Bilgin ve şair (D. 1472, İstanbul - Ö. 1532).
Muradiye medresesine devam ederek çağının bilgilerini öğrendi. Nakşibendi
tarikatına girdi ve ömrü boyunca tasavvufî eserlerin çeviri ve açıklamalarından
oluşan otuz kadar eser meydana getirdi. Bursa’dan hiç ayrılmayan Lamiî Çelebi,
Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman’a sunduğu eserlerden elde ettiği
bağışlarla geçindi. En fazla İranlı şair Molla Camî’nin (1914-92) eserlerini
çevirdiği için Camiî Rumî diye de anıldı. Bu tür eserleri arasında en ünlüsü olan
Nefahatü’l Üns’te (Dostluk Nefesleri) yer alan mutasavvıf menkıbelerine
Anadolu’da yetişmiş Türk mutasavvıflarını da eklemiştir. Diğer ünlü
eserlerinden Şehrengiz, Kanuni’nin Bursa’yı ziyareti nedeniyle yazılmış
Bursa’yı çeşitli yönleriyle tanıtan bir eserdir.
ESERLERİ:
Şevahidü’n-Nübüvve (Camî’den çeviri, siyer kitabı, 1876),
Nefahatü’l-Üns (Camî’den çeviri,1872), Şerefü’l-İnsan (insanın
üstünlüğünü anlatır), Maktel-i İmam Hüseyin (mesnevi, Kerbela olayını
anlatır), Veysel vü Ramin (Fahreddin Curcanî’den çeviri, mesnevi), Selâmân
ü Absal (Camî’den çeviri, mesnevi), Namık u Azra (Unsurî’den çeviri,
mesnevi), Şehrengiz (Bursa, 1871, Almancaya çev., Viyana 1839), Divan,
Hüsn ü Dil (mesnevi), Münazara-i Bahar u Şita (1873), Münşeat,
Ferhadname (Nevaî’den, mesnevi, Almancaya çev., Stutgart 1817), Şem ü
Pervane (mesnevi).
KAYNAK: Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı
Müellifleri I (1972), Nuran Tezcan / Türkoloji Dergisi (c. 8, 1979), Yurt
Ansiklopedisi (c. I, 1982), Günay Kut / TDE Ansiklopedisi (c. 6, 1986), Behçet
Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul /
Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye
Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
