Eğitimci,
Siyasetçi, Bilim İnsanı, V., VI. ve VII. Dönem İstanbul, VIII. Dönem Ankara Milletvekili
(D. 1900, İşkodra / Osmanlı Devleti – Ö. 6 Nisan 1983). 1900 yılında Osmanlı
devleti sınırları içinde yer alan İşkodra'da dünyaya geldi (İşkodra 1913’te
Arnavutluk yönetimine geçmiştir). Babası İstanbullu bir zabit olan İsmail
Efendi, annesi Azize Hanım'dır. İstanbul Darülfünu Coğrafya Bölümünden mezun
oldu.
İlköğrenimini
İstanbul’da Koca Mustafa Paşa İlk Mektebi’nde yaptıktan sonra İstanbul Kız
Muallim Mektebi’ni dördüncü olarak bitirdi. Yüksek öğrenimine bir süre İnâs
Darülfünunu (Kadın Üniversitesi) Edebiyat şubesinde devam etti ancak daha sonra
teyzesinin kızı Şukûfe Nihal Hanım ile birlikte Coğrafya bölümüne geçti ve bu
bölümden mezun oldu.
Fransızca
bilen Öymen, Maarif ve Coğrafya uzmanıydı. 1922’de Kandilli Kız Lisesi coğrafya
öğretmenliğine, 1923’te Bursa Kız Muallim Mektebi tarih ve coğrafya
öğretmenliğine atandı; bu okulda öğretmenliğin yanı sıra müdür muavinliği yaptı.
1931 yılında Bursa Kız Lisesi müdürü olarak atandı; siyasete atılana kadar bu
göreve devam etti.
Kadınların
ilk defa oy kullanabildikleri ve seçilme hakkına sahip oldukları 1935
seçimlerinde TBMM’ye girmek için adaylığını koydu. Bursa'dan Ayşe Şekib Hanım'ın
da milletvekili adayı olması nedeniyle, aynı şehirden iki kadın aday olmaması
için İstanbul'dan aday olmuş ve V. Dönem İstanbul Milletvekili olarak TBMM'ye
girmiştir. V. dönem boyunca bütçe komisyonunda yer aldı. Devamında VI. ve VII.
dönemler İstanbul, VIII. Dönem Ankara Milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi.
1936
yılında toplanan Üçüncü Türk Dil Kurultayı’nda Gramer-Sentaks Komisyonu’nda
başkan olarak çalıştı. 24.04.1941-24.04.1949 arası Türk Eğitim Derneği (TED)
genel başkanlığı yaptı.
Fakihe
Öymen, 6 Nisan 1983’te hayatını kaybetti. Mehmet Edip Bey ile evli ve iki çocuk
annesiydi.
KAYNAK:
Bahar Baskın / II. Meşrutiyet'te Kadın Eğitimine Yönelik Bir Girişim: İnas
Darülfünunu (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, No: 38,
Mart 2008, erişim: 07.07.2020), Fakihe Öymen - TBMM Albümü (Cilt 1, 2010), İşkodra
neyimiz olur? (dunyabulteni.net, 14 Haziran 2017), Fakihe Öymen - Düzen
Laboratuvarlar Grubu (duzen.com.tr, 20 Eylül 2018), Selman Yaşar / Basındaki
Bilgiler Işığında, İlk Kadın Milletvekillerimizden Fakihe Öymen: Hayatı,
Meclis’teki Çalışmaları (Ankara, 2018), Fakihe Öymen Hayatı - Meclis'teki
Çalışmaları (iksad.net, 20 Eylül 2018), Sibel Duroğlu / Türkiye'de İlk Kadın
Milletvekilleri (Ankara Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi. PDF, 2007, s.
92–94. Erişim: 07.07.2020), Türk Eğitim Derneği – Genel Başkanlar (ted.org.tr,
07.07.2020).
