Halk ozanı. 25 Aralık
1943, Karacalar köyü / Emirdağ / Afyonkarahisar doğumlu. Asıl adı Şemsettin
Kubat’tır. Halk müziği sanatçısı Kubat’ın amcasıdır. Şiirlerinde Âşık Yoksul
Derviş imzasını kullandı. Karacalar Köyü İlkokulu (1956) mezunu.
Türkçe-Osmanlıca araştırmacılığı ve imamlık yaptı.
Kubat, şiir yazmaya on
bir yaşında başladı. İlk şiiri “Şehitlerin Anısı” 1967’de Akademi
(Ankara) dergisinde, diğer şiirleri Aziziye ve Emirdağ gibi
dergiler (1994-99) ile altmışa yakın antoloji ve kitapta yer aldı. Çeşitli
etkinliklere katılarak âşıklık geleneğini sürdürdü. Şiirlerinden bir kısmı 1993
yılında Fransızcaya çevrildi. 1981’den itibaren katıldığı yarışmalarda yirmiye
yakın ödül aldı. Yurtiçinde ve
yurtdışında konserler verdi. Âşıklar bayramı, şairler şöleni, festival,
seminer, sempozyum, panel, Anadolu inanç önderleri toplantıları gibi
etkinliklere katıldı. Antalya, Isparta, Afyon, Aydın, Eskişehir, Ankara,
Nevşehir illerinde semah zakirliği (ilâhî okuyuculuğu) ve dergâh temsilciliği
yaptı. Şiirlerinde kendisini Kadirî ve Hüseynî olarak nitelendirdi. Şiirlerini
aşk, doğa, sevgi, kardeşlik, dostluk, vatan sevgisi, kahramanlık ve tasavvuf
konularında yazdı. 2000 yılında Afyon Kocatepe Üniversitesinde hakkında bir tez
hazırlandı. İLESAM ve Halk Ozanları Kültür Derneği üyesidir.
“Âşık Yoksul Derviş’in
şiirlerini incelersek büyük bir çoğunluğunun dini ağırlıklı olduğunu görürüz.
Şiirlerinin beslendiği kaynak ise inançlarıdır. Bu nedenle; birçok şiirinin
temasını dini inançları, Allah’a, Peygamber’e ve din ulularına olan muhabbeti
oluşturur.(…) Âşık Yoksul Derviş, Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre ve Pir
Sultan Abdal’a duyduğu sevgiyi şiirlerinde mükemmel bir şekilde anlatır.”
(Ömer Faruk Yaldızkaya)
ESERLERİ:
Şehitlerin Anısı (1967), Kerbela
Şehitleri (1968), Gönülden Sesler (1986), Aşkın Dizeleri
(1987), Yüz Bin Oldu Yarelerim (1989), Dost Eline Götür Beni
(1989), Sevgi Yolundan Duygu Selinden (1992), Köyümün Destanı (1990),
23 Nisan (1991), Nefeslerin Özü (1993), Hoşgörü (1993), Yunusca
(1996), Deyişlerin Dilinden (1997), Güzelleme (1997), Duygularla
Nefeslerle Evrenseldir Şiirlerimiz (1999), Atatürk ve Cumhuriyet (2000),
Âşık Yoksul Derviş: Hayatı ve Eserleri (2000), Destanlarım (2004),
Sevgi Yolunda (2004), Türkmeneli Edebiyatı (2005).
HAKKINDA: İrfan Ünver Nasrattınoğlu / Başkent
Mektubu Bir Kitap Emirdağlı Âşık Yoksul Derviş (Türkeli, 1988), Saim Sakaoğlu /
Yoksul Derviş ve Yunuscası (Millî Folklor, sayı: 34,1997), Saim Sakaoğlu /
Cumhuriyet (s. 201-207, 1998), Feyzi Halıcı / Güldeste (1992), Hayrettin Rayman
/ Afyonkarahisarda Âşıklık Geleneği (2002), Abdülkadir Güler / Halk Ozanı Âşık
Yoksul Derviş (Yeni Söke, 2002), İhsan Işık /
TEKAA (2006).
Edep erkan dokur
tezgahımız var,
Bu dostluğa gönül
verenler gelsin,
İnsan
sevgisindendergahımız var,
Bu erkanı böyle
sürenler gelsin.
Aşkı ilahinin esrarı
bizde
Seyreyleyip gören her
canlı göze
Bizden ayrı değil,
hak gönlümüzde,
Esrarı hüdayaerenler
gelsin.
