Sırp, mucit, fizikçi ve elektrofizik uzmanı (D. 10 Temmuz 1856, Simian / Sırbistan – Ö. 7 Ocak 1943, New York / ABD). Kablosuz iletişim, X-ray, uzaktan kumanda, alternatif akım, Tesla bobini ve indüksiyon motoru gibi hayatın vazgeçilmezleri haline gelen elektrikle ilgili birçok teknolojik kavramın mucidi ve fikirleriyle yüzlerce icadın öncüsü olan Tesla, tarihin önemli bilim adamlarından biri olarak gösteriliyor.
"Yıldırımların
efendisi", "Zamanın ötesindeki dahi" gibi tanımlamalarla anılan Nikola
Tesla, 10 Temmuz 1856 tarihinde şuan Sırbistan sınırları içinde kalan Similjan
kasabasında dünyaya geldi. Babası papaz, annesi ise ev aletleri ile ilgilenen,
ev aletleri mucidi olarak tanınan bir kadındı. Tesla'nın Milca, Angelina ve
Marica isimli üç kız kardeşi vardı. Tesla hiç evlenmedi. Kolay öfkelenen bir
yapıya sahipti.
Tesla
annesinin desteği ile fizik ve matematik alanında bilgisini ilerletti.
Avusturya Prag Politeknik Üniversitesi'nin Graz'daki okulunda okudu. Almanca,
İngilizce, Fransızca ve İtalyanca öğrendi. Elektrik üzerine olan bilgisini
arttırdı.
Kişisel
takıntıları ve asosyalliği nedeniyle üçüncü sınıfın ilk döneminde okulu
bıraktı. Kimi çevreler okulu bitirdiğini söylese de Tesla üniversiteden mezun
olamadı. Bu dönemde ailesiyle ilişkisini kesti. Abisinin 12 yaşında at
kazasında hayatını kaybetmesi ve bu durumun gerçekleşmesinde Tesla'nın etkisi
olduğu söylenir. Tesla'nın bu durumla suçlanması on da birçok takıntı oluşturdu
ve şizofreniye yakın belirtiler gösterdi. Bir oto mühendislik firmasında
çalışmaya başlayan Tesla, ağır bir depresyon dönemi yaşadı.
Babasının
isteği ile Prag'ta Charles Ferdinand Üniversitesi'ne başladı. Babasının ölümü
üzerine okulu bırakan Tesla, Paris'te bir telefon şirketinde çalışmaya başladı.
Burada doğru akım motorları ve dinamolar konusunda önemli tecrübeler edindi. Bu
dönemde firmada döner makinelerini korumak için regülatör benzeri kontrol
cihazları icat etti.
Nikola Tesla'nın
İcatları ve Amerika Macerası
Nikola
Tesla, dünya bilim tarihini etkileyen ve değiştiren deneylere ve icatlara imza
attı. En önemli buluşu elektriğin kablosuz olarak taşınabileceğinin deneysel
olarak Londra fuarını aydınlatarak ispatlamasıdır. Bugün bilinen tüm iletişim
sistemlerinin, uzay teknolojilerinin ve kablosuz iletişimin temelini attı.
Tesla'ya
göre doğru akımı kullanmak sistem olarak yanlıştı. Alternatif akımı kullanarak
jeneratör ve motordaki komütatörü ortadan kaldırmak gerektiğini düşündü. Ancak
alternatif akım ile çalışacak bir motor bulunamadığından işi kolay olmadı.
Sınıf arkadaşı Szigetti elektrik endüstrisinde devrim yaratacak dönen manyetik
alanı keşif etti. Böylece komütatör ortadan kalkmış oldu. O da alternatif akım
elektrik sistemini baştan sona tasarladı. Enerjinin ekonomik iletimi için
yükseltici ve alçaltıcı, transformatörler ve motordan mekanik güç elde etmek
için alternatif akım motorları onun tarafından bulundu.
1887
Kasım ve aralık aylarında Tesla buluşlarına toplam yedi adet ABD patenti aldı.
1886 Nisanında çok fazlı sistemler için patent aldı. Bu yılın sonuna kadar 18
patent daha aldı. Ardından birçok Avrupa patenti aldı. Şimdiki Adı IEEE olan o
günkü AIEE de konferans verip dünya mühendislerine tek ve çok fazlı akım
sistemlerini anlattı.
Tesla,
Mors ile uzaktan haberleşmeyi ortadan kaldıran sistemi ile 1898 de Madesen
Squaer Garden da bir gösteri düzenledi. Elektrik fuarı ve sirk alanı olan yerin
ortasına büyük bir su tankı yerleştirdi. Bu tankın üzerine yüzmesi için 1 metre
uzunluğunda bir tekne koydu. Radyo frekansı ile tekneyi uzaktan kumanda etti.
Böylece bugünkü GPRS sisteminin, uzaktan kumandalı tüm sistemler ile uzay
teknolojileri ve uzaktan iletişim sistemlerinin temelini attı.
Nikola
Tesla, uzaktan kumanda sistemini bir araca uygulayan ilk kişidir. 1 metrelik
bir tekneyi uzaktan kumanda ile yüzdürdü. Uzaya ses dalgaları gönderen ilk kişi
oldu. Kozmik radyo dalgalarını bularak 1917 de cisimlerin üzerine bu dalgaları
gönderip bir floresan ekran üzerinde topladı.
Sıradışı
bir karaktere sahipti. Para yönetiminde hiçbir zaman başarılı olamadı.
Hayatının son yıllarını borçlarından kaçmak için sürekli otel değiştirerek
geçirdi.
Hayatının
son dönemlerinde giderek garipleşerek içine kapandı. Bibliyografisini yazmak
için kendini arayanları da reddetti. Not alma alışkanlığı yoktu. Her şeyi
aklında tutuyor ve uyguluyordu.
Nikola
Tesla, 7 Ocak 1943 tarihinde 86 yaşındayken New Yorker Oteli'nin 33. katında,
3327 numaralı odasında otel görevlisi Alice Monaghan tarafından ölü olarak
bulundu.
Asistan
Doktor H.W. Wembly teşhisine göre Tesla, koroner damarların kan pıhtılaşması
ile tıkanması sonucu hayatını kaybetti. Ölmeden önce teleforce silahı adını
verdiği bir çalışma yürütmekte olan Tesla'nın bütün dokümanlarına ABD hükümeti
tarafından el konuldu.
Cenaze
töreni 12 Ocak 1943 tarihinde dünyanın en büyük katedrali olan "St. John
the Divine" Katedralı'nda 2000'den fazla kişinin katılımı ile
gerçekleşmiştir. İkinci bir cenaze töreni ise hemen ertesi gün Sırpça olarak
New York'ta bulunan "St. Sava Serbian" Ortodoks Katedralinde yapıldı.
Daha sonra New York'ta bulunan Ferncliff mezarlığına defnedilmiştir.
KAYNAKÇA:
Nikola Tesla (timeturk.com, 01.03.2019), Haksızlığa Uğramış Bir Deha: Nikola
Tesla (fizikist.com, 01.03.2019), Nikola Tesla kimdir, nereli? (hurriyet.com.tr,
01.03.2019), Nikola Tesla kimdir? (ensonhaber.com, 01.03.2019), Nikola Tesla
Kimdir (sabah.com.tr, 01.03.2019), Nikola Tesla kimdir? (yeniakit.com.tr, 01.03.2019), Nicola Tesla
Kimdir ? (haberler.com, 01.03.2019).
