Hayırsever, Padişah Abdülmecid’in kızı (D. 7 Şubat 1842, İstanbul
– Ö. 4 Ocak 1880, İstanbul). Annesi Gülcemal Hatun’dur. Beş yaşından itibaren
Kur’an-ı Kerim derslerine başladı. Bunun yanında Fars dilini ve hat sanatını
öğrendi. Sultan Abdülmecid,
çocuklarının müzik eğitimine de önem veriyordu. Bu yüzden Refia Sultan İtalyan
piyanist Thressa Romano’dan piyano dersleri aldı. Babasının isteği üzerine
1857’de Kaptan-ı Derya Mehmet Ali Paşa’nın oğlu Ethem Paşa ile evlendi.
Evlendikten sonra öğrenimine devam ederek Fransızca dersleri aldı.
Lüks
yaşama meyilli olan Refia Sultan, Paris’ten getirttiği arabaları Beyoğlu’nun
ünlü Fransız dükkânlarından sipariş ettiği kıyafetleriyle adından söz ettirdi.
Bunun yanında hayırsever kimliği ile de bilinen Refia Sultan, 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nda (93 Harbi) yaralanan askerlere
yaptığı yardımlardan dolayı II. Abdülhamit tarafından “Şefkat Nişanı” ile
ödüllendirildi. Bunun yanında ülkenin değişik yerlerinde bulunan din
büyüklerinin mezar ve türbelerine çeşitli hediyeler bağışladı.
Refia
Sultan genç yaşında yakalandığı hastalık nedeniyle çok sayıda ameliyat geçirdi,
tedavi için yurt içinde ve yurt dışında birçok doktora gitti. Ancak tüm bu
uğraşlar yeterli bir sonuç vermedi ve Refia Sultan henüz 37 yaşında iken
hayatını kaybetti. Yeni Camii Türbesi’ne defnedildi.
“Refia Sultan, Osmanlı Devleti’nin içine
düştüğü durumun bir aksi idi. Hasta, bir taraftan mümin bir taraftan da modern.
Elbiselerini, arabasını Paris’ten ısmarlıyor. Fransızca öğreniyor. İhtişamı ve
iflası bir arada yaşıyor. O dönemde Osmanlı Devleti’nin içine düştüğü durum da
Refia Sultan’ın kaderiyle kesişiyor. İmparatorluk; Avrupa’nın gözüyle ölmesi
mukadder hasta bir adam. Sultan da amansız bir hastalıkla boğuşuyor, nitekim
çok riskli bir ameliyatın sonunda hayata veda ediyor.” (Ayşe Kara)
HAKKINDA:
İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Büyük Larousse (c. 16, s.
9740, 1986), Çağatay Uluçay / Harem (2001), Çağatay Uluçay / Padişahların
Kadınları ve Kızları (2001), Ali Akyıldız / Mümin Ve Müsrif Bir Padişah Kızı
Refia Sultan (2003), Ayşe Kara / Refia Sultan (2011).