Ziyaret ettiğim gönül
kabesi,
Duyup dinlediğim
vicdanın sesi,
Halka sunduğumuz hak
sermayesi,
Pahasını biçen
erenler gelsin.
Alemler doludur
mehtabımızdan,
Gül yüzlüm incinme
hitabımızdan,
İkilik sözü yok
kitabımızdan,
Birlik kapusundan
girenler gelsin.
Hasetten , kibirden ,
kinden kaçarak,
Cümle gönüllere sevgi
saçarak,
Yoksul Derviş der’ki
kucak açarak,
Kırklar meclisine
duranlar gelsin.
Hayran oldum size bu
dem
Hep gözgöze bakanda
gül
Kimi sümbül Kimi
çiğdem
Burcu burcu kokan da
gül.
Kaşı güldür gözü
güldür
İnsanların özü güldür
Aşıkların sazı güldür
Tellerini takanda
gül.
Kiminin zülfü dolaşık
Odur güzele yaraşık
Kimi aşık kimi maşuk
Yananda gül yakanda
gül.
Gül deyince biraz
düşün
Vallah güldür gülüşün
Güldür ağzın güldür
dişin
Dudağında akan da gül
YOKSUL DERVİŞ bak bu
yana
Gönüllerde ana ana
Şems ile ulu Mevlana
Ona boyun büken de
gül.
Tenhalarda gözyaşımı,
Döktüm haberin oldu
mu,
Dertli dertli şu
başımı,
Büktüm haberin oldu
mu.
Bal akıtmış
dillerine,
Bülbül aşık
güllerine,
Gözlerimi yollarına,
Diktim haberin
odlumu.
Sen gidince uzaklara,
Gönül düştü
fıraklara,
Damla damla
ırmaklara,
Aktım haberin oldu
mu.
Bak gözden inen
yaşlara,
Başımı vurdum
taşlara,
Şu canımı ataşlara,
Yaktım haberin oldu
mu.
Geçtim şöhreti
şanımdan,
Aşık olan nişanımdan,
Senin için öz
canımdan,
Bıktım haberin
odlumu.
Gül yüzlüm bu gün
yüzünde
Bir güzellik bir
sevgi var
Kelamında her sözünde
Bir güzellik , bir
sevgi var.
Hak varlığı var
insanda
Nuru ayan her insanda
Ela gözlüm bugün
sende
Bir güzellik, bir
sevgi var.
Ana sevgi, bacı sevgi
Başımızın tacı sevgi
Derdimin ilacı sevgi
Bir güzellik, bir
sevgi var
Arayıp dostu buldukça
İnsanlar mutlu
oldukça
Güller açar sen
güldükçe
Bir güzellik, bir
sevgi var
Yoksul Dervişin
ahında
Sazların samahında
Bacı sultan
dergahında
Bir güzellik, bir
sevgi var.
ALMIŞ OLDUĞU ÖDÜLLER
ÖDÜLÜN ADI |
TARİHİ |
HANGİ ESERLE İLGİLİ OLDUĞU |
|
|
AŞIK SURURİ ÖDÜLÜ ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ |
1984 |
TÜRKİYE AŞIKLAR BAYRAMI
DUDAK DEĞMEZ DALI NUNA GELİR NUNA GİDER |
|
TÜRKİYE AŞIKLAR BAYRAMI
MEYDAN ATIŞMASI ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ |
1984 |
ÇAĞIL GİBİ YIĞARIM SİZİ |
|
İZMİR AŞIKLAR BAYRAMI DUDAK
DEĞMEZ DALINDA BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ |
1988 |
EKER KUŞAKDAN KUŞAĞA |
|
ANTALYA HALK OZANLARI
YARIŞMASI BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ |
1988 |
ÖVGÜ - GELDİK |
|
TÜRKİYE AŞIKLAR BAYRAMI ŞİİR
DALINDA BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ |
1990 |
GELSİN |
|
KÜLTÜR BAKANLIĞI AFYON ŞİİR
YARIŞMASI ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ |
1995 |
AFYONKARAHİSARINDA |
|
TÜRKİYE AŞIKLAR BAYRAMI GÜZELLEME
DALINDA ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ |
1995 |
NASİHAT - ARKADAŞ |
|
