Mizah
ve oyun yazarı, yapımcı, senarist (D. 17 Ocak 1940, Ankara – Ö. 6 Ağustos 2019,
İstanbul). Haydarpaşa Lisesi (1959), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Sosyoloji Bölümü (1963) mezunu.
1962’den
itibaren Arena Tiyatrosu’nda başlayarak, özel tiyatro topluluklarında oyuncu,
yönetmen yardımcısı, yönetmen olarak görev aldı. Oyun ve sinema yazıları yazdı.
Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde mizah yazıları yayımladı.
1972
yılına kadar Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, Halk Oyuncuları, Dostlar
Tiyatrosu’nda, oyuncu, yönetmen, dramaturg olarak görev yaptı.
1972
yılında tiyatro oyun yazarlığına başladı. Yazdığı oyunların çoğu Devekuşu
Kabare Tiyatrosu’nda sahneye kondu. "Haneler", "Reklamlar",
"Taşıtlar" bunlara örnektir. 1975 yılından sonra, mizah ağırlıklı
öyküleri çeşitli gazete ve dergilerde yayınlandı.
1974
yılında Atıf Yılmaz ile yazdığı bir çingenenin yaşamını konu alan
"Cemil" adlı senaryosunu Yılmaz Güney film yaptı. 1988 yılında
yazmaya başladığı "Bizimkiler" adlı televizyon dizisinin TRT’de
gösterilmesiyle üne kavuştu. 1974 yılından sonra, yine Atıf Yılmaz’ın
yönettiği, "Hasip ile Nasip", "Deli Yusuf", "İşte
Hayat", adlı filmlerin senaryolarını yazdı. Ertem Eğilmez’in, Rıfat
Ilgaz’ın, "Hababam Sınıfı" adlı kitabından sinemaya uyarladığı
filmlerin senaryosunun ilki de onundur.
1977
yılından günümüze, Zeki Ökten ile yönetmen, senarist işbirliği içinde olan Umur
Bugay, "Kapıcılar Kralı", "Çöpçüler Kralı", "Pisi
Pisi", "Yoksul", "Davacı" ve "Düttürü Dünya"
adlı senaryoları yazdı. Aynı yıllarda, Memduh Ün’ün yönettiği,
"Postacı", Zeki Alasya’nın yönettiği, "Aslan Bacanak" adlı
filmlerin senaryolarını da yazdı.
Vefatı:
Uzun
zamandır Kınalıada’da yaşayan Umur Bugay, 6 Ağustos 2019 Salı günü, 78
yaşındaki iken kalp krizi sonrası hayatını kaybetti
Birçok
başarılı yapıma imza atan Bugay, 1975 yılında çekilen Hababam Sınıfı filminin
senaryosunu da kaleme almıştı.
Bugay'ın
1988 yılında yazmaya başladığı 'Bizimkiler' adlı televizyon dizisi bir döneme
damga vurmuştu.
Umur Buray'ın
Vefatı Ünlü İsimleri Yasa Boğdu
Umur
Buray'ın vefat haberini alan ünlü isimler acılarını sosyal medyadan
paylaştıkları mesajlarla dile getirdi;
Cem Yılmaz:
Kıymetli
ustamız Umur Bugay abimizin mekanı cennet olsun. Tüm sevenlerine başsağlığı
dilerim.
Zafer Algöz:
Umur
Buray... Hayatımda ilk defa beni kamera önüne çıkaran adam. Büyük yapımcı,
senarist, özü-sözü doğru, ilkelerine bağlı, çalıştırdığı herkese baba gibi
sahip çıkan, vefat edenlerin hasta olanların ailesine sahip çıkan müthiş bir
adamdı. Böylesi bir daha gelmez. Gerçekten içime kor ateş düştü. Allah mekanını
cennet eylesin. Güzel adam..
Ödülleri:
1970
- Pir Sultan Abdal (oyun) - DİSK "En İyi Yönetmen",
1976
- İşte Hayat (senaryo), Antalya Film Şenliği, "En İyi Özgün Senaryo"
ödülü,
1978
- Çöpçüler Kralı (senaryo) Antalya Film Şenliği "En İyi Özgün
Senaryo" ödülü
KİTAPLARI:
Senaryo: Halip ile
Nalip, İşte Hayat, Avni Babanın Çocukları, Hababam Sınıfı, Deli Yunus, Çöpçüler
Kralı.
Oyun: Bahçıvan
Vasfi’nin Hayatında Bir Gün, Ters Yüz, Dersane, Aptesane, Doğumane.
Öykü: Türk Küçükleri
(2002), Oğlum Adam Olacak (2017), Karılar ve Kocalar (2019).
