Asker, Milli Mücadele komutanlarından,
siyaset adamı, milletvekili, anı yazarı (D. 1881, İstanbul – Ö. 26 Şubat 1961).
Mühendishane-i Berri-i Hümayun (Topçu Okulu, 1900)’nu ve Harp
Akademisini bitirerek (1902) kurmay subay oldu. 1911-l2 yıllarında Bingazi
sevkiyatı için Kahire'de görevlendirildi.
Osmanlı-İtalyan (1911-12), Balkan (1912-1913) ve Birinci Dünya (1914-18)
savaşlarına katıldı. 19l4'te Akdeniz Boğazı Müstahkem Mevki Komutanlığı kurmay
başkanlığına atandı. 1920'de Milli Mücadele’ye katılmak üzere Anadolu'ya geçti
ve Adana Cephesi 5. ve 9. Tümen
Komutanlığına atanarak Kütahya - Eskişehir muharebelerinin güney cephesini
yönetti. Sakarya Savaşı'nda 2. Kolordu Komutanı olarak (1921-22)
görevlendirildi. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile
taltif edildi. 1922'de İstanbul Merkez
Komutanı oldu. 1923’te tümgeneralliğe yükseldi. Aynı yıl 23 Eylül 1923
tarihinde Mirliva rütbesindeyken kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. Daha sonraki yıllarda Ankara'dan 9. dönem milletvekili
seçilerek siyasî hayata girdi (1950-54).
26 Şubat 1961
tarihinde İstanbul'da vefat etti. Naaşı 1988 yılında Devlet Mezarlığı'na
nakledildi. Siret Adil Hanımefendi ile olan evliliğinden, üç çocuğu dünyaya
geldi. Adları Saada, Suha ve Semuh'dur. Anılarını 1983 yılında "Hayat Mücadeleleri" adı altında
oğlu Semuh Adil, kitap halinde yayınladı. 2007 yılında "Çanakkale'den
Mektuplar" adlı kitabını da yayınladı.
KAYNAK: Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst
Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, 1972, s. 117, T.C. Genelkurmay Harp
Tarihi Başkanlığı Yayınları), Türkiye Ansiklopedisi 3 (1974).