ANKARA HALAK OZANLARI ÜÇÜNCÜ
AŞIKLAR BAYRAMI YILIN HALK OZANI ÖDÜLÜ |
1996 |
Kültür Bakanı Fikri Sağlar Gençlik Parkı Ankara |
|
TÜRKİYE AŞIKLAR BAYRAMI
GÜZELLEME DALI İKİNCİLİK ÖDÜLÜ |
1997 |
GÜLDEYİŞİ |
|
TÜRKİYE AŞIKLAR BAYRAMI
GÜZELLEME DALINDA İKİNCİLİK ÖDÜLÜ |
2000 |
BİR SEVGİ VAR |
|
TÜRKİYE ULUSLARARASI OZANLAR
ŞAİRLER YAZARLAR YARIŞMASI ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ JÜRİ |
2000 |
ARKADAŞ |
|
TÜRKİYE ULUSLAR ARASI ŞİİR
YARIŞMASI İKİNCİLİK ÖDÜLÜ JÜRİ |
2001 |
SEVGİYE UZANIR |
|
OZAN ŞAİR YAZARLAR GENEL
MERKEZİ TÜRKİYE ŞİİR YARIŞMASI ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ JÜRİ |
2001 |
BİR ŞİİR VAR |
|
TÜRKİYE ŞAİRLER ARASI ŞİİR
YARIŞMASI GÜZELLEME DALINDA BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ JÜRİ |
2003 |
TAŞLA TABİB DEĞİLSEN SARMA YARAMI |
|
ŞAİİR OZAN VE YAZARLAR
DERNEĞİ ŞİİR YARIŞMASI İKİNCİLİK ÖDÜLÜ JÜRİ |
2005 |
GÜLE DÖKÜLDÜ |
|
ŞAİİR OZAN VE YAZARLAR
DERNEĞİ ŞİİR YARIŞMASI BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ JÜRİ |
2006 |
HABERİN OLDUMU |
|
TÜRK KÜLTÜRÜNE HİZMET ÖDÜLÜ |
2007 |
|
|
TÜRK DÜNYASI ULULAR ARASI 6.
KARACAOĞLAN ŞELALE ŞİİR AKŞAMLAR AŞIKLAR ŞÖLENİ YILIN HALK OZANI |
2007 |
KARACAOĞLAN HALK EDEBİYATI ÖDÜLÜ |
|
TÜRKİYE ŞAİRLER ARASI ŞİİR
YARIŞMASI OZAN ŞAİR YAZARLAR DERNEĞİ GENEL MERKEZİ İKİNCİLİK ÖDÜLÜ |
2007 |
YETMEDİMİ |
|
Türkiye Şairler ve Ozalar
Arası Şiir Yarışması Birincilik Ödülü Güzelleme Dalında |
2003 |
NASIL MET EDEYİM GÜZELLİĞİNİ |
AŞIĞIN HAKKINDA YAZILANLAR
YAZARI |
YAZI BAŞLIĞI |
YAYINLANDIĞI YER |
TARİH |
|
1 |
FEVZİ HALICI ŞAİR YAZAR ARAŞTIRMACI BİLİM VE KÜLTÜR ADAMI |
AŞIKLIK GELENEĞİ GÜNÜMÜHALAK OZANLARI GÜLDESTE |
A.T.D.T KURUMU
ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ |
1992 |
2 |
HAYRETTİN İVGİN HALK EDEBİYETI KÜL. ARAŞTMA MER. GENEL BAŞ. YAR. |
AŞIK YOKSUL DERVİŞ |
ANKARA |
2007 |
3 |
İSMET ÇETİN HALK EDEBİYETI KÜL. ARAŞTMA MER. DAİRE BAŞ. |
HALK OZANI AŞIK YOKSUL DERVİŞ |
ANKARA |
1984 |
4 |
İRFAN NASREDDİNOĞLU FOLKLÖR ARAŞTIRMA MERKEZİ
GENEL BAŞ. |
AFYONKARAHİSARLI AŞIK YOKSUL DERVİŞ |
ANKARA |
2007 |
5 |
PROF. DR. SAİM SAKAOĞLU SELÇUK ÜNİVERSİTESİ DEKANI |
YOKSUL DERVİŞ YUNUS CAMİLLİ FOLKLOR |
ANKARA |
1997 |
6 |
AYHAN AYDIN CEM VAKFI GENEL MÜD. |
GÜNÜMÜZ OZANLARI |
CEM VAKFI YAYINLARI |
2004 |
7 |
ABDULLAH ŞENGÜL A.K.Ü. FEN ED. FAK. BÖL. BAŞ. |
ANADOLUDA NEVRUZ KUTLAMA AŞIK YOKSUL DERVİŞ EMİRDAĞ ÖRN. |
SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ |
2005 |
8 |
AR. MELİH DUYGULU İST. ÜN. KON. BÖL. BAŞ. |
|
|
|
9 |
ÖMER FARUK YALDIZKAYA ARAŞTIRMACI |
EMİRDAĞLI AŞIK YOKSUL DERVİŞ |
BALIKESİR |
1995 |
10 |
ABDÜL KADİR GÜLER YAZAR ,ŞAİR ,GAZETECİ, ARAŞTIRMACI,EĞİTİMCİ, |
YAŞIYAN HALK OZANLARI AŞIK YOKSUL DERVİŞ |
AYDIN – SÖKE |
2007 |
Kendisi ile ilk görüştüğüm tarih ne zamandı, kestiremiyorum.
