Fransız
düşünür ve yazarı (D. 5 Ekim 1713, Langres / Fransa - Ö. 31 Temmuz 1784, Paris /
Fransa).
Çeşitli
kolejlerde öğrenim görerek yetişti. Felsefe, matematik, anatomi gibi bilim
dalları ve güzel sanatların tiyatro, resim ve edebiyat branşlarıyla yakından
ilgilendi. Bu konularda eleştiriler kaleme aldı. 1746’da çıkan Felsefî
Düşünceler adlı kitabı ile hükümet ve din çevrelerinin tepkisiyle karşılaştı.
Denis
Diderot, 1773 yılında Çariçe II. Katerina’nın davetlisi olarak gittiği Rusya’da
yedi ay Saray’da konuk edildi. Bu ülkedeki ıslahat çalışmalarına katkıda
bulundu. O döneme kadar sınırlı kalmış konular arasına sosyal sorunları
ekleyerek tiyatroda bazı yeniliklerin öncüsü oldu.
Yazdıkları
ve felsefesi Fransız Devrimi'ni hazırlamıştır. Yeni felsefi ve bilimsel
düşünceleri ve bilgileri Avrupa ölçeğinde yayma amacıyla tasarlanan ünlü
Ansiklopedi'nin baş editörüydü.
31
Temmuz 1784'te Paris'te hayatını kaybetmiştir.
Türkçeye Çevrilen Başlıca Eserleri:
Aktörlük Hakkında Aykırı Düşünceler (Çev. Sabri Esat Siyavuşgil)
Filozofça Düşünceler (çev. İsa Öztürk, 1963)
Felsefe Konuşmaları (Çev. Adnan Cemgil, 1997)
Görenlerin Yararına Körler Hakkında Mektup (Çev. Adnan Cemgil)
Körler Üzerine Mektup - Sağır ve Dilsizler Üzerine Mektup (Çev. Adnan
Cemgil, 2012)
1759-1761-1763 Paris Salon Sergileri (Çev. Kaya Özsegin, 2013)
Oyunculuk Dersleri (Çev. Tuğçe Kanbu, 2014)
Rameau'nun Yeğeni (Çev. Adnan Cemgil, 2019)
Kaderci Jacques ve Efendisi (Çev. Ceren Onay, 2019)
Rahibe (Çev. Sonat Kaya, 2020)
Bu Bir Masal Değildir (Çev. Alper Bakım, 2022)
KAYNAKLAR: Aziz Çalışlar & Türk ve Dünya Ünlüleri
Ansiklopedisi (4 cilt1988), Yeni Hayat Ansiklopedisi (6 cilt, 1982), Gelişim
Hachette Ansiklopedisi (12 cilt, 1983), Muammer Yüzbaşıoğlu / Türk ve Batı
Edebiyatında Şairler Yazarlar (1984), Yeni Türk Ansiklopedisi (12 cilt, 1985),
Ana Britanica Ansiklopedisi / (16 Cilt, 1986-1989), Denis Diderot kitapları (kitapyurdu.com,
dr.com.tr, cimri.com, 04.11.2022).
