Aşık Civân

Şair

Doğum
Ölüm

Şair (D. 1747, Diyarbekir - Ö. 1814, Diyarbekir). 18. Yüzyıl sonlarında Doğu - Anadolu'da şöhret kazanmış Ermeni âşıklardandır. Henüz çocuk denecek yaşta iken şiir yazmağa başladığın­dan "Cîvân" mahlasını kullanmıştır. Tahsilini tamamlamadan terk ederek basmacılık (kumaş üzerine kalıplarla baskı) ile geçimini temine koyul­du.

Civan, arûz ile gazeller, divanlar yazdığı gibi bestelenmiş koşmaları ve mayaları da vardır. Hem aşık tarzı, hem divan şairleri tarzı şairliğini birleştirmiş olması bakımından oldukça dikkate değer bulunmuştur.

KAYNAK: Yurt Ansiklopedisi (c.4, Anadolu Yayıncılık,1982), TŞA, Prof. Dr. Fuat Köprülü / Türk Saz Şairleri (c 2., s. 223-234; Diyarbakır gazetesi, 11 Nisan 1949), Şevket Beysanoğlu / "Diyarbakırlı Saz Şairleri" (Ziya Gökalp dergisi, c. 10, s. 57, 58, s. 18-23, 46 -50, 69 - 73) - "Ozanlık Döneminin Diyarbakır'daki İzlerî ve Diyarbakırlı Saz Şairleri" (IV. Uluslararası Türk Halk Edebiyatı ve Yunus Emre Semineri, Eskişehir valiliğe yayınları: 13, 1991, s. 69 - 83) - Diyarbakır Halk Kültü­ründe Saz Şairleri Geleneği ve Türkçe Söyleyen Diyarbakırlı Ermeni Aşıklar (IV Milletlerarası Türk Halk Kültürü Bildirileri, Kültür Bakanlığı yayını, c. 2, Ankara 1992, s. 63 – 72) - DFSA (2. bas. 1996, c. 1, s. 246-249), İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi (2013).  

 

Örnek

AŞIK CİVÂN

 

KOŞMA

 

Derdü gamdan göz açmadım ağalar

Dua edin kara bahtım uyansın

Her kim beni kem bildirmiş o yâre

Bugün yarın al kanlara boyansın

 

BİR GAZELİNDEN ÖRNEK BEYİTLER

 

Seyre çıkmış sevdiğim şuh-i cihan olmuş bugün

Kirpiği tîr-i gazeb ebrû keman olmuş bugün

 

Eğmine bin nâz ile giymiş kebûdî câmesin

Pertev-i Ebr içre sanki mihribân olmuş bugün

 

Karşusunda sad hezâr üftâdeler el bağlamış

Nazeninler tahtına sâhi kırân olmuş bugün

 

Serferâz olmuş efendim hüsnile cümlesine

Zümre-i hûblar içinde bir divân olmuş bugün

 

Gerdeninde hatların leşker gibi kurmuş tabur

Herbiri bir fitne-i âhir-zamân olmuş bugün

 

Ey CİVÂN sen çeşm-i cellâdın çekersin kahrını

Herbiri â'zâların bir kahraman olmuş bugün.

 

KAYNAK: İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi (2013).

 

 

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör