptığı konuşma nedeniyle hakkında soruşturma açıldı. 12 Mart 1971 asker darbesinden sonra gençlik eylemlerinin sorumlularından birisi olarak tutuklandı. İdamdan yargılandı. TİP Kurultayı'ndaki konuşması yüzünden bölücülük gerekçesiyle sekiz yıla mahkum oldu. 1974 yılında çıkarılan Af Kanunu'yla üç yıllık tutukluluktan sonra serbest kaldı. 12 Eylül 1980 asker darbesinden sonra bu kez sosyalist bir parti olan Türkiye İşçi Köylü Partisi'nin Başkanlık Kurulu üyesi olduğu için tutuklandı. Yöneticisi olduğu günlük Aydınlık gazetesi kapatıldı. Kaçaklık ve dört yıllık tutukluluğun ardından 1988 yılında serbest kaldı. Bu dönemde Bülent Ecevit, Necmettin Erbakan ve Alparslan Türkeş gibi ülkenin önde gelen siyasileriyle aynı cezaevinde yattı. Bu dönemde tuttuğu günlükleri “Liderler Hapishanesi” başlığıyla on beş gün Milliyet gazetesinde dizi olarak yayınlandı. Yakın dönem siyasal olayları ve kişileri hakkında yaptığı araştırmalarla ses getirdi. PKK lideri Abdullah Öcalan'la yaptığı bir söyleşi nedeniyle 13 aya mahkum edildi. Cezası çıkarılan bir kanunla ertelendi. Cezaevinde yaptığı bir söyleşiyle 1987 yılında Yunus Nadi Birincilik ödülünü kazandı. 1993  yılında “Hazreti Ali Muaviye” araştırmasıyla Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından yılın gazetecisi seçildi. Daha sonra bir çok kez gazeteci örgütleri tarafından aynı ödüle layık görüldü. Kanal-D'de “Sıfır Noktası” isimli bir haber programı, Flash-TV'de ise iki yıl boyunca “Bizim Medya” isimli bir medya programı hazırladı. Mehmet Ali Birand'ın 32.programında, haber programlar hazırladı. TRT’de 2004 yılında yayınlanan belgesel dizi “Doğduğum Topraklar”ın metin yazarlığını ve danışmanlığını yaptı. 2004 yılındaki Kongrede Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu’na seçildi. Türkiye Yazarlar Sendikası, Mülkiyeliler Birliği, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesidir.

“Oral’ın üçüncü yanının yazarlığı olduğunu söylemiştim. Liderler Hapishanesi, Mamak ve Portreler bu tür gazeteciliğin en başarılı örnekleri. Oral, en duygusal, en tatlı, en insancıl, belki de en acı anılarını hapishanelerden yazmış. Oral’ın iki askerî darbe sonrası, yaşamının yaklaşık yedi yılı hapishanelerde geçmiştir. Nâzım Hikmet, Orhan Kemal, Aziz Nesin, Hasan İzzet Dinamo, Kemal Tahir, Kerim Korcan, Zihni Anadol, Muzaffer İlhan Erdost ve Kemal Bekir gibi o da bir cezaevi uzmanı olmuştur.” (Hıfzı Topuz)   

ESERLERİ:

Liderler Hapishanesi - Ecevit, Erbakan ve Türkeş ile Cezaevi Günleri (1986), 12 Mart'tan 12 Eylül'e Mamak (1988), Cezaevinde Büyümek (1988), 68' Başkaldırının Yedi Rengi (1988), 68 Anılarım (1989), İslâmda Kadın ve Cinsellik (1991), Hz. Ali - Muaviye Kavgası (1992), Refah Partisi Nereden Nereye  (1993), Öcalan ve Burkay’la Kürt Sorunu Üzerine (1993), Deniz Gezmiş'ten Yaşar Kemal'e Portreler (1995), İslamiyet Üzerine Söyleşiler (1995), Kadınların İsveç’i (1996), Umut Peşinde (1997), 12 Mart'tan 12 Eylül'e Mamak (1998), 68' Başkaldırının Yedi Rengi  (1998), Hapishanede Büyümek (1998), Sol Geleceğini Arıyor (1999), İslamda Kadın ve Cinsellik (1999), Kadınlara Dair (2002), Denizler İdama Giderken (2002), Necmettin Erbakan Fethullah Gülen Kavgası, İran: Bir Erkek Diktatörlüğü (2004).

HAKKINDA: 12 Mart'tan 12 Eylül'e Mamak / Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 1 Ekim 1998), 68' Başkaldırının Yedi Rengi  / Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 1 Ekim 1998), Hapishanede Büyümek / Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 1 Ekim 1998), Cüneyt Ülsever / Hürriyet (20.5.1999), Duygu Asena / Milliyet (22.5.1999), Hasan Cemal / Milliyet (20.5.1999), İslam'da Kadın ve Cinsellik / Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 9 Eylül 1999). Alev Coşkun / CCK’dan Üç Kitap (Cumhuriyet Kitap, 7.10.1999), Günümüz Türkiyesinde Kim Kimdir (2000), Esin Coşkun / Denizler İdama Giderken (Radikal Kitap, 29.9.2002), Nilgün Cerrahoğlu / Kadınlara ve Erkeklere Dair (Cumhuriyet Kitap, 4.7.2002), Rıdvan Akar / Araştırmacı, Gazeteci ve Siyasal Anılar Arasında Bir Yazar Oral Çalışlar (Cumhuriyet Kitap, 10.10.2002), Ahmet Altan / Oral Çalışlar’ı Tanımlamak (Cumhuriyet Kitap, 10.10.2002), Hıfzı Topuz / Cumhuriyet Kitap (10.10.2002), Hıfzı Topuz / Araştırmacı Gazeteci, Anı ve Köşe Yazarı (Cumhuriyet Kitap, Ekim 2002), Cemal A. Kalyoncu / Aksiyon (26.1.2005).