SİNEMA
ÇALIŞMALARI:
Senaryosunu
Yazdığı Diziler:
Büyük
Umutlar (2004)
Hayat
A.Ş. (2003)
Koltuk
Sevdası (2001)
Komşu
Komşu (1997)
Oğlum
Adam Olacak (1995)
Yazlıkçılar
(1993)
Saygılar
Bizden (1993)
Bizimkiler
(14 Sezon, 1989-2002)
Senaryosunu Yazdığı Tv
Filmleri:
Sünnet
Davası (2007)
Rating
Kasabası (2006)
Zor
Adam (2004)
Senaryosunu Yazdığı Sinema
Filmleri:
Rus
Gelin (2002)
Duruşma
(1999)
Düttürü
Dünya (1988)
Yoksul
(1986)
Namus
Düşmanı (1986)
Davacı
(1986)
Postacı
(1984)
Köşeyi
Dönen Adam (1978)
Çöpçüler
Kralı (1977)
Aslan
Bacanak (1977)
Tuzak
(1976)
Kapıcılar
Kralı (1976)
Hasip
İle Nasip (1976)
İşte
Hayat (1975)
Çirkef
(1975)
Pisi
Pisi (1975)
Hababam
Sınıfı (1975)
Deli
Yusuf (1975)
Yapımcısı Olduğu
Diziler:
Şölen
(2007)
Büyük
Umutlar (2004)
Hayat
A.Ş. (2003)
Koltuk
Sevdası (2001)
Komşu
Komşu (1997)
Bizimkiler
(14 Sezon, 1989-2002)
Yapımcısı Olduğu
Sinema Filmleri:
Duruşma
(1999)
Yapımcısı Olduğu
Tv Filmleri:
Halk
Düşmanı (2004)
KAYNAKÇA:
İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi
(2001, 2004) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür
Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Encyclopedia of Turkey’s
Famous People (2013), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6.
bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Aslı Örnek / Türk Küçükleri (Radikal
Kitap, 27.6.2002), Umur Bugay hayatını kaybetti (hürriyet.com.tr, 06.08.2019), Umur
Bugay (sinematurk.com, 06.08.2019), Umur Bugay hayatını kaybetti (beyazperde.com,
06.08.2019), Umur Bugay kitapları (idefix.com, 06.08.2019).
KARILAR VE
KOCALAR
Yazar: Umur
Bugay
Yayınevi :
İnkılap Kitabevi
Karılar
Kocalar, hayatın içinden, Umur Bugay’ın kaleminden çıkan mizah yüklü
hikâyelerden oluşuyor. 1970’lerden başlayarak Türkiye’nin orta halli
ailelerinin hikâyelerine yönelen Bugay, Karılar-Kocalar kitabında da mizahını
aynı tatla devam ettiriyor.
Kapıcılar
Kralı, Çöpçüler Kralı, Pisi Pisi, Yoksul, Davacı, Düttürü Dünya, Postacı, Aslan
Bacanak gibi unutulmaz filmlerin senaryolarını yazan Umur Bugay Bizimkiler
dizisiyle ün kazanırken, dizi uzun yıllar TV’de kalarak nam salmıştır.
Bugay
daha sonra Yazlıkçılar ve devamında Saygılar Bizden, Oğlum Adam Olacak, Komşu
Komşu, Koltuk Sevdası TV dizilerinin senaryolarıyla 90’lı yıllardan 2000’li
yıllara kadar büyük ilgi gördü.
Karılar
Kocalar’da; uzun yıllarını Türkiye’nin
orta halli mahallelerinde geçiren Umur Bugay, tanık olduğu orta halli
insanların hikâyelerini mizahla harmanlıyor. Okurken kah gülecek kah
eğleneceksiniz; mizahın inceliğiyle bazen de düşüneceksiniz.
(Tanıtım
Bülteninden)
OĞLUM ADAM
OLACAK
Yazar: Umur
Bugay
Yayınevi:
Tarihçi Kitabevi
O,
meslek hayatı boyunca farklı mecralarda, fakirlerin, ezilenlerin, işçilerin
öykülerini anlatmıştı. İşte bu yüzden hepimizle, başka filmlerde, dizilerde,
oyunlarda rastlayamadığımız türden organik bir bağ kurmayı, farkına
vardırmadan, benliğimize işleyen imgeler yaratmayı becerebilmişti. Çünkü o aynı
zamanda bir sosyologtu ve hareketli görüntü sanatlarının aslında bir tür toplum
mühendisliği olduğunu herkesten iyi biliyordu. Umur Bugay’ın kaleminden çıkan
hiçbir işi izledikten sonra istismar edildiğim, avutulduğum hissine kapılmadım.
Onun her yapıtı, izleyicisiyle doğrudan iletişime geçtiği, oturma odalarına
misafir olup bir çay içtiği, sıcak bir sohbeti başlattığı dostluklara dönüştü.
Bugün
televizyonlarda yayınlanan, milyonlarca kişi tarafından izlenen dizilere
baktığımızda böyle bir duygunun yanından yöresinden bile geçemediğini üzüntüyle
gözlemliyoruz. Hiç kimse bir önceki sezonun rating rekorları kıran dizilerini
hatırlayamazken Umur Bugay’ın imzasını taşıyan birçok televizyon projesi halen
hafızalardaki tazeliğini koruyor. Televizyon sektöründeki ürünlerin kalitesinin
sıklıkla sorgulandığı şu günlerde, Umur Bugay gibi ustalara her zamankinden
daha fazla ihtiyacımız olduğu çok açık.
(Tanıtım
Bülteninden)