25 yıl mı , 30 yıl mı?
Sanıyorum yıl 1979 ‘ du, ben Kültür Bakanlığında Milli
Folklor Dairesinde Başkan
Yardımcısıydım. Görüştüğümüzde bana verdiği şiirleri
okuduğum zaman onun yüreğinde ne denli aşk ateşi taşıdığını, bu ateşle yanıp
kavrulduğunu görünce şaşırdım.
Bendini yıkıp taşmak üzere olan bir
ırmak gibiydi. Saki; önündeki birikintileri
yıkmak, gerilern setleri aşmak, köpürmek ve denize ulaşmak
için çırpınan bir çağlayandı.
Şiirlerinde coşku vardı, heyecan vardı. Bu insanı
yüreklendirmek, teşvik etmek
Gerekiyordu. Her görüştüğümüzde kendisiyle uzun uzun
sohbetlerde bulundum. Onun iç
dünyasını iyice öğrenmek gerekiyordu ki kendisini bu bilgilere
göre yönlendirebilmeliyim.
Şiir alanında hiç ustası
olmamıştı, yeteri kadar öğrenimde görmemişti. Yaşadığı
yörede bu sanatla ilgili bir ortamda yoktu. Kendi kendine
şiir sölemeye ve yazmaya başladı.
İlk şiirleri 12 yaşında ortaya çıktı. Şiiri seviyordu, saza
meraklıydı. Ama bu yetmiyordu.Hatta
Kendisini dinleyecek ve söylediklerini anlayacak
birilerinide bulamamıştı. Bütün bunlar ona yetmiyordu. Yetmezdi de… O
nedenledir ki yazdıkları ve söyledikleri teknik açıdan yeterli olmuyordu.
Şahsen ben o yıllarda, bu konularda tavsiyelerde bulunuyordum. Kendisini bazı
Aşıklar meclisine davet ettirdik. Yarışmalara girmesi için
teşvik ettik. Konya Aşıklar Bayramı
gibi aşıklar bayramına katılımını sağladık. Çünkü kabuğunu
yırtması lazımdı.Daha çok aşıklarla birlikte olmasını tavsiye ediyorduk.
Hayatında hiç atığma yapmamıştı ama onu
sahnenin birinde udta aşıkla atışmaya çıkarıverdik.
1967 yılında `’Şehitlerin Anısı’’
adlı bir kitapçık yayınlamıştı. 1968’de ‘’Gönülden Sesler’’ adlı yine bir
kitabi vardı ama bunlar çok acemice hazırlanmıştı.
Bu coşkun aşığı teşvik için ben
iki kitabını hazırladım. ‘’ Yüz Bin Oldu Yarelerim’’ ve
‘’Dost İlineGötür Beni’’ 1989 yılında bu iki kitabı
Ankara’da yayımladık. Bu kitapların
adlarını da ben koymuştum.
Bundan sonra Yoksul Derviş (Şemseddin
Kubat) geleneği özümsedi, aşıklar dünyasını
tanımaya başladı. Bentlerini yıktı attı. Önünde hiçbir engel kalmadı. Hepsini o coşkunluğuyla sildi
süpürdü. Lirizmi ve şairane tarzıyla halk şiiri alanında kendini kabul ettirdi.
Sazını geliştirdi, şiir tekniğine sahip oldu. Diline teline hakim oldu. Bugün
pek çok aşığın
erişemeyeceği sayıda kitaba sahip oldu. Şu an kitap sayısı
yirmi midir, yirmi dört müdür, bilemiyorum ama bu sayıya erişmiş aşık çok
azdır.
Girdiği yarışmalarda birincilikler,
ikincilikler ve üçüncülükler, mansiyonlar aldı.
Bazıları övgüye değer bulundu. Bunları alt alta sıralarsak
beklide 30’u bulur.
Şiirleri yabancı dillerede çevrildi.
