Gazeteci-yazar, siyaset adamı (D. 1873, İstanbul - Ö. 14 Temmuz 1949, İstanbul). Fatih Askeri Rüştiyesi ve Kuleli Askeri Tıbbiye İdadisi mezunudur. Askeri Tıbbiye öğrencisiyken Jön Türklerle ilişki kurduğu ve siyasal hareketlere katıldığı için tutuklandı. Taşkışla Divan-ı Harb-i Örfisi'nde yargılandıktan sonra 1897'de Trablusgarb'a sürgüne gönderildi. 1900'de İttihatçı subayların yardımıyla Paris'e kaçtı. Aynı yıl Cenevre' ye geçerek İshak Sükuti ile Abdullah Cevdet'in çıkardığı Osmanlı gazetesinin yazı işleri müdürlüğünü üstlendi. İshak Sükuti'nin Roma, Abdullah Cevdet'in Viyana elçiliklerine hekim olarak atanmaları üzerine gazetenin yönetimi Ethem Ruhi'ye geçti. 1900'de İngiltere'ye giden Ethem Ruhi, Damat Mahmud Celaleddin Paşa, Hüseyin Siret ve Prens Sabahattin ile birlikte Londra ve Folkestone'da Osmanlı gazetesinin yayımını sürdürdü.
1902 kongresinde İttihat ve Terakki içinde İsmail Kemal Bey'in çoğunluğu sağlaması üzerine Mısır'a geçen Ethem Ruhi, 15 Ağustos 1903'te Osmanlı gazetesini Kahire'de çıkardı. Kısa bir süre sonra yeniden Cenevre'ye dönerek burada Abdullah Cevdet ile birlikte, Said Halim Paşa'nın da desteğiyle Osmanlı İttihat ve İnkılap Cemiyeti'ni kurdu ve bu örgütün yayın organı olarak Osmanlı gazetesini yeniden çıkardı. Gazetenin yayına son vermesinden sonra Paris elçisi Salih Münir Paşa'ya verdiği bilgiler karşılığında Bulgaristan komiserliğinde kâtipliğe atandı (1904). Ertesi yıl Yıldız suikastı ile ilgili olarak İstanbul'a çağrılması üzerine görevinden istifa etti.13 Ocak 1905'te Filibe'de Rumeli Telgrafları, 1 Temmuz 1906'da Rumeli ve 7 Temmuz 1906'da Balkan gazetelerini çıkardı.
II. Meşrutiyet'in ilanından sonra bir süre İstanbul'da bulundu. 31 Mart Olayı'nın ardından yeniden Filibe'ye döndü. 1911'de tutuklanarak hüküm giydi, ama kısa bir süre sonra tahliye edildi. 1 Ağustos-30 Eylül 1912 arasında Eyyam gazetesini çıkardı. Radoslavov'un Liberal Partisi ile yakın ilişkide bulundu. Balkan Savaşı sırasında tutuklanarak dokuz ay hapis cezasına çarptırıldı. Savaşın sona ermesinden sonra Narodno Sıbranie'ye (Bulgar Millet Meclisi) Batı Trakya milletvekili olarak girdi. 1914'te Balkan gazetesini Sofya'da yayımlamaya başladı. 14 Mart 1917'de Sofya'da Resimli Balkan dergisini, 14 Ocak 1919'da gene Sofya'da Çiftçi Bilgisi'ni ve 15 Mart 1919'da Filibe'de Balkan gazetesini yeniden çıkardı. Ahali gazetesine yazılar yazdı.1920'de Bulgaristan'da vatana ihanet suçundan hakkında tutuklama kararı çıkarılması üzerine Türkiye'ye sığınan Balkan, Cenevre'de başladığı hukuk öğrenimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı. Avukatlık yaptı. 1946'da Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi'nin kuruluşuna önderlik etti. Düşünce adamı olmaktan çok bir eylem adamı olarak etkin olduğu kabul edilmiştir.
ESERLERİ:
Balkan'ın Mısır'da Sancak Gazetesi Müdiri Ahmed Saib Bey'e (1900), Şehid Evladlarına (1913), Kırk Haramiler Saltanatı (1922), Hatıralar 1947).
KAYNAK:
TDOE-TDE Ansiklopedisi 2 (2002), Dünden Bugüne Siyasi Partiler (memurlar.net,
14 Kasım 2013), Ethem Ruhi Balkan (www.bicumle.net, 14.8.2015), Yrd. Doç. Dr.
Zerrin Balkaç / Mütareke Yıllarında Batı Trakya Türklerinin Mahallî Savaşları
(balgoc.org.tr, 15.8.2015), Yorulmayan Jöntürk: Ethem Rûhi Balkan (vedatahmed.blogcu.com, 16.8.2015).
