Ziraat yüksek
mühendisi, siyaset adamı, Diyarbakır milletvekillerinden. 2 Ocak 1948 tarihinde
Niğde’de doğdu. Babasının adı Gafur Bey, annesinin
adı Melek Hanımdır. İlk ve ortaöğrenimini Niğde’de tamamladı. Ankara
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak İlmi Bölümü’nü bitirerek (1970) Ziraat
Yüksek Mühendisi oldu. Öğrencilik yıllarında Niğde Gençlik Derneği Başkanlığı yaptı,
Ziraat Fakültesi Talebe Cemiyeti’nde görev aldı. Yüksek lisansını Gazi
Üniversitesi’nde işletme alanında tamamladı (1973). Aynı yıllarda Ziraat
Mühendisleri Birliği ile Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB)
Ziraat Odası Merkez Yürütme Kurullarında görev yaptı.
Akın Birdal, 1977
yılında kır yoksullarının ekonomik, demokratik mücadele örgütü olan KÖY-KOOP’un
Niğde Birlik Başkanlığı’nı yaptı. Aynı zamanda KÖY-KOOP’un merkez yönetim
kurulundaydı ve Eğitim, Örgütlenme, Basın Yayın Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı
görevini yürüttü. 1977-80 yılları arasında Halkevleri Merkez Yürütme Kurulu üyeliği
yaptı. Aynı dönemde, Gazi Üniversitesi Kooperatifçilik Enstitüsü’nde öğretim
görevlisi olarak dersler verdi.
Birdal, 12 Eylül
(1980) askeri darbesi sonrasında, öteki bir kısım KÖY-KOOP yöneticileriyle birlikte
Mamak Askeri Cezaevi’nde bir yıl tutuklu kaldı. Hapisten çıktıktan sonra üç yıl
ticaretle uğraştı. 1984 yılında, yargılandığı tüm davalardan beraat etti ve
peyzaj mimarlığı alanında çalışmaya başladı. İnsan Hakları Derneği (İHD) Başkanlığı
döneminde silahlı saldırıya uğrayarak ağır olarak yaralandı. Uluslararası İnsan
Hakları Federasyonu Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı… 1995-96 “1 Eylül
Dünya Barış Günleri”nde Mersin ve Ankara’da yaptığı konuşmalardan dolayı iki
yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1999 ve 2000 yıllarında hapse girdi. Bu mahkûmiyetleri
nedeniyle İçişleri Bakanlığı’nın uyarısıyla, İHD Genel Başkanlığı’ndan ayrılmak
zorunda kaldı.
Akın Birdal siyasetle de ilgilenerek; Sosyalist
Birlik Partisi (SBP), Birleşik Sosyalist Parti (BSP), Özgürlük ve Dayanışma
Partisi (ÖDP), Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP)’nin kurucuları arasında yer
aldı. 2007 Genel Seçimleri’nde (XXIII. Dönem, 22 Temmuz 2007 - 12 Haziran 2011) Diyarbakır’dan
bağımsız milletvekili seçilerek Parlamento’ya girdi. Ardından, bir kısım
bağımsız milletvekilleri ile Demokratik Toplum Partisi (DTP) TBMM Grubu’nu
kurdular. Bu partinin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasından sonra
kurulan Barış ve Demokrasi Partisi (BDP)’ne geçerek Diyarbakır milletvekilliğini
sürdürdü… 2009 yılında yapılan yerel seçimlerde DTP İstanbul Belediye Başkan
Adayı olduysa da seçilemedi.
Akın Birdal’ın
kooperatifçilik ve insan hakları üzerine çok sayıda incelemesi ve makalesi
yayımlandı. Bunların yanında anı-belge, deneme ve öykü türünde üç kitabı
yayınlandı. Orta düzeyde İngilizce bilen Birdal, bekâr ve iki çocuk babasıdır.
ESERLERİ:
Cansuyu (2006), Betula Öyküler (2003), Sol Elim Ulucanlar’dan Notlar (2000).