Mesela; Belçika’da ‘’L’ Arbre a paroles’’ adlı
yayınevi onun şiirlerini Voix d’Anotolie (Anadolu’dan Bir
Ses) adıyla 2007 yılı içinde
Fransızca olarak yayımladı.
Aşık şiirinin her konusunda
şiirler yazdı. Güzelleme, doğmaca, deyiş, nefes, duvaz,
Destan, ağıt, taşlama, kocaklama, koşma vb türlerde yazdı,
yazdı, yazdı. Bir çok antoloji ve ansiklopedilerde biyografisi yer aldı.
Aşıklık sanatında çıraklar da
yetiştirdi. Ozan Necati Kubat, Ozan Ali Bilge, Nurettin
Yılmaz, Mehmet Ali Akçınar, Şuayip Taşarcan, Remzi İzci
bunlardan sadece ilk akla
geliverendir.Yoksul Derviş; inançlıdır, milli ve manevi
değerlere bağlıdır. Atatürkçüdür,
Cumhuriyetçidir, ilericidir. Milliyetçidir, devletini,
milletini, bayrağını çok sever. Kısaca bu
ülkenin her karıştoprağını en sade insanını ayrım gütmeden
canı pahasına sever, korur.
Özüne, sözüne güvenilir bir
kişiliğe sahiptir. Efendi, saygılı, saygılı, sakin, aklıselim sahibi bir
kişidir.İşte bizim gönlümüzde olağanüstü yer etmesinin sebebi budur.
Ben Aşık
Yoksul Derviş’e uzun ve sağlıklı bir ömür diliyorum, daha nice eserler
vereceğine inanıyorum. Bu sanatta, bu yolda kendisine
uğurlar diliyorum.
Onun bir yanardağ misali püskürttüğü
yüreğinin aşkının, sevdasının bitmemesini
istiyorum. Kaderi, çilesi, özlemi bitsin ama sözleri
bitmesin.
YAYIMLANAN
KİTAPLAR |
İLK BASIM TARİHİ |
YAYINEVİ ADI |
SAYFA SAYISI |
|
1 |
ŞEHİTLERİN ANASI |
1967 - ANKARA |
AKADEMİ MATBAASI |
42 |
2 |
GÖNÜLDEN SESLER |
1986 - ESKİŞEHİR |
UĞUR OFSET |
112 |
3 |
AŞKIN DİZELERİ |
1987 – ANKARA |
ÖZTÜRK MATBAASI |
72 |
4 |
YÜZBİN OLDU YARELERİM |
1989 – ANKARA |
ÖZTÜRK MATBAASI |
136 |
5 |
DOST ELİNE GÖTÜR BENİ |
1989 – ANKARA |
ÖZTÜRK MATBAASI |
120 |
6 |
NEFESLERİN ÖZÜ |
1992 – ANKARA |
UFUK OFSET |
146 |
7 |
HOŞGÖRÜ |
1993 – ANKARA |
HAGEM KÜLTÜR BAKANLIĞI |
150 |
8 |
YUNUSCA |
1996 – ANKARA |
ERT YAYINLARI |
150 |
9 |
DEYİŞLERİN DİLİNDEN |
1997 – ANKARA |
GÜRLER OFSET |
256 |
10 |
GÜZELLEME |
1998 – ANKARA |
GÜRLER OFSET |
152 |
11 |
DUYGULARLA
NEFESLERLE,EVRENSELDİR ŞİİRLERİMİZ |
1999-2000 - ESKİŞEHİR |
ALTIN OFSET |
333 |
12 |
ATATÜRK VE CUMHURİYET |
2000 – İZMİR |
AY YAYINLARI |
64 |
13 |
AŞIK YOKSUL DERVİŞ VE ESERLERİ |
2000- AFYON |
AFYON KOCATEPE ÜNV. |
150 |
14 |
AFYONKARAHİSARDA MEVLÜT GELENEĞİ |
2000 – ANKARA |
GAZİ ÜNİVERSİTESİ |
30 |
15 |
DESTANLARIM |
2004 - ANKARA |
KÜLTÜR AJANS |
174 |
16 |
SEVGİ YOLUNDA |
2004 – ESKİŞEHİR |
UĞUR OFSET |
201 |
17 |
GÖRÜNÜYOR İZLERİN |
2005 – İSTANBUL |
DİVAN YAYINLARI |
270 |
18 |
ANADULU’DAN BİR SES |
2007 – BRÜKSEL |
|
171 |
19 |
HALK OZANI AŞIK YOKSUL DERVİŞİN ŞİİRLERİNDE TASAVVUF |
2007 – ISPARTA |
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ |
386 |