İktisat tarihçisi (D. 4 Mayıs 1934, Arhavi / Artvin – Ö. 18 Mart 2021, İstanbul). İlk ve ortaokulu Arhavi ve Hopa’da tamamladı. İstanbul Haydar Paşa Lisesi (1953), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü (1958) mezunu. Ankara’da maiyet memurluğu, Şereflikoçhisar’da kaymakamlık (1959) yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Türk İktisat Tarihi Enstitüsüne asistan olarak girdi (1960) ve aynı enstitüde asistanı olarak Prof. Dr. Ömer Lütfi Barkan'ın yanında bir süre uzman olarak çalıştı (1965-82).
1983’ten
itibaren Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde, 1985’ten itibaren
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğretim görevlisi olarak iktisat
tarihi, tarih, metodoloji dersleri verdi. 1996’da doktorasını tamamladı,
1999’da Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü’nde emekli oluncaya kadar pek
çok öğrenci yetiştirdi.
Emekli
olduktan sonra da Marmara Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde tarih ve
arşivcilik dersleri vererek çalışmalarını sürdürdü. Çeşitli ansiklopedilere
maddeler yazdı, sempozyumlara bildiriler sundu. Makaleleri Türklük
Araştırmaları Dergisi’nde yayımlandı.
Osmanlı İktisat Tarihi üzerine
lisans ve lisansüstü düzeyde dersler verdi. 1999 yılında emekli olduktan sonra
İTÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü’nde, İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih
Bölümü’nde, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde ve
İstanbul Şehir Üniversitesi İnsani Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü’nde lisans
ve lisansüstü dersler verdi.
Mehmet Genç’in Osmanlı ekonomisi
üzerine yayınladığı pek çok makalesi İngilizce, Fransızca, Arapça ve Yunanca
gibi pek çok dile çevrilerek tekrar basıldı.
Tebliğ ve makalelerinin önemli bir
bölümü bazı ilavelerle "Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi"
adıyla Ötüken Yayınevi’nden ilk olarak 2000 yılında kitap olarak yayınlandı.
2006 yılında Erol Özvar’la birlikte Osmanlı bütçelerini yayına hazırladıkları
eser "Osmanlı Maliyesi Kurumlar ve Bütçeler" adıyla neşr edildi.
Kitapları:
Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet
ve Ekonomi (2000, 2014),
Osmanlı Maliyesi Kurumlar ve
Bütçeler (Erol Özvar’la birlikte, 2006).
Osmanlı Ekonomisine Dair
Konuşmalar I (Erol Özvar’la birlikte, 2021).
Ödülleri:
2000
yılında Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi (2000) adlı eseriyle
Türkiye Yazarlar Birliği Fikir Ödülünü aldı.
2015 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür
Sanat Ödülüne layık görüldü.
Vefatı:
Hayatının son bir buçuk yılında
akciğer kanseri tedavisi gören Mehmet Genç, 18 Mart 2021 akşamı İstanbul Marmara
Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesinde hayatını kaybetti.
Vefatının ardından Cumhurbaşkanlığı
sözcüsü İbrahim Kalın, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Adalet Bakanı
Abdulhamit Gül, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal taziye mesajları
yayımladılar.
Mehmet Genç İçin Ne Dediler?
Vefatının ardından, Mehmet Genç’in
eserlerinin yayımlandığı Ötüken Neşriyat’ın resmi sosyal medya hesabında şu
açıklama yapıldı:
“Türk tarihçiliğinin büyük ismi,
kıymetli hocamız, yazarımız Mehmet
Genç’i kaybettik. Kendisine Allah’tan rahmet, milletimize ve eserleriyle
taçlandırdığı ilim camiasına baş sağlığı dileriz.”
KAYNAK: İhsan Işık / Resimli ve
Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006,
2007), Tarihçi Mehmet Genç hayatını kaybetti (hürriyet.com.tr, 18.03.2021).
Çağımızın en büyük tarihçilerinden birinin çeyrek yüzyıl boyunca yaptığı
araştırmaların muhassalası... "Osmanlı yükselme ve gerilemesinin ekonomik
sebepleri ne idi? Cevaplar bu kitapta...
-Taha AKYOL-
"Sual sahibi bir kitap... Multidisipliner bakış açısının hâkimiyeti
kendisini hemen hissettiriyor ve esere çok başka bir kıymet boyutu ilave ediyor.
-Ahmet Turan ALKAN-
"Son iki yüz yıllık sosyal ve ekonomik dönüşümü, herhangi bir Batı
merkezli tarih telakkisine ve bundan üretilen soyut modellere başvurmadan kendi
geliştirdiği kavramlarla açıklayan bir eser.
-Dr. Erol ÖZVAR-
"Çok tartışılması gereken yanlara sahip bir yapıt...
-Dr. Hasan Bülent
KAHRAMAN-
"Genç Mehmet bir gün umumi kanaate taban tabana zıt bir yaklaşımla
sersemletiyor insanı.
-Mustafa ARMAĞAN-
"Okuyun... Ve kitleleri değil, yaptığı işin asaletini düşünen büyük
bir ustanın tarihe nasıl kayıt düştüğünü gözlerinizle görün.
-Dücane CÜNDİOĞLU-
"İlim dünyamızın yüz akı sayılabilecek... Özün özü bir eser.
-Mehmed NİYAZİ-
(Tanıtım Bülteninden)