16.
Yüzyıl şairlerinden (D. 1552/53, Diyarbekir - Ö. 1581). Asıl ismi Muhammed
olup, şair Ahmed Hayalî'nin torunu Ali Safvetî'nin oğludur. Mükemmel bir
tahsil görmüş ve genç yaşında vefat etmiş olmasına rağmen Hâletî mahlasıyla
yazdığı manzumeler bir divanda toplanmıştır.
Vefatı
için şair Uyûnî şu tarihi düşürmüştür:
Çünki bâğ-ı
Gülşenî'nün goncesi
Buldu gülzâr-i irem
de rifati Rûh-i pâki
Arşa pervâz eyleyüp
îdicek mülk-i bakaaya rihleti
Didi târihin Uyunî
ağlayup
İrdi bu dem Hakka
Sultan Haletî
Sene:
989
Haleti'nin
mürettep divanı vardır. (Yazmadır. Nüshaları: Ünv. Kütüp., Nr. 783 ve Millet
kütüp., Manzum eserler, Nr. 97). Üniversite Kütüphanesindeki nüshada: 1
münacaat, 1 mesnevî, 3 kaside, 5 terci, 2 muhammes, 252 gazel, 18 rubâi, 27
müfred, nasihati havi bir mesnevî vardır, Ali Emirî (Millet) Kütüphanesindeki
nüsha ise: 1 münacaat, 3 kaside, 5 terci-i bend, 1 muhammes, 239 gazel, 4 kıta,
15 rübai, 3 beyit, Nasihat ve münacaat-i lâtif başlıklı ve 57 beyitli bir
manzumeyi muhtevidir).
HAKKINDA: Şevket Beysanoğlu /
Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları (2. bas. 1996, c. 1, s. 101), İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi (2013) – Geçmişten
Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar (2014) - Resimli ve
Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12,
2015).
